Anayasa Mahkemesi sigaraya karışır mı?
Danıştay'ın kahvehanelerde sigara yasağını Anayasa Mahkemesi'ne götürmesine tepki yağarken, yeni tartışma başlattı. Hukuk insan sağlığını korumak için mi var, ticari kazanç yitiren kahvehaneleri yaşatmak için mi?
Danıştay ' ın kahvehanelerde sigara iç ; ilmesi iç ; in Anayasa Mahkemesi ' ne başvurmasına doktorlar ve sivil toplum ö ; rgü ; tleri tepki gö ; sterdi . Sigara ve Sağlık Ulusal Komitesi Başkanı ( SSUK ) Prof . Dr . Elif Dağlı , dumansız hava sahası yasası ç ; ıkan bü ; tü ; n ü ; lkelerde sigara endü ; strisinin bu tarz davalarla yasağı delmeye ç ; alıştığını sö ; yledi . Uzmanlara gö ; re bu tarz haberlerin ö ; ne ç ; ıkması , yasayla ilgili henü ; z bir karar verilmemesine rağmen toplumda sigarada bir yumuşama olacakmış gibi bir beklenti yaratıyor .
' Sigara iç ; ilmesine izin vererek toplumu hasta etmek temel ö ; zgü ; rlü ; k mü ; dü ; r ' diye soran Prof . Dr . Dağlı , ' Yü ; rü ; rlü ; ğe girdiği her ü ; lkede sigara endü ; strisi yandaşları tarafından anayasa mahkemelerine taşınan ve sağlığın ticaret hakkından ü ; stü ; n bulunması kararı ile korunan kanun , ü ; lkemizde de Danıştay kararı ile Anayasa Mahkemesi ' ne taşınmıştır ' diye konuştu .
MAHKEME 1996 ' DA ' SAĞLIK HAKKI ' DEDİ
Prof . Dr . Dağlı , yine de Anayasa Mahkemesi ' nin bunu aykırı bulmasını beklemediklerini anlattı .
1996 yılında da 4207 sayılı yasanın iptali iç ; in Anayasa Mahkemesi ' ne başvurulduğunu ö ; rnek veren Prof . Dr . Dağlı , ' Ancak Anayasa Mahkemesi ' sağlık hakkı bü ; tü ; n hakların ü ; stü ; ndedir ' diye karar vermiştir ' dedi . Dağlı , sigara iç ; ilmesinin ancak başkasını etkilemediğinde kişisel ö ; zgü ; rlü ; k olarak dü ; şü ; nü ; lebileceğini anlattı . Asbest satıcısının ç ; alışma ü ; stü ; nlü ; ğü ; sağlığın ö ; nü ; ne geç ; emiyorsa sigaranın da aynı şekilde değerlendirilmesi gerektiğini sö ; yleyen Dağlı , ' Bu dava , dü ; nyada da oynanmış oyunun tekrarının Tü ; rkiye ' de sahneye konmasıdır . Ancak bizim bir endişemiz yok ' dedi . Dağlı , yasağın , yü ; rü ; rlü ; ğe girdiği her ü ; lkede sigara endü ; strisi yandaşları tarafından mahkemelere taşındığını ancak istedikleri sonucu alamadıklarını sö ; yledi .
Prof . Dr . Dağlı , 20 . yü ; zyılda 100 milyon kişinin sigaradan ö ; ldü ; ğü ; nü ; gelecek 50 yılda ise şu anda hayatta olan 520 milyon insanın hayatını kaybedeceğini de sö ; yledi . Sigaranın az iç ; ildiği zengin ü ; lkelerde ü ; retilen sigaraların fakir ü ; lkelere satıldığını anlatan Dağlı şö ; yle konuştu :
' Sigara ve Sağlık Ulusal Komitesi olarak , ü ; lkemize ç ; ağdaş birç ; ok ü ; lkenin imrendiği sağlıklı ortak yaşam alanlarını kazandıran ; sigara tü ; ketimini hızla azaltan ve bu nedenle sigara endü ; strisinin her ü ; lkede ç ; eşitli oyunlarına hedef olan ; sağlıklı birç ; ok insanı kanser ve kalp krizi geç ; irmekten koruyan , ç ; alışma ortamlarında sigaranın zehirli gazlarına maruz kalan ikram işç ; ilerini gö ; zeten bu yasamızı her koşulda korumaya kararlıyız . '
ANAYASA ' YA AYKIRILIK İDDİASI , DOĞRU DEĞİL
Gö ; ğü ; s hastalıkları uzmanlarının kurduğu Tü ; rk Toraks Derneği ' nin avukatı Turgut Kazan , dava Danıştay ' da gö ; rü ; lü ; rken mü ; dahil olmak istediklerini ancak olumlu ya da olumsuz bir yanıt alamadıklarını sö ; yledi . Kazan , ' Orada hem anayasaya aykırılık iddiasının yanlışlığı hem de davanın esası hakkında gö ; rü ; şlerimizi bildirmek isterdik . Danıştay yanlış yapmıştır . Ama telaşlanacak bir şey yok . Tü ; rk Toraks Derneği olarak Anayasa Mahkemesi ' ne ' ilgili ' sayılarak katılmak ve dinlenmek ü ; zere davet edilmek isteyeceğiz . Dü ; nya Sağlık Ö ; rgü ; tü ; ' nü ; n ç ; erç ; eve sö ; zleşmesine uygun bir yasa olduğunu ; Tü ; rkiye ' nin bunu onayladığını , bilimsel gerç ; ekleri anlatacağız ' dedi .
Danıştay ' dan kahvehanelere ayrıcalık
DANIŞTAY Onuncu Dairesi , İzmir Kahveciler Odası vekili tarafından yapılan itirazı inceleyerek ö ; zel hukuk kişilerine ait olan lokantalar ile kahvehane , kafeterya , birahane gibi eğlence hizmeti verilen işletmelerde şeklindeki kuralda yer alan kahvehane ibaresinin , anayasanın 13 . 17 . ve 48 . maddelerine aykırı olduğu kanısına ulaşılması nedeniyle iptali iç ; in Anayasa Mahkemesi ' ne başvurulmasına karar verdi .
Anayasa ne diyor?
ANAYASANIN 13 . MADDESİ : Temel hak ve ö ; zgü ; rlü ; kler , ö ; zlerine dokunulmaksızın , ö ; lç ; ü ; lü ; lü ; k ilkesine uygun biç ; imde , yasayla sınırlandırılabilir .
ANAYASANIN 17 . MADDESİ : Herkes , yaşama , maddi ve manevi varlığını koruma ve geliştirme hakkına sahiptir .
ANAYASANIN 48 . MADDESİ : Devletin , ticari işletmelerin gü ; venli ve kararlı bir biç ; imde faaliyetlerinin devamı iç ; in ö ; nlem almakla gö ; revlendirilmiştir .
Havalandırma sigara zehirini temizlemez
Sigara ve Sağlık Ulusal Komitesi , havalandırma sistemlerinin sigara dumanını temizleyemeyeceğini şö ; yle anlattı :
' Dü ; nyada bugü ; n hiç ; bir teknoloji tü ; tü ; n dumanını salındığı ortamdan temizleyememektedir . Bu konuda bir ç ; ok bilimsel ç ; alışma yapılmış ve tesisat teknoloji mü ; hendisleri dernekleri raporları ile belgelenmiştir .
Buna rağmen tü ; tü ; n dumanı iç ; ilen yerlerin ayrılması ve havalandırma takılmasından bahsedilmektedir . Bu havalandırma sistemleri hem işe yaramayacak , hem de işletmelere ek elektrik masrafı getirecektir .
Sigara firmalarının işletmelere havalandırma sistemleri taktıracağının beyan edilmesi , kanunu engellemek iç ; in yanıltıcı kampanyaların arkasında sigara endü ; strisi olduğunu bir kez daha gö ; stermektedir .
2004 yılında imzaladığımız Tü ; tü ; n Kontrolü ; Ç ; erç ; eve Sö ; zleşmesi gereği havalandırma sistemi koyarak sigara iç ; ilen yer ayırmak uygun değildir . '
ESNAF ' Ç ; ORBA ' DERDİNDE
Danıştay aykırılığı gö ; rdü ;
- Tü ; rkiye Esnaf ve Sanatkarları Konfederasyonu ( TESK ) Genel Başkanı Bendevi Palandö ; ken : Ç ; ıkan kanun zaten anayasanın 17 . maddesine aykırıydı . Danıştay bu aykırılığı gö ; rdü ; ve Anayasa Mahkemesi ' ne konuyu taşıdı . Dü ; nyanın nü ; fus bakımından en kalabalık 19 . ü ; lkesi olan ve yaklaşık 20 milyon tiryakisiyle dü ; nyada sigara iç ; me istatistiklerinde 7 . sırada bulunan Tü ; rkiye ' de sigara yasağı uygulamaları bugü ; nkü ; ' katı ' haliyle AB standartlarına da uymuyor . Bu yasak insan haklarına da aykırı . Kaldı ki , sigara iç ; enlerin ö ; zgü ; rlü ; ğü ; nü ; ç ; ok katı bir biç ; imde sınırlayan bu uygulamadan başta lokanta , kahve işletmeleri olmak ü ; zere pek ç ; ok meslek dalı zarar gö ; rmekte .
Fabrikaları kapatın
- İzmir Kahveciler Odası Yö ; netim Kurulu Başkanı Hakkı Kırdı :
Danıştay ' a yaptığımız başvurunun ardından bö ; yle kararın verilmesiyle umutlu bir sü ; rece girdik . Haklı talebimizin hukuk yollarıyla tasdik edilmiş olması bizleri memnun etmiştir . Kahveci esnafına ' insanları zehirliyorlar ' yö ; nü ; nde eleştirilerde bulunuluyor . Tü ; tü ; n , bu ü ; lkede ü ; retiliyor , fabrikalar bu ü ; lkede , ayrıca ithal sigara da geliyor . İnsanların zehirlenmesi istemiyorsanız gü ; cü ; nü ; z yetiyorsa o fabrikaları kapatın . Yasak sonrası kahvehanelere kesilen cezalar bezdirici seviyeye geldi .
Kahve esnafı iptal bekliyor
- Tü ; rkiye Kahveciler Kıraathaneciler ve Bü ; feciler Federasyonu Genel Başkanı Murat Ağaoğlu : , Sigara yasağının kahvehanelerde iptaliyle ilgili bizim de Danıştay ' a başvurumuz olmuştu . Anayasa Mahkemesi , kahvehanelerde sigara yasağının iptaline ilişkin aç ; ılan 3 davayı birleştirebilir . Anayasa Mahkemesi ' nden iptal bekliyoruz . Sigara yasağı ' Kişinin sahip olduğu dokunulmaz , vazgeç ; ilmez , devredilmez temel hak ve hü ; rriyetlerin ö ; zü ; ne dokunup , tü ; mü ; yle kullanılmaz hale getiren bir kısıtlama ' olduğundan dolayı yasanın iptalini istiyoruz .
VEKİL SAĞLIK DERDİNDE
Battık dediler ama sayı vermediler
- TBMM Sağlık Komisyonu Başkanı Prof . Dr . Cevdet Erdö ; l , Uluslararası Katılımlı 4 . Sigara ve Sağlık Ulusal Kongresi ' nde dü ; zenlenen basın toplantısında sigara yasağıyla ilgili olarak , ' Aç ; ık ve net şekilde sö ; ylü ; yoruz ki bu kanunda herhangi bir geri adım atılması sö ; z konusu olamaz ' demişti . İkram sektö ; rü ; nde , kanun ç ; ıktığı dö ; nem dillendirilen ' battık ' iddiaları ü ; zerine ilgili sektö ; rü ; n temsilcilerinden resmi yazıyla kapanan kahvehane sayısı gibi rakamları istediğini anımsatan Erdö ; l , buna rağmen 6 aydır hiç ; bir cevabın gelmediğini anlattı . Aç ; ılan ve kapanan kahvehaneler arasında her yıl olduğu gibi yü ; zde 50 ' lik fark olduğunu belirten Erdö ; l , ' ' Kanundan dolayı kahvehanelerin kapandığı sö ; z konusu değil . İşç ; i sayılarında da bir fark yok ' ' dedi .
Bilkent , ' zarar yok ' diyor
- Bilkent Ü ; niversitesi ' nin 2009 Aralık ayında yaptığı bir ç ; alışmada kapalı alanlarda başlatılan sigara yasağından sonra işletmelerin karı azalmadı , arttı . Bilkent Ü ; niversitesi ' nde yapılan bir ç ; alışmaya gö ; re , Tü ; rkiye ' de 2009 yılının ü ; ç ; ü ; ncü ; ç ; eyreğinde bir ö ; nceki yılın aynı dö ; nemine gö ; re gayrisafi yurtiç ; i hasıla %3 . 3 , toptan ve perakende ticaret %7 . 2 oranında azalırken , otel ve restoranların iç ; inde olduğu ikram sektö ; rü ; payında %5 . 2 oranında artış olduğu belirlendi . 2008 yılının aynı dö ; neminde ise bir ö ; nceki yıla gö ; re gayrisafi yurtiç ; i hasıla % 1 oranında artarken , otel ve restoranların payı % 3 . 02 oranında azalmıştı . Ç ; alışma aynı zamanda , genişletilmiş sigara yasağının yü ; rü ; rlü ; ğe girdiği 19 Temmuz 2009 tarihinden itibaren 2 . 010 kahvehanenin kapandığı , buna karşın 3 . 022 kahvehanenin hizmete aç ; ıldığını gö ; sterdi .
Ö ; ZGÜ ; RLÜ ; K SAĞLIK MI PARA MI?
TÜ ; TÜ ; N mamullerinin ö ; ldü ; rü ; cü ; etkileri ile mü ; cadele veren Sigara ve Sağlık Ulusal Komitesi ' ö ; zgü ; rlü ; ğü ; n ne olmadığını ' şö ; yle aç ; ıkladı :
- Sigara iç ; en başkasını etkilemiyorsa ' ö ; zgü ; rlü ; k ' olur . Ortak alanlarda sigara iç ; mek diğer insanların sağlığını tehlikeye dü ; şü ; rü ; r ve ö ; zgü ; rlü ; k değildir .
- Başkasının hayatı pahasına sigara iç ; mek ve iç ; ilmesine gö ; z yummak ö ; zgü ; rlü ; k değil , bilerek cana kastetme sayılmalıdır
- Ö ; ldü ; rdü ; ğü ; elli yılı aşkın zamandır bilinen bir maddeden kullanmayanı korumanın tek bir bilimsel yö ; ntemi vardır o da kapalı alanlarda istisna yaratmadan yasaklanmasıdır .
- Tü ; tü ; n Kontrolü ; Ç ; erç ; eve Sö ; zleşmesi 8 . maddesinde aç ; ıkç ; a sigara iç ; ilen ve iç ; ilmeyen alanların ayrılmaması ve tamamen dumansız alan dışında hiç ; bir yö ; ntemi yararlı olmadığını belirtmiştir .
- Bü ; tü ; n bilimsel araştırmalar sigara iç ; ilen yerlerdeki dumanın hiç ; bir teknoloji ile arındırılmadığını gö ; stermiştir . Sigara iç ; ilen ve iç ; ilmeyen yer ayrılması teknik olarak mü ; mkü ; n değildir .
- Uzun yıllar zararlı bir maddeyi işletmesinde kullandırmış olmak , tıp bilimi zararlarını ispat ettikten sonra devam etmeyi mazur gö ; steremez .
- Sağlık yasalarını bazı işletmeler ö ; ne sü ; rü ; lerek zedelemek en temel sağlık haklarına aykırıdır .
Haber 7