Cumhurbaskani Erdogan, Azerbaycan'da Gazetecilerin Sorularini Yanitladi Açiklamasi (1)
'Terörün hedefi olan bir müttefikin yaninda durmak yerine, o müttefikin mücadele ettigi terör örgütlerini tercih etmek tarihi bir hatadir' 'Terör örgütlerini destekleyenler, onlara cesaret verenler, ne büyük bir yanlis yaptiklarini er ya da geç anlayacaklar' '(Biden'a) Türkiye olarak gerek F35 gerekse S400 konusunda farkli bir adim atmamizi beklemeyin dedim. Çünkü biz F35'te üzerimize düseni yaptik' 'Ermenistan, güven artirici adimlar atmaya baslamali. Dösedigi mayinlarin haritalarini Azerbaycan’la paylasmasi bu yönde önemli bir ilk adimi teskil edecektir' '(Zengezur koridoru) Rusya tarafinda bir görüs ayriligi ya da bu isi geciktirme gibi bir niyet olduguna ihtimal vermiyorum, tam aksine Rusya burada daha yardimci bir hava içerisinde. Gerek Ilham Aliyev kardesimin görüsmeleri var gerekse yakin bir zamanda ben de ikili bir görüsmeyi Sayin Putin'le yapacagiz'
Erdogan, Azerbaycan ziyareti sirasinda gazetecilerin gündeme iliskin sorularini yanitladi, degerlendirmelerde bulundu.
NATO Devlet ve Hükümet Baskanlari Zirvesi dolayisiyla 13-14 Haziran'da Brüksel'de bulundugunu animsatan Erdogan, zirvede, "NATO 2030" sürecini, yani ittifakin gelecek on yila yönelik adaptasyonunun temel unsurlarini degerlendirdiklerini bildirdi.
Hem NATO'nun hem de ittifak üyelerinin güvenligine yönelik güncel tehdit ve meydan okumalari masaya yatirdiklarini anlatan Erdogan, bunlarla mücadele hususunda gereken yöntem ve tedbirleri ele aldiklarini kaydetti.
Türkiye'nin NATO'nun en önemli üyelerinden biri oldugunun altini çizen Erdogan, "Ittifak kapsaminda üzerimize düsen görevleri, sorumluluklari hakkiyla yerine getiriyoruz, kritik roller üstleniyoruz. Elbette ittifak ortaklarimizdan bölgesel meseleler söz konusu oldugunda bazi beklentilerimiz var. Ülkemizin egemenlik haklarina ve güvenlik hassasiyetlerine saygi göstermelerini özellikle bekliyoruz. Müttefiklik ruhunun gerektirdigi bir dayanisma sergilemelerini istiyoruz." diye konustu.
NATO Zirvesi'nde, muhataplara yine bu konudaki kararliligi ifade ettiklerini belirten Erdogan, sözlerini söyle sürdürdü:
"Elbette terörle mücadele ve insani krizlere etkin müdahale konusunda is birligi tekliflerimizi tekrarladik. Zirve marjinda düzenlenen Brüksel Forumu'nun 'Istikrara Katki' baslikli oturumunda da bu dogrultuda mesajlarimiz oldu. Brüksel'de ayrica gerek bas basa gerek heyetler arasi 10 görüsme gerçeklestirdik. ABD Baskani Sayin Biden basta olmak üzere, Litvanya, Letonya ve Fransa cumhurbaskanlari ile Ingiltere, Almanya, Yunanistan, Macaristan, Hollanda ve Ispanya basbakanlari ile görüsmelerim oldu. Bütün toplanti ve görüsmelerimizde gündemimizdeki meseleleri muhataplarimizla ele aldik."
- Azerbaycan programi
Brüksel'deki programin ardindan, Azerbaycan Cumhurbaskani Ilham Aliyev'in davetine icabetle Bakü'ye geçtigini hatirlatan Erdogan, Aliyev'le Ermenistan isgalinden kurtarilan ve zaferin ardindan Azerbaycan'in "Kültür Baskenti" olarak ilan edilen Susa'da hem resmi görüsmeleri gerçeklestirdiklerini hem de çesitli ziyaretler yaptiklarini aktardi.
Bütün alanlarda iki ülke arasindaki is birligini derinlestirecek adimlari ele aldiklarini dile getiren Erdogan, yeni dönemin bölge ülkelerinin baris, istikrar ve refahinda bir imkan olarak degerlendirilmesine katki sunacak hususlari masaya yatirdiklarini bildirdi. Erdogan, "Gelecekteki is birligimizin teminati olan Susa Beyannamesini imzaladik. Burada ayrica Azerbaycan Milli Meclisine hitap etme imkanimiz oldu. Daha sonra burada bulunan askerlerimizle bir araya geldik. Euro 2020 kapsaminda Bakü'de oynanan Türkiye-Galler maçini da izledikten sonra Antalya'ya dönüyoruz." dedi.
Antalya'da Güneydogu Avrupa Isbirligi Süreci Devlet ve Hükümet Baskanlari Zirvesi'ne baskanlik edecegini belirten Erdogan, 18 Haziran'da da Antalya Diplomasi Forumu'nun açilisini yapacagini söyledi.
- "Ermenistan Azerbaycan'in Karabag Zaferi gerçegini kabul etmeli"
Ermenistan'in çekildigi bölgelere dösedigi mayinlarin haritalarini hala vermedigi, birkaç gün önce Kelbecer'de mayin patlamasi nedeniyle 3 sivilin hayatini kaybettigi hatirlatilarak, konuya iliskin degerlendirmesi sorulan Erdogan, Ermenistan'in Azerbaycan'in Karabag Zaferi gerçegini kabul etmesi, bölgenin önünde açilan bu yeni dönemi dogru okumasi gerektigini vurguladi.
"Ermenistan güven artirici adimlar atmaya da baslamali. Dösedigi mayinlarin haritalarini Azerbaycan'la paylasmasi bu yönde önemli bir ilk adimi teskil edecektir." ifadesini kullanan Erdogan, savas sirasinda oldugu gibi, bu dönemde de yeniden imar çalismalarindan mayinli alanlarin temizlenmesine kadar her adimda sahip olunan bütün imkanlarla Azerbaycan'in yaninda durmaya devam edeceklerini bildirdi. Erdogan, mayin temizleme konusunda su an itibariyla biçerdövere benzeyen uzaktan kumandali bir aracin Türkiye tarafindan üretildigini aktardi.
Erdogan, söyle konustu:
"Su an itibariyla Azerbaycan'a bundan 10 kadar verdik. Fakat ilk etapta bu sayiyi 20'ye çikaracagiz ama ardi ardina bunlardan kendilerine vermeye devam edecegiz. Bunun en büyük özelligi çok seri mayin taramasi yapmasi. Uzaktan kumandayla mayini patlatiyor ve yoluna devam ediyor. Mayin patlatmada da sayisal olarak çok ileride. Yani bu öyle dedektörle mayin aramaya benzemiyor, tarayarak gidiyor. Bunlari ayni sekilde biz kendimiz de kullaniyoruz. Terör bölgelerinde bunlardan istifade etmeye basladik. Bu alet insallah gerek bizde gerekse dost kardes ülkelerde çok is görecek diye inaniyorum."
- "Yeni bir sürece de adim atabiliriz"
Azerbaycan'in dogal gaz ve petrol arama, çikarma konusunda son derece ileri düzeyde oldugu belirtilerek, Karadeniz'de veya baska bölgelerde Azerbaycan ile bu konuda ortaklik yapilip yapilmayacagi sorusuna karsilik Erdogan, su yaniti verdi:
"Su anda özellikle bu konuda Azerbaycan'la bizim TANAP ve TAP'tan gelen bir dayanismamiz söz konusu. Bunun disinda, biz belki yeni bir sürece de adim atabiliriz. Bu ne olabilir? Örnegin su anda bizim Türk Petrolleri ile alakali bir yapimiz var. Bu yapiyla birlikte, nasil su anda TAP'ta, TANAP'ta birlikteligimiz varsa, biz degerli dostum Ilham Aliyev kardesimizle böyle bir adimi Libya'da da atabiliriz. Onlarin bu konularda belli bir birikimi var, deneyimi var. Ayni birikim ve deneyim bizde de olduguna göre, hatta rafinaj olayinda da bazi adimlar atmak mümkün. Bu tür adimlari da atabiliriz. Ben kendisine de bu teklifi yaptim. O da böyle bir seyden memnun olacagini, böyle bir adima kendilerinin de girebilecegini söyledi. Temennim odur ki bu adimlari beraber atmak suretiyle sadece Avrupa’ya açilmak degil hem kendi ülkemizde hem çok daha farkli ülkelere insallah yayilma firsatini da buluruz."
- "Zengezur projesini çok önemli görüyoruz ve destekliyoruz"
Zengezur koridoruyla ilgili çesitli spekülasyonlar oldugu ifade edilerek, "Gecikme nedeni olarak çesitli fikirler beyan ediliyor. Acaba bu teknik olarak bir gecikme mi yoksa gerçekten Rusya tarafindan farkli bir beklenti mi var?" seklindeki soru üzerine de Erdogan, Azerbaycan'in Zengezur projesini çok önemli gördüklerini ve desteklediklerini bildirdi.
Açilacak koridorun bütün bölge için çok önemli bir imkan olacagini dile getiren Erdogan, söyle devam etti:
"Bu konuyla ilgili olarak su an itibariyla Rusya tarafinda bir görüs ayriligi ya da bu isi geciktirme gibi bir niyet olduguna ihtimal vermiyorum, tam aksine Rusya burada daha yardimci bir hava içerisinde. Gerek Ilham Aliyev kardesimin görüsmeleri var gerekse yakin bir zamanda ben de ikili bir görüsmeyi Sayin Putin'le yapacagiz. Ama biz tabii su an bir seye kilitlendik. O da 5 yillik anlasma. Bu 5 yillik anlasmayla bu adimi atalim istiyoruz. Buralarda da bu platform konusunu, dün de söylemistim bugün de söylüyorum. Bu platformun basini çeken ülkeler olarak Rusya var, Türkiye var, Azerbaycan var, Iran var. Bunun yaninda istiyoruz ki Gürcistan da bulunsun, istiyoruz ki Ermenistan da bulunsun. Rusya bu isin olmasini istiyor. Biz hakeza öyle… Biliyorsunuz geçenlerde Gürcistan Basbakani bizdeydi, kendisiyle de bunu konustuk. Bu konulari kendisine özellikle ifade ettim ve kendisi de 'Biz bunun üzerine çalisalim' dediler. Kendilerini o sekilde ugurladik. Bu platforma onlarin da olumlu destegi olursa bölge çok çabuk sükunete kavusur diye düsünüyorum. Bu güzergah tabii Azerbaycan'a büyük imkanlar saglayacak. Ayni sekilde Ermenistan'a da büyük avantajlar saglayacak. Bu konuyla ilgili Rusya'nin da olumlu bakisi var. Çünkü burasi önemli bir koridor, önemli bir hat. Temenni ediyorum ki bölgenin tarimina da çok ciddi bir zenginlik katacak. Yani burasi bir tarim koridoru olarak da nefes aldiracak diye inaniyoruz."
Erdogan, Ilham Aliyev'in Susa Beyannamesi'ni Kars Anlasmasi'na benzettigi hatirlatilarak, "Azerbaycan toplumunda da Türkiye'nin askeri üssü konusunda ciddi bir talep söz konusu. Bu yeni anlasma kapsaminda askeri üs söz konusu olabilir mi? Susa Beyannamesi askeri üssü kapsiyor mu?" sorularina ise su yaniti verdi:
"Simdi bu, açikladigimiz maddelerin disinda degil. Burada daha sonra gelisme, genisleme olabilir. Simdilik burada daha çok, özellikle bu sinir boylarinin garanti altina alinmasi, teminat altina alinmasi asil olandir. Burada özellikle Sayin Ilham Aliyev'in Putin ile yapacagi ara görüsmeler bu isi farkli bir sekilde gelistirebilir. Bizim yapacagimiz görüsmeler bu isi farkli sekilde gelistirebilir."
- "Ne olursa olsun terörle mücadeleye devam edecegiz"
NATO'da dünya liderlerine Türkiye'nin YPG/PKK, FETÖ ve DEAS'la mücadelesi konusunda Ingilizce kitap takdim ettigi belirtilerek, "Türkiye'nin bu üç terör örgütüyle mücadelesi hakkinda çok somut deliller ortaya konuldu bu çalismayla. Bununla ilgili reaksiyonlar nasil oldu?" sorusu üzerine Erdogan, "Benim gerek Sayin Biden'a gerekse diger liderlere vermis oldugum o kitapla alakali onlar da tabii memnun kaldilar." ifadesini kullandi.
Dünya liderlerini bu noktada özellikle bilgilendirmek istediklerini dile getiren Erdogan, "Diger taraftan, maalesef ABD örnegin hala Afrin'deki hastanenin bombalanmasi konusunda, orada bu terör örgütünün YPG oldugunu söyleyemedi. Biz, gerek PKK/YPG ile gerek FETÖ ile gerekse de DEAS'la ilgili mücadelemizi belgeler esliginde bir kez daha en üst düzeyde muhatabimiza ilettik. Biz her ne olursa olsun terörle mücadeleye devam edecegiz. Bunu ülkemiz için, bölgemiz için, küresel baris ve adalet için yapiyoruz. Terör, evrensel bir sorundur. Bizim mücadelemiz sadece ülkemiz için degil, insanlik için bir mücadeledir." degerlendirmesini yapti.
"Terörle mücadeleden ve Afrin'de YPG'nin sivillere yönelik saldirisindan bahsettiniz. Terörle mücadele konusunda özellikle Suriye'nin kuzeyinde ABD’nin tavri nasil olacak?" sorusuna karsilik Erdogan, sunlari söyledi:
"Biz her zaman 'iyi terörist, kötü terörist' seklindeki ikircikli tavirla terörün yok edilemeyecegini vurguladik. Terörün hedefi olan bir müttefikin yaninda durmak yerine, o müttefikin mücadele ettigi terör örgütlerini tercih etmek tarihi bir hatadir. Terör örgütlerini destekleyenler, onlara cesaret verenler, ne büyük bir yanlis yaptiklarini er ya da geç anlayacaklar.
Ben suna inaniyorum; biz kendi göbegimizi kendimiz keseriz. Bu isin baska yolu yok. Biz güvenlik güçlerimize inaniyoruz, güveniyoruz. Ve güçlüyüz elhamdülillah. Yani silahli kuvvetlerimizle, polisimizle, bütün güvenlik korucularimizla her seyimizle güçlüyüz. Bunu Libya'da ispat ettik, Suriye'de ispat ettik, burada ispat ettik. Bundan sonra da ispat etmeye devam edecegiz. Çok ciddi manada oralarda bize gönül veren insanlar bu konuda bizim ne konumda oldugumuzu gayet iyi biliyorlar. Bunlari da Sayin Biden'la çok açik, net konustum."
Erdogan, "F-35 konusunda Türkiye’nin görüslerinin degismedigini Biden'a ilettiginizi ifade ettiniz. ABD'nin F-35 konusunda görüsü degisti mi? Biden'dan aldiginiz net yanit ne oldu?" sorusuna ise su yaniti verdi:
"Türkiye olarak gerek F-35 gerekse S-400 konusunda farkli bir adim atmamizi beklemeyin dedim. Çünkü biz F-35'te üzerimize düseni yaptik ve parasal olarak vermemiz gerekenleri verdik. S-400 ile ilgili olarak da biz sizden Patriot istedik, siz vermediniz, tam aksine üslerimizde bulunanlari da aldiniz. Dolayisiyla biz ne yapacaktik? Basimizin çaresine bakacaktik. Yakin markajda isleri takip etmemiz lazim. Biz bütün haklarimizin takipçisi olacagiz. Savunma sanayisi ile ilgili tüm konulari, müsterek atabilecegimiz adimlari görüsmeye devam edecegiz. Bundan sonraki süreçte de Disisleri Bakani'miz, Milli Savunma Bakani'miz ve Savunma Sanayii Baskani'miz muhataplariyla görüsmek suretiyle bu süreci yürütecekler."
"Siz de Biden’i Türkiye’ye davet etmistiniz. Bunun ilgili bir takvim belirlendi mi?" sorusu üzerine de Erdogan, "Takvim belirmedi ama takvimin sinyalleri ortaya çikti." dedi. Erdogan, Biden'in "Su an asiri yogun programlarima ragmen, bunlari yoluna koyduktan sonra özellikle bir Türkiye seyahati yapmak istiyorum." dedigini aktardi.
Cumhurbaskani Erdogan, "Bir taraftan da ABD ile çok sayida ortak çikarlar, is birligi alanlari söz konusu. Biden ile görüsmenizden sonra ABD ile iliskilerin nasil bir yön izleyecegini düsünüyorsunuz?" sorusunu ise söyle yanitladi:
"Sayin Biden ile iliskilerimizi müttefiklige ve stratejik ortakliga yakisir sekilde sürdürmek arzusundayiz. Amerika ile Suriye'den Libya'ya, terörle mücadeleden enerjiye, ticaretten yatirimlara kadar genis bir yelpazede ciddi is birligi potansiyeline sahibiz. Ülkelerimiz arasindaki mevcut mekanizmalari isleterek bu potansiyeli tam manasiyla hayata geçirmeyi hedefliyoruz."
(Sürecek)