Ingiltere Basbakani Johnson, Kuzey Irlanda Protokolü Üzerinden AB'yi Tehdit Etti

Ingiltere Basbakani Boris Johnson, Avrupa Birligi (AB) ile Ingiltere arasinda soruna yol açan Brexit Anlasmasi'nin parçasi olan Kuzey Irlanda Protokolü üzerinden AB'yi uyararak, ülkesinin toprak bütünlügünü korumak için ne gerekiyorsa yapacagini belirtti.

Johnson, Ingiltere'nin ev sahipliginde düzenlenen G7 Zirvesi kapsaminda Avrupali liderlerle yaptigi görüsmenin ardindan Sky News'e konustu.

AB ile bir ticaret anlasmazliginda Ingiltere'nin toprak bütünlügünü korumak için ne gerekiyorsa yapacaginin altini çizen Johnson, çözüm bulunamamasi halinde acil durum önlemleri almakla tehdit etti.

Johnson, "AB içindeki bazi kisiler, Ingiltere'nin tek bir ülke ve tek bir bölge olmasini yanlis anliyor. Bence bunu kafalarina sokmalari gerekiyor." dedi.

AB'yi anlasma sartlarinda tek tarafli degisiklik yapmayi ve anlasmadan çekilmeyi mümkün kilan 16. maddeyi uygulamakla tehdit eden Johnson, "Protokol, bu sekilde uygulanmaya devam ederse o zaman açikça 16. maddeye basvurmaktan çekinmeyecegiz." ifadesini kullandi.

- Anlasmazliga neden olan protokol

Brexit Anlasmasi'nin bir parçasi olan Kuzey Irlanda Protokolü, Birlesik Krallik'in parçasi olan Kuzey Irlanda ile AB üyesi Irlanda Cumhuriyeti arasindaki ticareti düzenliyor.

Protokole göre, Brexit'e ragmen Kuzey Irlanda, AB'nin gümrük birligi kurallarina tabi olmaya devam ediyor. Birlesik Krallik'in geri kalaniyla ticareti ise Kuzey Irlanda limanlarinda gümrüge tabi tutuluyor.

Katolik ayrilikçilar ile Ingiltere'yle Birlik yanlisi Protestanlar arasindaki savasi sona erdiren Belfast Anlasmasi (Hayirli Cuma) geregi, kontrollerin yapilabildigi fiziki bir kara siniri olusturulamiyor. Bu yüzden kontrollerin ancak denizde yapilmasi kararlastirilsa da uygulanmasinda sorunlar yasaniyor.

Protokolün ticarete zarar verdigini ve Kuzey Irlanda'nin Birlesik Krallik'taki konumunu tehdit ettigini savunan Protestanlarin protokole karsi mart ve nisandaki gösterilerinde otobüs ve araçlar atese verilmisti. Protestolarin Katoliklerle çatismalari yeniden baslatmasindan endise edilmisti.

- Irlanda sorunu

Ingiliz imparatorlugunun ilk sömürgesi Irlanda Adasi'ndan Ingiltere'nin elinde kalan kismi teskil eden Kuzey Irlanda, 1960'li yillardan 1998'e kadar Katolik ayrilikçilar ile Ingiltere'yle birlik yanlisi Protestanlar arasindaki çatismalara ve terör olaylarina sahne olmustu. 40 yila yayilan ve "Sorunlar" diye anilan yillarda terör olaylarinda 3 bin 500 kisi hayatini kaybetmisti.

Ada ancak 1998'de imzalanan Hayirli Cuma Anlasmasi ile sükunete kavusurken Kuzey Irlanda'da çatisan taraflarin ortakligina dayali bir bölgesel yönetim kurulmasi üzerinde anlasilmisti.

Belfast Anlasmasi olarak da bilinen metinler, Kuzey Irlanda'da bugün yürürlükte olan bölgesel yönetimin temelini olusturuyor.

Baris anlasmasinin üzerinden geçen 20 yili askin süreye karsin bölge halki arasinda güven tam olarak tesis edilebilmis degil.

Kaynak: AA