Bakan Nebati , 2022 Yili Mayis Ayi Ihracat Rakamlarini Açikladi
Hazine ve Maliye Bakani Nureddin Nebati, “Ihracatçilarimizin küresel riskleri firsata çevirme kabiliyeti ve girisimciligi sayesinde ihracatimiz son 21 ayin 19’unda aylik bazda rekor kirdi. 2022 yili Mayis ayinda ihracatimiz yillik 242,6 milyar dolar ile Cumhuriyet tarihinin en yüksek seviyesine ulasmistir” dedi.
"DÜNYA EKONOMIK, SIYASI VE INSANI ALANLARDA BÜYÜK BELIRSIZLIKLER VE RISKLERLE KARSI KARSIYA"
Bakan Nebati, küresel ekonominin Rusya-Ukrayna savasinin devam eden küresel sorunlari daha da derinlestirdigini belirterek, “Dünya ekonomik, siyasi ve insani alanlarda büyük belirsizlikler ve risklerle karsi karsiya. Enflasyon bugün dünya ekonomisinin bir numarali sorunu ve birçok ülkede son 40 yilin en yüksek seviyelerine ulasmis durumda. Örnegin, enflasyon ABD’de 1981 yili Aralik ayindan bu yana, Birlesik Krallik’ta ise 1982 yilindan bu yana en yüksek düzeyine çikmistir. Almanya’da ise enflasyonda dünyada petrol sokunun yasandigi 1973-74 dönemindeki seviyeler görülmüstür. Tedarik sikintilari ve lojistik problemleri halen mevcut. Emtia fiyatlari yüksek seyrini sürdürüyor. Rusya’ya uygulanan yaptirimlar nedeniyle enerji ve gida fiyatlarina iliskin fiyat baskilari devam ediyor. Petrol fiyatlari 2020 yilindaki ortalama 43 dolar seviyesinden yaklasik 3 katina çikarak bugün 117 dolar düzeyine yükseldi. Avrupa dogalgaz fiyatlari ise 2020 yilindaki ortalama 9,6 avro seviyesinden yaklasik 12 kat artarak bugün 127 avro düzeyine ulasti. Söz konusu rakamlar dünyada önemli bir enerji krizinin yasandigina isaret ediyor” seklinde konustu.
"BIN 213 KM UZUNLUGUNDA HIZLI TREN AGI OLUSTURDUK"
Türkiye’nin son 20 yillik dönemde ulastirma, saglik ve sanayi altyapisindan egitime, ihracatta ürün ve pazar çesitliliginden insan kaynagina, kamu maliyesinden enerji yatirimlarina ve girisimcilik ekosistemine kadar birçok alanda önemli bir dönüsüm geçirdigini hatirlatan Nebati, “2002-2021 döneminde havalimani sayisini 26’dan 59’a, bölünmüs yol ve otoyol uzunlugunu 7 bin 815 km’den 32 bin 62 km’ye çikardik. Bin 213 km uzunlugunda hizli tren agi olusturduk. Tünel, köprü ve viyadük uzunlugunu 361 km’den bin 374 km’ye çikardik. Organize Sanayi Bölgesi sayisini yüzde 70’ten fazla artirdik, 336’ya yükselttik. Üniversite sayisini yaklasik üç kat artirdik, 207’ye çikardik. Yenilenebilir enerjinin toplam kurulu güç içerisindeki payini yüzde 38’den yüzde 54 seviyesine yükselttik. 2002 yilinda savunma sanayinde yüzde 80 disa bagimlilik orani ile yürüttügümüz proje sayisi 66 iken, 2021 yilinda proje sayisini yüzde 65’in üzerinde yerlilik oranina ulasarak 793’e yükselttik. Hastane sayisini yüzde 39’dan fazla artirdik, nitelikli yatak sayisini 8 kattan fazla artirdik. Deyim yerindeyse birçok ülkenin tel tel döküldügü pandemi sürecinde, yeniden yapilandirdigimiz ve modernize ettigimiz saglik altyapimiz bizim böylesine büyük bir sok karsisinda ne kadar dayanikli oldugumuzu göstermistir. Ülkemiz dis iliskilerde de yeni bir atilim dönemindedir. Uyguladigimiz ‘Girisimci ve Insani Dis Politika’ anlayisi, ülkemizi sahada ve masada güçlü kilmaktadir. 2002 yilinda 163 olan dis temsilcilik sayimiz, bugün itibariyla 253’e ulasmis olup, ülkemiz böylece dünyada en genis diplomatik temsil agina sahip besinci ülke konumuna ulasmistir” diye konustu.
“EKONOMIMIZ ILK ÇEYREKTE YÜZDE 7,3 BÜYÜDÜ”
Nebati, Türkiye’nin büyümesinin Ikinci Dünya Savasi’ndan sonraki en derin küresel daralmanin yasandigi 2020 yilinda dahi büyümeyi basaran ekonominin 2021 yilinda yüzde 11 oraninda büyüme ile G20 içinde birinci siraya yerlestigini ifade etti.
Nebati, “Ekonomimiz ilk çeyrekte yüzde 7,3 büyümüs, büyümeye iç talebin katkisi 3,9 puan, dis talebin katkisi ise 3,5 puan olmustur. Üretim kapasitesini ve büyüme potansiyelimizi yukari çeken makine teçhizat yatirimlari 2019 yilinin son çeyreginden itibaren on çeyrektir kesintisiz büyümektedir. Öncü göstergeler ekonomik aktivitedeki olumlu görünümün devam ettigine isaret etmektedir” ifadelerinin kullandi.
"IHRACATÇILARIMIZIN KÜRESEL RISKLERI FIRSATA ÇEVIRME KABILIYETI VE GIRISIMCILIGI SAYESINDE IHRACATIMIZ SON 21 AYIN 19’UNDA AYLIK BAZDA REKOR KIRDI"
Ihracatin arka arkaya rekorlar kirdigini kaydeden Bakan Nebati, “Ihracatçilarimizin küresel riskleri firsata çevirme kabiliyeti ve girisimciligi sayesinde ihracatimiz son 21 ayin 19’unda aylik bazda rekor kirdi. 2022 yili Mayis ayinda ihracatimiz yillik 242,6 milyar dolar ile Cumhuriyet tarihinin en yüksek seviyesine ulasmistir. Bugün Türkiye ihracatta hem ülke hem ürün çesitliligini sürekli artirmaktadir. Hâlihazirda 1 milyar dolarin üzerinde ihracat yaptigimiz ürün sayisi 2002’de 9 iken 51’e; ülke sayisi da 2002’de 8 iken, 49’a yükselmistir. Diger yandan, 2021 yilinda ülkemiz turizmde dünyadan aldigi payi yüzde 2,8’e çikarmistir. Bugün turizm gelirleri salgin öncesi seviyelerine oldukça yaklasmistir. Basta enerji olmak üzere artan küresel emtia fiyatlari ithalatimizin yüksek seyretmesinde ana belirleyici olmustur. Neticede, 2021 yilinda 13,7 milyar dolara gerileyen cari islemler açigi, Nisan ayi itibariyla yillik 25,7 milyar dolar olmustur. Ancak, enerji hariç degerlendirildiginde cari islemler dengesi Nisan ayinda yillik 35,2 milyar dolar fazla vermistir. Bu sonuç Türkiye Ekonomi Modelinin somut çiktisidir” diye konustu.
“TOPLAM ISTIHDAMIMIZ 2022 NISAN AYI ITIBARIYLA 30,4 MILYON KISIYE ULASMISTIR”
Bakan Nebati söyle konustu:
“Toplam istihdamimiz 2022 Nisan ayi itibariyla 30,4 milyon kisiye ulasmistir. Salginin derinden hissedildigi 2020 yili Nisan ayina göre ise olusturdugumuz ilave istihdam 5 milyon kisiyi asmistir. Türkiye, OECD üyeleri arasinda salgin öncesi döneme göre en fazla istihdam artisi saglayan ülke olmustur.”
“ENFLASYONLA MÜCADELE KONUSUNDA GEREKLI TECRÜBE VE DONANIMA SAHIBIZ, MÜCADELEMIZI KARARLILIKLA SÜRDÜRÜYORUZ”
Enerji ve gida fiyatlarinin arttigina deginen Nebati, “Ülkemizde de basta döviz kurunun etkisi olmak üzere fiyatlama davranislarindaki bozulmalar enflasyonu olumsuz etkilemistir. Ülke olarak geçmiste enflasyondan çok çektik. Iktidara geldigimiz andan itibaren enflasyonla mücadele ettik ve basariya ulastik. Enflasyonun olumsuz etkilerinin farkindayiz. Enflasyonla mücadele konusunda gerekli tecrübe ve donanima sahibiz, mücadelemizi kararlilikla sürdürüyoruz ve enflasyonu kisa süre içerisinde düsürmeyi yine biz basaracagiz. Bu süreçte vatandaslarimizin fiyat artislarindan daha az etkilenmesi için azami çabayi gösteriyoruz. Bu kapsamda; hane halkinin tüketim sepetinde önemli yer tutan gida, temizlik, hijyen malzemeleri gibi ürünlerde, yeme-içme hizmetlerinin tamaminda, meskenlerde kullanilan elektrikte, çiftçimizin sulamada kullandigi elektrikte KDV indirimi yaptik. Kamu tarafindan yönetilen/yönlendirilen fiyatlar araciligiyla halkimiz üzerindeki enflasyonist baskilari azaltici tedbirler aldik. Enerji fiyatlarindaki yüksek artislara ragmen elektrik ve dogalgazda çok önemli tutarlara ulasan sübvansiyonlar ile vatandaslarimizi ve sanayicilerimizi destekledik. 2022 yilinin ilk 5 ayinda da meskenlerde kullanilan dogalgazi yüzde 81 oraninda sübvanse ettik. 2023 yilinin ilk çeyreginden itibaren kendi dogalgazimizi insallah hanelere ulastiracagiz. Bundan sonra da enerji kaynakli fiyat artislarina karsi daha korunakli hale gelecegiz. Kira artislarini yüzde 25 ile sinirlayarak vatandaslarimizi yüksek fiyat artislarindan koruma yönünde destekleyici bir adim daha attik. Ayrica bazi stratejik ürünlere yönelik ihracat kaynakli fiyat artislarini önlemek için dis ticaret tedbirlerini devreye aldik. Tüm bu adimlar çerçevesinde, Devlet olarak 2022 yilinda 241 milyar lira vergi gelirinden vazgeçiyoruz. Tam bu noktada, bir hususu açikliga kavusturmak istiyorum. 2022 yili Bütçe Kanununda yatirimi, üretimi, tarimi, istihdami, esnafimizi, çiftçimizi, hülasa tüm vatandaslarimizi desteklemek amaciyla vergi kanunlarimizda düzenlenen istisna, muafiyet ve indirimlerin maliyetini gösteren 336 milyar lira vergi harcamasi öngördük. Yaptigimiz bu ek bütçede bunlari azaltan herhangi bir düzenleme yok, esasen gündemimizde böyle bir plan da yok” diye konustu.
CHP milletvekilleri zaman zaman Bakanin sunumu esnasinda laf attilar. AK Parti milletvekilleri CHP milletvekillerine tepki gösterdiler.
(Ahmet Umur Öztürk/IHA)