Köy Enstitüleri Mezunları Bir Araya Geldi

ADD Ödemiş Şubesi tarafından düzenlenen etkinlikle Ödemişli köy enstitüleri mezunları, köy enstitülerinin yıl dönümünde bir araya geldi. Umut Sanatevi’nde 12 emekli öğretmenin katıldığı etkinlikte konuşan ADD Ödemiş Şubesi Gürçay Işık, köy enstitülerinde bin 308 kadın ve 15 bin 943 erkek olmak üzere toplam 17 bin 251 köy öğretmeni yetiştiğini söyledi.



Köy enstitüleri hakkında bilgi veren Işık, şöyle devam etti: “Köy Enstitüleri, ilkokul öğretmeni yetiştirmek üzere 17 Nisan 1940 tarihli ve 3803 sayılı yasa açılmış okullardır. Tamamen Türkiye’ye özgü olan bu eğitim projesini 28 Aralık 1938 tarihinde Milli Eğitim Bakanı olan Hasan Ali Yücel bizzat yönetmiştir. Neredeyse tüm Anadolu’nun okulsuz ve öğretmensiz olduğu gerçeği göz önüne alınarak dönemin cumhurbaşkanı İsmet İnönü’nün himayesinde Milli Eğitim Bakanı Hasan Ali Yücel tarafından İsmail Hakkı Tonguç’un çabalarıyla köylerden ilkokul mezunu zeki çocukların bu okullarda yetiştirildikten sonra yeniden köylere giderek öğretmen olarak çalışmaları düşüncesiyle kuruldular. 1940 yılından başlayarak tarım işlerine elverişli geniş arazisi bulunan köylerde veya onların hemen yakınlarında köy enstitüleri açıldı. Türkiye’de seçilen şehirlerden uzak ancak tren yollarına yakın tarıma elverişli 21 bölgede köy ilkokullarına öğretmen yetiştirmek üzere açılmıştı. Öğretmenler, köylülere hem örgün eğitim verecek, okuma yazma ve temel bilgileri kazandıracak hem de modern ve ilmi tarım tekniklerini öğretecekti. Öğretmenler, gittiği yörelerde bilinmeyen tarım türlerini de köylülere öğreteceklerdi. Kitaba, deftere dayalı öğretim yerine ‘iş için, iş içinde eğitim’ ilkesi tatbik ediliyordu. Her köy enstitüsünün kendisine ait tarlaları, bağları, arı kovanları, besi hayvanları, atölyeleri vardı. Derslerin yüzde 50’lik bölümü temel örgün eğitim konularını içeriyordu. Geri kalanı ise uygulamalı eğitimdi. Köy enstitüsü uygulaması, Hasan Ali Yücel’in 1946’da Milli Eğitim Bakanlığı’ndan ayrılmasına değin devam etmiştir. Hasan Ali Yücel’den sonra Milli Eğitim Bakanı olan Reşat Şemsettin Sirer zamanında köy öğretmen okullarına dönüştürülmüştür. Kapatıldığı 1954 yılına kadar köy enstitülerinde bin 308 kadın ve 15 bin 943 erkek olmak üzere toplam 17 bin 251 köy öğretmeni yetişmişti. Fakir Baykurt, Ümit Kaftancıoğlu, Talip Apaydın, Mahmut Makal, Mehmet Başaran, Pakize Türkoğlu, Hatun Birsen Başaran, Ali Dündar, Mehmet Uslu ve Dursun Akçam gibi önde gelen yazarlar ve düşünürler bu okullarda yetişmişlerdir." Konuşmanın ardından emekli öğretmenler, okul ve öğretmenlik yıllarına ait anılarını paylaştı.