Dünyanin Ilk Beyin Ameliyatina Ait Kafatasi

Tarihi geçmisiyle birçok medeniyete ev sahipligi yapan ve Orta Anadolu’nun ilk yerlesim yeri olarak bilinen Aksaray’da yasanan dünya ilkleri herkesi sasirtiyor. Ilkler arasinda yer alan 10 bin 500 yil önce dünyanin ilk beyin ameliyatina ait kafatasi müzedeki ziyaretçilerini sasirtiyor. Aksaray’in Gülagaç ilçesine bagli Kizilkaya köyünde bulunan Asikli Höyükte kazi çalismalari her yil araliksiz olarak devam ettiriliyor. 1989 yilinda baslatilan kazi çalismalarinda birçok yasam malzemelerinin yani sira genç bir kadina ait kafatasi bulundu. Kafatasinin 2 tarafindan yaklasik 11.2 milimetre genisliginde bir delgi ile delindigi tibben de kanitlanirken, yapilan bilimsel çalismalarda hasta kadinin bu ameliyattan sonra 10 gün daha yasadigi tespit edilmis.

Asikli Höyük ve ilk beyin ameliyatina iliskin bilgiler veren Aksaray Müze Müdürü Yusuf Altin, kazi çalismalarinin 30 yili askin bir süredir devam ettigini söyledi.

Tespit edilen 10 bin 500 yil önceki yasam kosullarini ve mücadelesini de anlatan Altin, ilk beyin ameliyatinin burada yapildigina isaret etti. Asikli Höyük’te 1300 yillik bir yasam serüveni oldugunun altini çizen Müze Müdürü Yusuf Altin, “Asikli Höyük bizim Cumhurbaskanligimiz kararli kazilarimizdan bir tanesidir. Kazi çalismalarina yaklasik 30 yili askin bir süreçten beri devam edilmektedir. Buradaki kafatasina geldigimiz zaman milattan önce 8500 yiliyla 7300 yillari arasinda 1300 yillik bir yasam serüveni var orada. Yani o zamanki neolitik yasam tarzi olarak normal ilkel kabileler tarafindan yasanmaktaydi. O dönemde ilk önce etçil bir toplum, ayni zamanda otçul bir toplum, avci toplayici bir toplum ile hayvan evcillestirilmesi var. Obsidyen taslarimizla kemiklerle birlikte ilk degirmen yapitlarini görmekteyiz. Sürtme taslariyla birlikte bugday ekerek tarim toplumuna da yavas yavas geçildigini görmekteyiz. Ilk mimari olarak mimari yapilarini da görmekteyiz. Etçil bir toplum, otçul bir toplum ve daha sonra da saglik meydana geliyor. Saglik meydana gelince de ilk beyin ameliyatini bundan 9500 yil önce Asikli Höyük’te görüyoruz. Bu beyin ameliyatina geldigimiz zaman 25-30 yaslarinda bir hanimefendinin kafatasindan 2 tane delik açilarak böyle bir çalisma yapiyorlar. Bu çalismayi da muhtemelen kemik ve obsidyen madenlerini kullanarak bu çalisma yapilmis. Bu çalismalar yapildiktan sonra hastanin 10 gün daha yasadigi tespit edildi. Peki yasadigi nasil tespit ediliyor? Örnegin bir uzvumuz kirildigi zaman bir kaynama süreci geçer ve yeni bir doku, kemik dokusu olusma süresi var. Antropologlar ve tip aleminde bununla ilgili gerekli çalismalar yapildi ve 10 gün daha yeni bir doku olustugu tibben ispat edilmistir. Öyle olunca da ilk beyin ameliyati olarak müzemizin degerli envanterlerinden bir tanesidir” dedi.