Galiçya Cephesi Şehitleri Çek Cumhuriyeti'nde Anıldı

Uzakdoğu Asya ve Dünya Projesi kapsamında, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın himayelerinde Kabataş Erkek Lisesi öğrenci ve öğretmenlerinden oluşan 12 kişilik heyet Çek Cumhuriyeti’nde Galiçya Cephesi’nde ve 1. Dünya Savaşı’nın diğer cephelerinde hayatını kaybeden Çek ve Türk askerler hatırasına 1348 yılında kurulan Charles Üniversitesinde anma programı düzenlendi.

Programa Charles Üniversitesi Yakındoğu ve Afrika çalışmaları Enstitüsü Başkanı Doç. Dr. Pavel Sladek, T.C. Prag Büyükelçisi Ahmet Necati Bigalı, Türkoloji Bölüm Başkanı Prof. Dr. Jitka Maleckova, Çek öğretim görevlileri ve öğrenciler katıldı.

Programda Balkan, Çanakkale ve 1. Dünya Savaşı’nda çeşitli cephelerde hayatını kaybeden öğretmen ve öğrencilerinin hatırasına çekilen Kabataş Erkek Lisesi öğrenci ve öğretmenlerinin oynadığı “Daha bir çiçekken” kısa filmi izletildi. Daha sonra öğrenciler müzik öğretmenleri eşliğinde, ”Çanakkale içinde vurdular beni” türküsü ile “Bir başkadır benim memleketim” ve “Ach synku synku” adlı Çekce şarkıyı seslendirdiler.

Başta Prag Belediyesi olmak üzere yerel otoritelerle de temaslarda bulunan heyet, Atatürk’ün 1 Haziran-28 Temmuz 1918 tarihlerinde kaldığı Karlovy Vary’de müze haline dönüştürülen odasını da ziyaret etti. Heyet programın son gününde Pardubice Türk Şehitliği’nde defnedilmiş 508 askerimizi ebedi istirahatgahlarında ziyaret etti. Krematoryum bölgesi şehir mezarlığında bulunan Pardubice Türk Şehitliği’nde 1. Dünya Savaşı sırasında Galiçya Cephesi’nde savaşan askerlerden salgın hastalık ve tedavi için getirildikleri Pardubice Hastanesinde vefat eden şehitlerimiz yatıyor. 499 askerin defnedildiği şehitliğe, Liberec ve Josefov kentinde bulunan 9 şehidin de nakledilmesiyle şehitlikteki şehit sayısı 508’e ulaştı. Şehitliğimiz 2001 yılında restore edildi.

Galiçya Cephesi (1916-1917)

Galiçya Seferi’ne çoğunluğu Çanakkale Savaşı’nda yer alanlar olmak üzere 35 bine yakın askerimiz gönderildi. Tamamı 32 yaş altı olarak seçilen bu kolorduya komutan olarak yine Çanakkale Cephesi’nde aktif görevler alan Yakup Şevki Paşa atandı. 21 Temmuz 1916 sabahı Uzunköprü İstasyonu’ndan ilk kafilenin hareketi başladı ve Ruslar ile ilk sıcak temas 19 Ağustos 1916’da sağlandı. Galiçya Cephesi’nde görevli 15. Kolordu Komutanı Yakup Şevki Paşa’nın yerine 18 Kasım 1916’da General Cevat Paşa atanarak askerimizin Galiçya Cephesi’nden ayrıldığı Ağustos 1917’ye kadar görevde kaldı. Onun döneminde de askerimiz üstün başarı ve hizmetlerine devam etti. Galiçya Cephesi’nde 12 bine yakın askerimiz şehit oldu. Galiçya Cephesi, Osmanlı toprakları dışında en çok şehit verdiğimiz cephe oldu. Ayrıca Çekya, Macaristan, Polonya ve Ukrayna’da şehitliklerimiz bulunuyor. Çanakkale savunmasının bir benzeri Galiçya’da gösterildi ve Galiçya Cephesi, Osmanlı İmparatorluğu’nun başarılı olduğu cepheler arasında yer aldı.