Baykal istifa etmeseydi de bu Kurultay'da bir patlama olacaktı

 

Son iki haftadır Türk siyaseti tansiyonu yüksek günler geçirdi . Önce Deniz Baykal ' la ilgili kaset komplosu , Baykal ' ın bunun üzerine istifa etmesi , ' dön ' çağrıları , Brutus olmakla partiyi sırtlamak arasında kalan yol arkadaşları , nihayetinde halkın büyük desteğini alan Kemal Kılıçdaroğlu ' nun tek aday olduğu kurultaya gidiş . . . Böyle yazınca basit duran bu süreçte çok kişinin uykuları kaçtı , sade vatandaşsa olan biteni anlamak için gece-gündüz açık oturumlarda tartışan yeni-eski siyasetçilerle gazetecileri dinledi . Sadece ülkemizi değil dünyayı da yakından ilgilendiren İran ' la Türkiye ve Brezilya ' nın uranyum takası anlaşması imzalamasının bile haber değerini gölgede bırakan CHP ' de kurultay sürecini ve devamını biz de CHP eski genel başkanlarından , iki dönem milletvekilliği de yapmış , gazeteci Altan Öymen ' le konuştuk . . .



- Biz bu sohbeti kurultay öncesi gerçekleştiriyoruz ve söyleşimiz yayınlandığında ' muhtemelen ' Kılıçdaroğlu CHP Genel Başkanı olmuş olacak . . . Siz bu gelinen noktayı nasıl değerlendiriyorsunuz?
Aslında bu kurultay , CHP ' nin olağan kurultayı . 22 Mayıs ' ta yapılacağı zaten ilan edilmişti . Burada önemli olan nokta şu : Daha önceki kurultaylarda da var olan ' değişim isteği ' eğilimi , bu kurultay öncesi giderek yükseliyordu .

- Ancak bu değişim isteğinin önünde CHP tüzüğünde 2003 yılında yapılan değişiklik duruyordu değil mi? ' Hendek Maddesi ' olarak adlandırılan bu değişiklikle genel başkanlığa aday olabilmek için delegenin en az yüzde 20 ' sinin imzası şart koşuluyordu . . .
O değişiklik , CHP ' de demokrasinin giderek azalmasına yol açan dönüm noktalarından biridir . Baykal ' ın karşısında kimse aday olamadı . . . Bir tek , Mustafa Sarıgül bunu aştı , onu da zaten partiden attılar . Tüzükteki madde öyle demokrasi dışı ki , aday olarak kendinizi tanıtma imkanınızı da ortadan kaldırıyor . Kurultayda söz alamıyorsunuz .


- Parti içi demokrasiyi tıkayan bu muydu?
Sadece bu değil , başka değişiklikler de yapıldı ; mesela çarşaf liste uygulaması . Bu uygulamayla Parti Meclisi listesinde adayın hakimiyeti olsa da kendi kendini ya da başka grupları temsil eden kişiler de olabilirdi . Tüzüğü değiştirdiler ve adayın yaptığı listeyi olduğu gibi alıp sandığa atmak kaldı delegeye . Ayrıca , tüm milletvekili adayları merkezden seçilir oldu . Evvelden ön seçim usulleri vardı , kaldırdılar . Uzun uzun anlatıyorum ama şunu fark etmek lazım ; milletvekilleri adayları , belediye başkanları , il genel meclisi üyelerine varıncaya kadar herkes merkezden seçilir hale geldi . Bu durum da merkezle muhalif olan insanların siyasi istikballerini tehlikeye düşürdü . Bu nedenle parti içi muhalefet ihtimali kalmadı .

- Bütün bu engellere rağmen , yükselen bir değişim isteği , eğilimi vardı dediniz , Baykal ' la ilgili kaset komplosu yaşanmasaydı da muhaliflerin sesini duyabilecek miydik bu kurultayda?
Tüzük , yeni bir aday çıkmasını engellerdi ; nasıl bulacaksınız 250 imzayı? Üstelik hepsini kurultay başkanın önüne dizip imzalarını alacaksınız . . . Bu durum parti içinde çok eleştiriliyordu ; ama bu eleştiriler bir türlü yeni bir aday çıkmasına yeterli olamıyordu . Ancak bu kez , diğer kurultaylardan farklı olarak , bu kaset meselesi olmasaydı da , durum o hale gelmişti ki bir patlama olacaktı .

- Kaset meselesi olmasaydı , Kılıçdaroğlu , Baykal ' ın karşısına çıkabilir miydi?
Bilemem ama adaylığını koysun diye büyük baskı altında kalırdı . Zaten tüzük değişikliği için başlamış bir hareket vardı , partinin gençleşmesini hedefliyordu . Yani bütün bu eleştiriler , bir sonuca doğru gidecekti . Bu hava vardı . Kolay da değil aslında , başında Kılıçdaroğlu da tereddüt ediyordu . Nihayet hem tüzüksel engeller hem de psikolojik faktörler vardı . Şimdi de ' Baykal ' a bir komplo kurulmuş , sen de fırsattan istifade ediyorsun ' diyenler var! Bu fırsat meselesi değil ki , istifa eden genel başkanın yerine biri gelecek . . .


AHBAP ÇAVUŞ İLİŞKİSİ SİYASETTE DEĞİL TİCARETTE OLUR
- Baykal ' ın ' dön ' çağrılarına verdiği ' dönmem ' yanıtı baştan beri samimi miydi sizce?
Aklından ne geçiyordu bilmiyorum . . . Ama ' dön ' kampanyasını yürüten arkadaşlarının niyeti bence ' Baykal ' dan başka kimse aday olmasın ' idi . Baykal ' ın ' dön ' çağrıları karşısında söylediği cümlesini hatırlayın ; ' Partimin vereceği her türlü göreve hazırım ' demişti . Söylediği laftan ' döneceğim ' anlamı çıkmayabilir ama eğer kimse aday olmazsa , ona bir görev verilebilirdi . ' Hiçbir aday çıkmadı , partiye gel , bu bir görevdir ' denip davet edilebilir ; imza toplanır , o imzalarla aday gösterilir , gıyabında seçilebilir . Bence bazı arkadaşların stratejileri , planları buydu ; hiç aday çıkmasın ve yeniden dönüşü sağlansın .


- Uzun yıllar Baykal ' ın yakın çalışma arkadaşı olan Önder Sav ' ın Kılıçdaroğlu ' nu yüreklendiren ve aday olmasını sağlayan tavrını nasıl okumak lazım?
Genel sekreterler de delege , bu unutulmamalı . Kurultayda kadrolar yeniden seçileceği için mevcut genel sekreterler görevlerinin sonuna gelmiş olur . Önder Sav ' ın tavrının o şekilde ya da bu şekilde olmasının kınanmasını garip karşılıyorum . Baykal ' a atfen ' 52 yıllık dostluğumuz vardı , bu nankörlüktür ' gibi sözler var ama ben Baykal ' ın bunları söylediğini zannetmiyorum . Genel sekreterlik seçimle gelinen bir yerdir . Eğer seçimde sen onu desteklemişsen , iyi bir genel sekreter olacağını düşündüğün için desteklemişsindir . ' Ben sana onu yaptım , sen de bana bunu yap ' gibi bir metot ancak ticari ilişkilerde söz konusu olabilir . Dostlukla görevin birbirine karıştırılmasını ve bu şekilde davranılmasını yadırgıyorum , hem de haksız buluyorum . ' Arkadan hançerlenmek , şeytan üçgeni ' gibi cümleler kullanılıyor . O zaman sen de o şeytan üçgeniyle birlikte yıllarca hareket etmişsin , öyleyse sen de o şeytan üçgeninin içindesin demektir . Arkadan hançerlemek , ne demek? Düşmanlar mı? İnşallah bunlar unutulur .


SADECE LİDERİN SESİ DUYULMASIN
- Baykal ' ın gitmesi ve partinin genel başkanının değişmesi yeterli mi?
Diğer eleştirilecek tarafları da var ama parti içi demokrasi işletilirse diğer meselelerin de konuşulup çözülmesi mümkün olur . Yani partinin organlarında çoksesliliği başlatmak lazım . Ancak , seçim arifesindeyiz ; bir yandan demokratikleşirken bir yandan da çok çabuk bir şekilde önümüzdeki seçim için bir program hazırlamak gerekir .


- Yeni yönetimin iktidara yürüyebilmesi için sizin önerileriniz var mı?
CHP ' nin 1959 yılında yayınladığı ' İlk Hedefler Beyannamesi ' vardı ; 1961 ' de İnönü Hükümeti tarafından hayata geçirildi . Siyasi ve sosyal yönü olan ve yargıyı da bağımsız hale getiren 10-15 maddelik bir beyanname . Bugün , CHP ' nin geniş kadroları var ; iktisatçılar , sosyal bilimciler bir araya gelir , çalışırlar . İşsizlik , ekonomi , eğitim , sağlık gibi alanlarda yapılacaklar süratle projelendirilip ' İlk Hedefler Beyannamesi ' gibi , bir sayfaya sığacak hale getirilmelidir . Siyasi açıdan da gözümde şöyle bir fotoğraf canlandırıyorum : Ortada en önde partinin lideri Kılıçdaroğlu dursun , etrafında da partinin uzman adamları ve yeni simalar ; özellikle gençler ve kadınlar . CHP ' de yüzde 25 kadın kotası var , fakat sadece yönetim kurullarında kullanılabiliyor . Delegeler ya da milletvekillerinde bu kota uygulanmıyor . Bu konuda muhakkak bir adım atmak lazım . Siyaset çoğulcu bir iş , orkestra gibi . Herkesin aynı istikamete yönelmesi sağlanırsa -ki bu da güç değil- sadece genel başkanı değil birçok kimseyi işitme imkanı olur . CHP , çoğulcu bir hale gelmeli ; şimdiden bir nevi gölge kabine kurmalı . Şimdiye kadar parti dışına itilenler ve içerideki küskünler bir arada hareket ederlerse bu parti birinci parti olur .


- Siyaset çoğulcu bir iş , orkestra gibi ; orkestranın yöneticisi de ahengi sağlama açısından çok mühim . Kılıçdaroğlu ' nu bu anlamda nasıl buluyorsunuz?
O , bu işi mükemmelen başarır . Kendi genel başkanlığım döneminde çalışma grupları kurmuştuk , içlerinde en çalışkan olanlardan biriydi Kılıçdaroğlu . Devlet tecrübesinin ardından siyasete yeni girmişti ama çalışkanlığı ve tevazusuyla herkesin takdirini toplamıştı . Kimse onun için olumsuz bir şey söylemez . Herkesin zaafları vardır belki ama Kılıçdaroğlu ' nun zaafı varsa bile fark edilmemiştir . Zaten bunlar benim kişisel izlenimlerim ; asıl bakmamız gereken tarafı gücü , güçlü bir adam , gücünü de halktan alıyor . Yerel seçim propagandası zamanında yaptığı işler CHP ' nin ihtiyacı olan istikametlerdeydi . Bir sosyal demokrat partinin yapması gereken şeyleri yaptı .


- CHP mevcut politikalarıyla sosyal demokrasiyi uygulamamakla suçlanıyordu . . .
Aslında bu da yeni moda çıktı : ' CHP ' nin genleri , ilerici olmaya ve değişime müsait değildir ' diyorlar . Bir partinin genetik kodları ne demek? İnsanlar gelir , insanlar gider , hadiseler değişir . Her parti , zamanın şartlarına göre birtakım değişiklikler geçirir . Alman Sosyal Demokrat Partisi kurulalı neredeyse 150 sene olacak . Başlangıçta Marksist ' ti , sonradan halk partisi haline geldi . Sonra serbest piyasa ekonomisini benimsedi . İngiliz İşçi partisi de öyle . . . CHP ' nin değişimlerine bakıyorsunuz . Hep çağdaşlaşma yönünde değişmiştir . Cumhuriyeti kurmuş , devrimler yapmış , çok partili sisteme geçişi sağlamış , 61 Anayasası ' nın uyum yasalarını çıkarmış . . . Bunların hepsi ileriye dönük , olumlu , değişimci atılımlar .


- Eleştirilecek tarafı yok mu hiç?
Son dönemde eksikler var ; benim de çok eleştirdiğim şeyler var . Fazla milliyetçi görünmeleri , geniş kitlelerin sosyal ve ekonomik meselelerini ihmal ettikleri izlenimini vermeleri gibi . . . Yine de bu partinin bir programı var . ' Bu CHP adam olmaz ' söylemi yanlış . Statükoculuk , ilericilik , devrimcilik gibi kavramlar alt-üst oldu . Bunların yerine oturtulmasında fayda var , bu yeni yönetim zamanında bunlar daha iyi yerine oturacaktır .


KILIÇDAROĞLU ' NUN KARİZMASI YÜZDE 32
- Kılıçdaroğlu ' nu eleştirenlerin en çok üzerinde durduğu konulardan biri karizması . ' Lider karizması yok ' var mı sizce?
Bu karizma lafını oldum olası anlayamadım . Yani karizma denilen şey halk tarafından beğenilmekse eğer , Kılıçdaroğlu halk tarafından beğenilen bir kimse . Ayrıca bu karizmanın da diğer liderlerle benzerlik göstermesi gerekmiyor . Bir lider bu şekilde halk tarafından sevgi toplarken diğeri belki başka bir vasfı dolayısıyla sevilebiliyor . Ecevit ' in tipi değişikti , Robert Kolejli , halkın içine sonradan girmiş . Erdal İnönü , bilimadamı , bambaşka bir tip . . . Amerika ' da Reagan sinema oyuncusuydu , karizma sahibi diye başkan seçildi ; Obama da . . . Ama tamamen farklılar , renkleri de benzemiyor , tipleri de , tavırları da . Bence şu anda en karizmatik lider Kılıçdaroğlu , çünkü geldiği anda CHP anketlerde sıçramış , bugün seçim olsa alacağı oy oranı yüzde 32 ' yi aşmış ; ondan başka kim var bu kadar karizma artıran , bilmiyorum .


- Solun ciddi sorunları var Türkiye ' de ; solda birliğin de önü açalabilir mi bu gelişmelerle?
Elbette , bir dönem küsüp ayrılanların partiye dönmeleri mümkün . Müstakil devam edenler ya da başka bir partiye geçenler CHP ' ye dönebilir ancak bu kesinlikle pazarlık konusu yapılmamalı .


- Rahşan Ecevit de Bülent Ecevit ' in çalışma arkadaşlarını ve ona gönül verenleri CHP ' yi desteklemeye çağırdı , nasıl buldunuz bu gelişmeyi?
Rahşan Ecevit ' in bu davranışı beni çok duygulandırdı . 1977 seçimi öncesini hatırladım . O zaman hep birlikteydik , bugün partinin dışındaki bazı arkadaşlarımız da dahil CHP çatısı altında ' Karaoğlan ' liderliğinde iktidara doğru yürüyorduk , halkla birlikte . . . ( CHP ' nin 1977 Seçimleri ' nde aldığı oy yüzde 41 , 4 idi )

Hem açılım yapacaksın hem de Kılıçdaroğlu ' na Kürt-Alevi diyeceksin
- Bazı kişiler Kılıçdaroğlu ' nun etnik kökenini eleştiri konusu yapıyor hatta Taraf gazetesi Kılıçdaroğlu için ' Tuncelili , Kürt ve Alevi ' diye yazdı . Türk siyasetinde politikacıları etnik kökenlerine göre eleştirmek , sınıflandırmak pek görülmüş bir şey değil . . .


Çelişkili bir şey , hem bir yandan diyeceksin ki ' Hepimiz Türkiye Cumhuriyeti vatandaşıyız , ayrımız gayrımız yoktur ' , açılım yapacaksın , sonra da Kürt ' tür diye itham edeceksin . Böyle bir şey de hiç hatırlamıyorum! Hikmet Çetin , Meclis Başkanı seçildiğinde Meclis ' teydim . Kendisine Kürt kökenlidir diye rey vermeyen ya da Kürt kökenlidir diye rey veren kimse olmadı , böyle bir şey konuşulmadı . Çevresi , tanınmışlığı , hizmetleriyle seçildi . Bu tip konuşmalar yeni yeni ortaya çıkıyor .

Kaset komplosunun sonunu kimse bilemezdi
- Kaseti kimin hazırladığı meselesinde de çok farklı yaklaşımlar var . Zaman yazarı Mümtazer Türköne ' Ergenekon arka bahçesini tanzim ediyor ' diyor . . .
Böyle bir şeye önce fizibilite açısından bakmak lazım . Çok kimse Baykal ' ın istifa etmesini beklemiyordu ve bu mümkündü . Herkes reddediyordu , doğru mu değil mi belli değildi ; doğru olsa bile özel hayat ilkesine göre görmezden gelinebilirdi . Dünyanın birçok yerinde böyle oluyor . Geçmişte Türkiye ' de de oldu , karşı parti bunları görmezden geldi . Her şeyden önce olayların ne şekilde gelişeceğini tahmin etmek mümkün değil . Bir mekanizma kuruyorsunuz , o mekanizma düğmeye bastığınız anda öyle bir sonuç verecek ki Baykal gidecek , yerine Kılıçdaroğlu gelecek ; böyle tezler bence hayal gücünü aşırı derecede zorlamanın sonucu .


- ' CIA komplosu ' diyenlere ne diyorsunuz?
' Böyle bir komployu niçin yapsınlar? ' sorusu bir kenara , hadi diyelim yaptılar , onlar da tahmin edemezlerdi ki bu sonucu . Tarihte birçok örneği var , CIA ' nın başka ülkelerde yaptığı komplolar daha sonra ortaya çıkmıştır ve çoğu ters tepmiştir , ellerine yüzlerine bulaştırmışlardır .

- Parti içindeki muhalifler yapmış olabilir mi?
Aslında bu komplo , Baykal ' ı daha da kuvvetlendirebilirdi de . Sonuçta ortadaki psikolojik baskı yüzünden kimse aday olmayabilirdi ve Baykal tek başına yine genel başkan olurdu . Yani hesap doğru bir hesap değil . Bu gibi hadiselerde bir taş atılır , sonucun nasıl çıkacağı hiç belli olmaz! Taşı da kim , nasıl atmış onu bulmak artık hükümete düşüyor . . .




Akşam