Her Yil 3 Milyon Kisi KOAH Nedeniyle Hayatini Kaybediyor
15 Kasim Dünya KOAH günü dolayisiyla Halk Sagligi Genel Müdürlügü tarafindan bilgilendirme yapilarak her yil 3 milyon kisinin KOAH nedeniyle hayatini kaybettigi belirtildi.
“KOAH (Kronik Obstrüktif Akciger Hastaligi), akciger dokusunun uzun süreli hasarinin yol açtigi hava yolu daralmasi neticesinde gelisen; öksürük, balgam ve ilerleyici nefes darligi ile karakterize; yaygin, önlenebilir ve tedavi edilebilir bir akciger hastaligidir.
Hastalik hakkinda yapilan büyük çapli arastirmalara göre, dünyada KOAH sikligi yüzde 10,3 olup her yil yaklasik 3 milyon kisi KOAH nedeniyle hayatini kaybetmektedir.
Ülkemizde, 2017 yilinda yapilan “Türkiye Hane Halki Saglik Arastirmasi: Bulasici Olmayan Hastaliklarin Risk Faktörleri Prevalansi” çalismasinda 15 yas ve üstü yetiskinlerin yüzde 3,6’sinin simdiye kadar bir doktor tarafindan KOAH tanisi aldigi tespit edilmistir. TÜIK tarafindan yayimlanan 2022 yili verileri ise solunum sistemi hastaliklarinin, yüzde 13,5 ile ölüm nedenleri arasinda üçüncü sirada yer aldigini, bu ölümlerinin yüzde 4’ünün KOAH nedeniyle gerçeklestigini ortaya koymaktadir.
Tüm dünyada KOAH gelisimine neden olan en önemli risk faktörü tütün kullanimi ve her türlü tütün dumanina (sigara, nargile, puro, elektronik sigara, isitilmis tütün ürünleri gibi) maruz kalmadir. Hastalarin yüzde 90’ndan fazlasinda tütün ve tütün ürünleri temel nedendir. Bunun yaninda; odun, kömür, petrol, gaz gibi fosil yakitlarla tezek gibi biyokütle yakitlarinin dumanina maruz kalma ve hava kirliligi gibi solunum yolu irritanlari da önemli risk faktörleri arasinda yer almaktadir.
KOAH’in tanisi, saglik kurumlarinda basit agrisiz bir test olan “nefes ölçüm testi” ile kolayca konulabilir. Teshis, solunum fonksiyon testleri kullanilarak hava akiminda azalmaya yol açan tikanikligin belirlenmesi yoluyla dogrulanabilir.
Öncelikli olarak belirtmek gerekir ki KOAH’ta akciger fonksiyonlarindaki hizli bozulmayi yavaslattigi ispatlanan tek girisim sigaranin birakilmasidir. Hastaligi tedavi etmenin temel amaçlari arasinda hastaligin bulgularini hafifletmek, solunum yollarindaki hasari azaltmak ve akcigerlerin oksijenlenmesini düzeltmek yer almaktadir.
Bu meyanda, hastanin; Hastalik hakkinda bilgilendirilmesi ve tedaviye katilim saglamasi için cesaretlendirilmesi, hastaligin seyrini kötülestiren alevlenmelerden ve zatürreden korunmasi için grip ve zatürre asilarini yaptirmasi, aktif yasam biçimini benimsemesi, tütün ve tütün ürünlerini birakmasi için desteklenmesi, nefes açici etkisi olan, “inhaler” olarak adlandirilan ve solunum yolu ile uygulanan ilaçlari düzgün ve düzenli kullanmasi, oldukça önemlidir.
Bu noktada Bakanligimiz; “Türkiye Kronik Hava Yolu Hastaliklari Önleme ve Kontrol Programi” ve birinci basamakta çalisan hekimlere yönelik “Kronik Obstrüktif Akciger Hastaligini Degerlendirme ve Izlem Kilavuzunu” hazirlayarak kronik hava yolu hastaliklarinin önlenmesi ve kontrolüne yönelik önemli adimlar atmistir.
Yayginligi ve etkisi nedeniyle bir halk sagligi sorunu olarak kabul edilen hastalikla mücadelede toplum farkindaliginin artirilmasi kritik bir asama olup “15 Kasim Dünya KOAH Günü” bu misyona hizmet etmektedir. Bu dogrultuda 2023 yilinin temasi “Nefes Almak Hayattir, Erkenden Harekete Geçin” olarak belirlenmis yasam boyu akciger sagliginin öneminin vurgulanmasi amaçlanmistir.
Biz de akcigerlerinizi saglikli tutabilmeniz ve saglikli nefes alabilmeniz için; tütün ve tütün ürünlerini kullanmamanizi, soludugunuz ortamin havasini temiz tutmanizi, düzenli ve dengeli beslenmenizi, düzenli egzersiz yapmanizi, yas grubunuza uygun asilarinizi yaptirmanizi, sagliginiz için geç kalmadan doktorunuza basvurmanizi, tavsiye ediyor, katkilariniz ve desteginiz için tesekkür ediyoruz.”