Ekonomide dünyayı kıskandıran büyüme

 

2010 ' un ilk çeyreğinde yüzde 11 , 7 oranında büyüyen Türkiye , dünyanın gelişmiş ekonomilerini geride bıraktı . G-20 ' de Çin ' in ardından ikinci sırada yer alan Türkiye , 31 üyeli OECD ' de ise en hızlı büyüyen ülke oldu . Uzmanlara göre , bu sonuç krizden güvenle çıkıldığının göstergesi .

İhracat ve sanayi üretiminde yaşanan artışlar büyüme rakamlarına da yansıdı ve Türkiye ekonomisi 2010 ' un ilk çeyreğinde yüzde 11 , 7 büyüdü . Türkiye , bu oranla dünyanın en gelişmiş 20 ekonomisinin bulunduğu G-20 ' de Çin ' in ardından ikinci sıraya yerleşirken , 31 üyeli OECD ' de ise en hızlı büyüyen ülke unvanını eline geçirdi . Türkiye İstatistik Kurumu ' nun ( TÜİK ) dün açıkladığı verileri değerlendiren uzmanlara göre , bu sonuç krizden güvenle çıkıldığının açık göstergesi . Büyümenin yıl sonunda yüzde 6 ' nın üzerinde gerçekleşebileceğine işaret eden ekonomi çevreleri , bunun işsizliği de azaltacağına dikkat çekiyor .
2008 ' in son çeyreğinde küresel krizin etkisiyle eksiye geçen Türkiye ekonomisi , 2009 ' un birinci çeyreğinde yüzde 14 , 5 ' lik bir oranda daralmıştı . Ekonomi , dördüncü çeyrekte ise yüzde 6 büyüme göstermişti . Son verilere göre kişi başına düşen milli gelir de 8 . 590 dolardan 9 . 066 dolara yükseldi
Ekonomik kriz sebebiyle 2009 yılı sonunda 8 bin 590 dolara kadar gerileyen kişi başına milli gelir , ilk çeyrekte yaşanan çift haneli büyümenin etkisiyle 9 bin 66 dolara yükseldi . 2008 yılı sonunda kişi başına GSYH 10 bin 440 dolara çıkmıştı . Rakamların piyasa dostu ve yatırım harcamalarının memnuniyet verici olduğuna dikkat çeken uzmanlar , bunun özel sektörün yeniden makine ve bina yatırımlarına yöneldiğine işaret ettiğini , işsizliği azaltıcı etkisinin olacağını belirtti . TÜİK ' in üretim yöntemiyle hesaplanan gayri safi yurtiçi hasıla ( GSYH ) sonuçlarına göre , kesintisiz 27 çeyrek büyümenin ardından 2008 ' in son çeyreğinde küresel krizin etkisiyle eksiye geçen Türkiye ekonomisi , 2009 ' un birinci çeyreğinde yüzde 14 , 5 ' lik rekor oranda daralmıştı . Ekonomideki en büyük çeyrek bazlı büyüme 2004 yılının ikinci çeyreğinde yüzde 11 , 9 ile kaydedilmişti . Üretim yöntemi ile hesaplanan gayri safi yurtiçi hasıla tahmininde , 2010 yılı birinci üç aylık döneminde bir önceki yılın aynı dönemine göre cari fiyatlarla gayri safi yurtiçi hasıla yüzde 16 ' lık artışla 243 milyar 258 milyon lira oldu . 2010 yılının birinci çeyreğinde , geçen yılın aynı dönemine göre sabit fiyatlarla gayri safi yurtiçi hasıla yüzde 11 , 7 ' lik artışla 23 milyar 350 milyon lira oldu .
Türkiye ekonomisinde 2010 yılının ilk çeyreğinde en fazla büyüme gösteren sektör , toptan ve perakende ticaret oldu . 2009 yılının ilk çeyreğinde yüzde 26 , 2 oranında daralan toptan ve perakende ticaret , bu yılın aynı döneminde yüzde 22 , 4 oranında büyüme gösterdi . Yine 2009 yılının ilk çeyreğinde yüzde 22 , 3 oranında küçülen imalat sanayiinde , 2010 yılının aynı döneminde yüzde 20 , 6 oranında büyüme yaşandı . 2010 yılının ilk üç ayında tarım , avcılık ve ormancılıkta yüzde 3 , 8 ve oteller ve lokantalarda yüzde 2 , 1 oranlarında daralma görüldü . Başbakan Recep Tayyip Erdoğan , önceki gün , AK Parti Grup toplantısında yaptığı konuşmada , " Büyüme konusunda da Türkiye dünyanın ilgisini üzerine çekiyor ve çok farklı bir konumda buluyor . Türkiye , krizden en hızlı çıkan ekonomi konumuna gelmiştir . Açıklanacak rakamlarla inşallah yeni bir rekorun sahibi olacağız . " demişti .
Bu rakamlarla Türkiye , 31 üyeli OECD ' nin en hızlı büyüyen ülkesi olurken , dünyanın en gelişmiş 20 ekonomisinin bulunduğu G-20 ' de ise ikinci sırada yer aldı . Yılın ilk çeyreğinde en yüksek büyüme oranının görüldüğü ülke yüzde 15 , 5 ' le Singapur oldu . Singapur ' u yüzde 13 , 3 ' le Tayvan ve yüzde 12 ile Tayland takip etti . G-20 ' de yer alan Çin ise yüzde 11 , 9 ' la Türkiye ' nin hemen üzerinde bulunuyor . Türkiye , ilk çeyrekte yüzde 12 büyüseydi hem tarihi rekora imza atacaktı hem de G-20 ' nin büyüme lideri olacaktı . Büyüme Hindistan ' da yüzde 8 , 6 , Güney Kore ' de yüzde 8 , 1 , Endonezya ' da yüzde 5 , 7 , Japonya ' da yüzde 4 , 6 , Kanada ' da yüzde 2 , 2 oranında gerçekleşti . Borç kriziyle zor bir dönemden geçen Avrupa ' da büyüme oranları düşük gerçekleşti . Avrupa ' nın en büyük ekonomisine sahip Almanya ' da büyüme 1 , 5 , İtalya ' da yüzde 0 , 6 , Fransa ' da yüzde 1 , 2 , Hollanda ' da yüzde 0 , 1 olarak gerçekleşti . İngiltere ise ilk çeyrekte yüzde 0 , 3 ile küçülme yaşadı . ABD ' nin büyüme oranı yüzde 2 , 7 , Rusya ' nın yüzde 4 , 5 olarak belirlendi .
Yılın ikinci çeyreğinde daha hızlı büyürüz
Zorlu Holding Yönetim Kurulu Başkanı Ahmet Nazif Zorlu : Türkiye ekonomisi için olumlu bir büyüme rakamı . Ancak işsizliği çözmek için daha hızlı büyümemiz gerekiyor . Yılın ikinci çeyreğinde daha hızlı bir büyüme rakamı görüleceğini tahmin ediyorum . Bizim grubumuzda da bu durum görülebiliyor . İnşallah Avrupa ' daki sıkıntılar bir an önce çözüme kavuşur . Bu , Türkiye ' nin önümüzdeki dönemde daha hızlı büyümesinin yolunu açabilir . İş dünyası olarak umutlu olmalıyız . Umutsuzluk bizi hiçbir yere götürmez .
Küresel krizin etkilerinin silinmesine az kaldı
Sanko Holding Yönetim Kurulu Başkanı Abdülkadir Konukoğlu : Sanayici artık yeni yatırım yapmak için daha rahat karar verir . Bunun istihdama yansıması ise beş-altı ayı bulur . Artık iş dünyasının geleceğe dair beklentileri eskiye nazaran daha olumlu . Ertelenen yatırımlar bir bir devreye alınmaya başlar . Krizin tüm etkilerinin silinmesi için ise biraz daha vakit var . 2011 ' in ikinci altı ayında krizin tüm etkileri gitmiş olur ve Türkiye eski haline döner . O zaman yatırımlarda tam gaza basılır . Şimdi yarım gaz gidiliyor .
İstikrarı kaybetmeden büyümeyi kalıcı kılalım
Hyundai Assan Yönetim Kurulu Başkanı Ali Kibar : Büyümenin önümüzdeki çeyreklerde de sürdürülebilir olacağı düşüncesindeyim . İkinci çeyrekte bunu daha iyileştirecek bir rakam olabilir . Önemli olan istikrarı kaybetmeden bu süreci kalıcı hale getirmek . İstihdama katkısı ise kademe kademe yansır . Bu süreç bazı yeni başlamış yatırımların devreye girmesi anlamına da gelir . Bunun için yatırım ortamını iyileştirici bazı adımların daha atılması gerekiyor .
Yatırımların önü açılır
Anadolu Grubu Başkanı Tuncay Özilhan : Büyüme rakamı çok başarılı . Türkiye , elde ettiği sonuç ile bu çeyrekte dünyada en hızlı büyüyen ülkelerden birisi haline geldi . Bu rakamların elde edileceği daha önceden belliydi . Çünkü geçen yılın son çeyreğinde de pozitif büyüme gerçekleşmişti . Biz de Anadolu Grubu olarak beklentilerimizi yüzde 5 ila yüzde 10 arasında bir rakama göre yapmıştık . Türkiye ' nin ihracat yaptığı ülkelerdeki ekonomik trendin artması ile birlikte yeni yatırımların da önünü açar bu tür gelişmeler .
Büyümeden gelen müjdeli haber istihdama yansıyor
Kayseri Sanayi Odası Başkanı Mustafa Boydak : Güzel bir sonuç , iş dünyası ve piyasalar tarafından beklenen bir gelişmeydi . Ancak 2008 ' in rakamlarını henüz yakalamış değiliz . Önemli olan istikrarlı bir şekilde büyüme sürecinin devam etmesi . Güzel günlere dönmemiz gerekiyor . Bunun için de yıl sonunda en az yüzde 6 ' lik bir büyüme öngörmekteyiz . Büyümeden gelen müjdeli haberler istihdama da kısmen yansımaya başladı . Önümüzdeki dönemde etkilerini daha fazla hissedebiliriz .
Bu sonuçlar Merkez ' i harekete geçirmez
Saruhan Özel ( Denizbank Başekonomisti ve Zaman yazarı ) : Büyüme rakamı yüzde 15-20 arasındaki beklentimin biraz altında kaldı . Onun dışındaki beklentilerime paralel . Rakamlar Merkez Bankası açısından çok önem taşıyor . Faiz ve enflasyon baskısı ( yukarı ) yok demektir . 2009 ilk çeyreğine göre nasıl normalleştik diye bakarsak ; iç talebin düzeldiğini ama ihracatın çok fazla katkı yapamadığını görüyoruz . Gayet normal , en büyük pazarımız AB gayet kötü durumda . İç talep sayesinde sanayi üretimimiz ve elbette ithalatımız artıyor . Ama yeniden vurgulayayım . İç talepteki artış sadece normalleşme . Merkez Bankası ' nı harekete sevk edecek bir dozda değil . Bir önemli etki de stokların artıyor oluşu . Yatırım harcamaları beni memnun ediyor . Özel sektör yeniden makine ve bina yatırımlarına yüklenmeye başlamış . Büyüme beklentimizin altında ama detaylar yine de piyasa dostu . İkinci çeyrek de benzer olacaktır .
Düşük baz etkisinin büyümeye etkisi oldu
İstanbul Sanayi Odası Yönetim Kurulu Başkanı Tanıl Küçük : Yüzde 11 , 7 ' lik büyüme , geçen yılın aynı dönemindeki yüzde 14 , 5 ' lik küçülmenin baz etkisi olsa da bu , ekonomide toparlanmaya işaret eden önemli bir orandır . Beklentilerin biraz altında kalsa da büyümenin iki haneli gelmesi moralleri düzeltti . İmalat sanayiindeki , yüzde 20 , 6 ' lık katma değer artışı , elde edilen büyümede , sanayinin lokomotif görevini üstlendiğini gösteriyor .
Büyüme sürecine Avrupa ' nın etkisi olacak
Halkbank Genel Müdür Yardımcısı Süleyman Aslan : Piyasaların beklediği bir büyüme rakamı oldu . Bunun etkilerini borsada da görmek mümkün . Türkiye yılın ikinci çeyreğinde ise yüzde 6 , 5 ' lik bir büyüme rakamı yakalar . Ancak yıl sonunda büyüme rakamı yüzde 5 , 5 ile yüzde 6 , 5 arasında olur . Türkiye ekonomisinde büyüme sürecinde Avrupa ' nın etkisi önemli . Bu ülkelerden gelecek haberler diğer çeyreklerdeki büyüme rakamlarına etki eder .
Krizin hasarını yeni pazarlar azalttı
Diyarbakır Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı Galip Ensarioğlu : Türkiye ekonomisinin yılın üç ayında büyümede elde ettiği başarı önemli . Zaten Türkiye global krizi en az hasarla atlatan ülkelerden biriydi . Ortadoğu ve komşu ülkelerle geliştirilen ticarî ilişkiler sayesinde ihracatta yeni pazarlar oluştu . Bu da üretimi desteklediği için ekonomik büyümeye katkı sağladı . Türkiye , ekonomisi son derece güçlü bir ülke . Büyümenin diğer çeyreklerde de devam etmesi ekonomiye olumlu katkılar sağlar .
Gelecek planlarını revize edecek bir oran
Gaziantep Sanayi Odası ( GSO ) Başkanı Nejat Koçer : Açıklanan yüzde 11 , 7 ' lik büyüme hızı bizim için sürpriz oldu . İlk çeyrekte büyüme beklentilerimiz yüksekti . Açıklanan bu oran Türkiye için , özel sektör için çok önemli bir başarı . Moral yükselten , gelecek planlarını revize ettirebilecek bir oran . Bu büyüme rakamı piyasalara moral oldu . Gelecek beklentilerini arttırdı . Bu rakam Türkiye için önemli bir güven artırıcı sonuç olmuştur .
Kriz lobisine rağmen Türk ekonomisi toparlandı
Ekonomist Süleyman Yaşar : Kriz lobisinin olumsuz beklenti yapmasına rağmen ekonominin toparlandığını gösteriyor . Türkiye ekonomisinin Çin ' den geri kalmasının sebebi de Avrupa ekonomisinin ABD ' ye nazaran daha yavaş büyümesi . Avrupa ABD gibi büyüseydi Türkiye Çin ' i geçerdi . Veriler Türkiye ekonomisinin bu yıl yüzde 5 ' in üzerinde büyüyeceğini gösteriyor . Yüzde 7 rakamını da bulabiliriz . Türkiye büyümede başarılı bir performans göstermiştir . Bunda hükümetin kamu maliye politikasını iyi yürütmesinin de payı var .

Zaman