Uzmanlardan 'Dogu Karadeniz Için Yangin Sezonu Yaklasiyor' Uyarisi

Konuyla ilgili açiklamalarda bulunan Karadeniz Teknik Üniversitesi (KTÜ) Orman Fakültesi Orman Mühendisligi Bölümü Ögretim Üyesi Prof. Dr. Ali Ömer Üçler, Karadeniz Bölgesi’nde orman ve örtü yanginlari için tehlikeli bir döneme girildigini söyledi.

Çogunlukla yöredeki bag bahçe temizligi sirasinda çiktigi belirtilen yanginlarin yayilmasinin en önemli nedeninin iklim sartlari oldugunu kaydeden Prof. Dr. Ali Ömer Üçler “Karadeniz bölgesinde nemin çok düsük oldugu dönem Ocak, Subat ve Mart aylaridir. Haliyle de yanginin en sikintili olabilecegi dönem. Tam tersine Akdeniz bölgesinde meslektaslarimiz Eylül, Ekim aylari geldi mi rahatliyorlar yangin sezonunu kapattik gibi. Çünkü ne oluyor ? orada tam tersine nem yükseliyor, sicaklik düsüyor. Burada 2017 yilindaki Sürmene ilçesi Çamburnu’nda çikan yanginda oldugu gibi sicaklik bayagi yüksekti, nem de çok düsüktü bu sefer yanabilecek madde artiyor. Genel anlamda baktigimizda Ege ve Akdeniz bölgesi için yangin sezonu yaz aylari oldugunu söyleyebiliriz. Bu bölge içinde Ocak, Subat, Mart, Nisan aylari diyebiliriz. Gerçekten de bu bölgede zaman zaman bu dönemde örtü ve orman yanginlari çikiyor. Yöre insanimizin dikkatli olmasi, ekiplerin de teyakkuzda olmasi gerekiyor” dedi.

Akdeniz ve Ege bölgesinde ormanlarin daha çok Kizilçam’dan olustugunu ancak Karadeniz’de bu agaç türünün yerine ormanlarin Dogu ladininden olustugunu kaydeden Üçler “Kizilçam, Akdeniz ve Ege bölgesinin agaçlari. Yangin ekosisteminde en çok yetisen agaç türü bu. Yillarca da neslini yanarak devam ettirmis. Yangin aslinda bu türün bir ekolojisi. Bizim bu bölgeyi düsünecek olursak agirlikli dogu ladini var. Dogu ladini Gürcistan’dan Ordu’ya kadar yaniyor mu hiç duydunuz mu? yok yanmaya müsait degil. Bulundugu dönemde çok anormal sicakliklar, nem düsüsleri olmadigi için en çok da bu bölgede hangisi zarar görüyor derseniz; sariçamin bulundugu alan zarar görebiliyor. 2017 yilinda Sürmene ilçesi Çamburnu mevkiinde oldugu gibi. Burasi da onun için zor bir ekosistem özellikle de bu bölge. O yüzden varligini devam ettirmesi zor yani kolay olmuyor” diye konustu.



“Sürmene-Çamburnu’nda saglikli agaçlardan tohum elde edilerek üretilen fidanlar yanan yerlere dikildi”

2017 yilinin Ocak ayinda meydana gelen yangindan sonra bölgede yanan agaçlarin yerine 30 bine yakin yeni fidan dikildigini ve yüzde 90 oraninda basari elde edildigini vurgulayan Prof. Dr. Ali Ömer Üçler, açiklamalarini söyle sürdürdü:

“Yanan alanla ilgili o dönemde bir rapor düzenlemistik ve raporda bazi önerilerimiz olmustu; ’Yerel tohum orada bulunan saglam saglikli agaçlardan kozalak toplansin tohum çikartilsin sonra en yakin fidanlikta Of fidanliginda fidan yetistirilerek mevcut sahaya dikilsin’ seklinde. Gerçekten ormancilikta çalisan yerel teskilattaki mühendis arkadaslar bu sistemi uyguladilar. Kozalak topladilar sonra 2017 yili Nisan-Mayis ayinda tohumlari ektiler. Sonra 1 yasina gelince sonbahar döneminde, bir bölümünü de ilkbahar döneminde yangindan zarar gören iki bölmede asil zarar görmüstü oradaki agaçlari kestiler. Toprak islemesi yaptilar, alanda bir örtüyü kaldirdilar, yaklasik 30 bine yakin fidan diktiler. Bir bölümünü de karsilamasi için yakin bölgeden tohum alip fidan yetistirip diktiler. Zarar görmeyen iki bölme vardi, o bölmedeki agaçlarda duruyordu, onlarinda tohumlari dökülerek gençlik olusturuldu. Basarili oldular. Sariçamin Türkiye’de denize kadar indigi 1-2 yerden bir tanesi denize kadar inmis olmasi çok güzel onu özel kilan bir sey. Ancak toprak özellikleri bakimindan alan bakimindan sariçamin orada tutulmasi gerçekten zor kolay da yetismiyor. Sahadaki fidanlar basari olarak yüzde 90’nin üzerinde. Kuzey batiya bakan tarafta çok az bir yerde sürgün atmada biraz sikinti var. Orayi da sanirim yeniden fidan dikerek alani tekrar çok az çok küçük bir bölüm ihtimam gösteriyorlar. Genel olarak gelinen nokta nasil? Iyi yani basarili olduklarini söyleyebiliriz.”

Yanginin izleri agaç gövdelerinde

Öte yandan Çamburnu’ndaki yanginin üzerinden 6 yil geçmesine ragmen yanginin izleri hala agaç gövdelerinde görülebiliyor. Yanginda yanmaktan kurtulan agaçlarin kabuklarinin siyah görüntüsünü dikkat çekiyor.

Trabzon’un Sürmene ilçesinde dünyada sariçam ormanlarinin deniz seviyesine inebildigi nadir alanlardan olan Çamburnu Tabiat Parki’nda 7 Ocak 2017 tarihinde çikan orman yangini sabah saatlerine kadar sürmüs, 6 saatlik bir çalisma ile söndürülmüstü. Yanginin ardindan bölgede Trabzon Orman Bölge Müdürlügü tarafindan bir çalisma baslatilarak yangindan zarar gören agaçlar incelemeye alinarak rehabilitasyon çalismalarina baslanirken, yanginin etkili oldugu 10 hektarlik sahada arazi hazirligi yapildiktan sonra yine kendi iklim kosullarina uygun yanan alanlardan toplanan kozalaklardan üretilen 14 bin adet sariçam fidani ayni yil içinde dikilmisti. 2018 yili içerisinde de Çamburnu’nda yaklasik 15 bin adet daha sariçam fidani dikilmisti.