İslam’ın bugün ki meselelerinden ve
İslam medeniyetinin batı medeniyetlerine göre tavırlarından bahseden Prof. Dr. İşcan şu ifadeleri kullandı; "Bugün İslami diyebileceğimiz bir düşünce var mı? Ya da İslami düşünce dediğimiz yapıda bir tarih şuuru varmı? Öncelikle bu sorularımıza cevap bulmalıyız. Diğer bir taraftan da düşünce nedir sorusunun cevabına bakmamız gerekiyor. Düşünce derken tabi ki de aklı kastetmiyoruz. Düşünce derken farklı yöntemlerle yeni bir bilgi elde etmeyi kastediyoruz. Yani düşünce demek yeni
paradigma demektir. Aslında düşünce düşünemediklerimizi düşünmektir. Bu anlamda düşünce kutsalın kutsalını da bozacaktır. İşte bu nokta da düşünce ile tarih şuuru arasında bir ilişki kurmamız mümkündür. Çünkü tarihin sırrı da hafızadır yani düşüncenin toplamıdır. Tarih ise hafızaların toplamıdır. Ayrıca
milliyetçilik milletin tabanından çok milletin beyninden beslenir. Milletin beyni ise tarihtir. Milletin beyni de aynı zaman da istikbali oluşturabilmektir. Şunları da söylemeliyim ki hem düşünce hem de tarih şuuru maalesef zamanımızda çok eksik durumdadır. Çünkü İslami düşünce, hayatının en bedbaht dönemini bu dönemde yaşamaktadır. Bizlere düşen ise değişerek daim kalmak yerine daim kalarak değişmektir. "
Konferansın ardından Güneş Vakfı Başkanı Prof. Dr. Alpaslan Ceylan, sunumundan ötürü Prof. Dr. Mehmet Zeki İşcan’a Teşekkür Belgesi takdim ederek şu ifadeleri kullandı; "Türk Dünyasına büyük hizmetleri olan ve
Türk Dünyası Araştırmaları Vakfı Kurucu Başkanı Merhum Turan Yazgan’ı vefatının 7. yılında rahmet ve minnetle anıyoruz. Ayrıca bugün bizlere hem
İslam hem de tarih şuuru hakkında önemli bilgiler veren Prof. Dr. Mehmet Zeki İşcan’a vakfımız adına çok teşekkür ederim."
