Hudeyde Krizinin Çözümünde 'BM Karar Almalı'

Uluslararası Kriz Grubu, Yemen'in Hudeyde kentindeki savaşın durdurulamamasının kıtlık ve daha büyük insani krizlere sebep olacağını belirterek, Birleşmiş Milletler (BM) Güvenlik Konseyinin (BMGK), ülke çapında ateşkes çağrısında bulunarak tüm tarafları korumaya yönelik karar alması ve Hudeyde'nin kontrolünün BM'ye geçmesi gerektiğini bildirdi.

Merkezi Brüksel'de bulunan sivil toplum örgütü Uluslararası Kriz Grubu, Hudeyde'de Husiler ile Suudi Arabistan öncülüğündeki koalisyon birliklerince desteklenen hükümet güçleri arasındaki savaşı bitirme konusunda tavsiyeler içeren "Yemen’in Kıtlığa Düşmesini Engellemek" başlıklı rapor yayımladı.

Raporda, ülkede uzun süredir devam eden savaşın önlenememesinin sadece Hudeyde'yi değil milyonlarca Yemenliyi de kıtlığa sürükleyeceği belirtildi.

Koalisyon güçlerinin Hudeyde'ye müdahalesinin milyonlarca Yemenliyi açlıkla karşı karşıya bırakacağı kaydedilen raporda, "BMGK, ülke çapında bir ateşkes çağrısında bulunarak tüm tarafları korumaya yönelik bir karar almalı ardından kentin kontrolü BM'ye geçmeli." değerlendirmesinde bulunuldu.

Raporda, Husiler'in yaklaşık 3 yıldır kontrol ettiği Hudeyde'deki savaşın en şiddetli dönemine girildiği hatırlatılırken, ABD'nin ekim ayı sonunda Suudilerin başını çektiği koalisyona "ateşkes" çağrısı yaptığı ancak buna rağmen çatışmaların devam ettiği anımsatıldı.

- "Hudeyde'de kıtlık ve kitlesel açlık riski"

Yapılan çağrıya rağmen koalisyon güçlerinin Hudeyde'ye doğru ilerlediği ve onların son bir saldırıyla kenti Husilerden almayı planladıkları belirtilen raporda, Hudeyde şehri ve limanı için planlanan son "büyük bir saldırının" taraflar arasındaki müzakere sürecini de zayıflatacağı ve böylelikle halkın çektiği acıların daha da artacağı iddia edildi.

Kentte süren savaşın tekrar alevlenmesiyle insani yardım malzemeleri de dahil ülkeye girecek mallar için yolların kapanacağı vurgulanan raporda, "Hudeyde'ye karşı olası bir büyük saldırı kıtlık ve kitlesel açlığa yol açabilir." ifadesi kullanıldı.

Raporda, BM İnsani İşlerden Sorumlu Genel Sekreter Yardımcısı Mark Lowcock'ın, "Böylesi bir durum Yemen'e büyük bir kıtlık getirecek." ifadelerine de yer verildi.

- Uluslararası güçlere çağrı

BM, ABD, Körfez ülkeleri ve diğer uluslararası aktörlerin Hudeyde'deki yıkıcı bir savaş ve kitlesel açlığı önlemek veya buna ortak olmak gibi basit bir tercih arasında kaldığına işaret edilen raporda, söz konusu aktörler tarafından çatışmasızlığı getirecek ilk adımın hemen atılması ve Hudeyde kuşatmasının kaldırılmasının sorunun çözümü açısından iyi bir başlangıç olacağı yorumu yapıldı.

- "BM üyelerinin savaşın uzamasında payı var"

BMGK'nin 5 daimi üyesi ABD, İngiltere, Fransa, ve Rusya'nın Yemen'de barışın sağlanması noktasında büyük sorumluluğa sahip oldukları belirtilen raporda, "ABD, İngiltere ve Fransa, Suudi Arabistan ile Birleşik Arap Emirlikleri'ne (BAE) en çok silah satan ülkeler. Onların da bu savaşın uzamasında payı var." görüşlerine yer verildi.

Raporda, BMGK ülkelerinin, Suudi Arabistan'ın başını çektiği koalisyona, silah satışı ve istihbarat paylaşımını sonlandırmasının Yemen'deki savaşın bitmesine katkı sağlayacağının altı çizildi.

Raporda, Donald Trump yönetiminin Suudi Arabistan ile BAE'yi yanında duracağına ve onlara karşı bir yaptırımı önlemeyi planladığına, ABD Kongresinin de bu konuda Trump'a karşı harekete geçebileceğine yönelik iddialara da yer verildi.

- "Husiler de BM'ye tabi olmalı"

Husilerin de BM tarafından onaylanacak ateşkesi kabul etmesi gerektiği ifade edilen raporda, "Husiler de anlaşmadan yana olmalı aksi takdirde milyonlarca Yemenliyi etkileyecek savaştan yana olması gerekir." değerlendirmesinde bulunuldu. Husilerin dış dünya ile çok az bağlantıları olduğu vurgulanan raporda, İran ve Umman dışında neredeyse hiçbir ülkeye güvenmediklerinin altı çizildi.

BM Yemen Özel Temsilcisi Martin Griffiths'in müzakereler yapılması konusunda Husilerle görüşmek üzere çalışmalar yürüttüğü ve taraflarla görüşmeye devam ettiği belirtilen raporda, Griffiths'in çabaları sonuç verirse Yemen'de yıllardır devam eden kanlı savaş için bir barış sürecine gidileceği, aksi takdirde Yemen halkının çok daha büyük insani krizlerle karşılaşacağı vurgulandı.

- Yemen'deki iç savaş

Yemen'de 3 yılı aşkın süredir yaşanan çatışmalarda binlerce kişi yaşamını yitirdi.

Dünyanın zaten en fakir ülkeleri arasında yer alan Yemen'de iç savaş nedeniyle büyüyen insani kriz de korkunç boyutlara ulaşmış durumda.

Hudeyde'de ise haziran ayından bu yana Husiler ile hükümet güçleri arasında şiddetli çatışmalar yaşanıyor.

BM verilerine göre, milyonlarca kişinin açlıkla mücadele ettiği ülkede her 10 dakikada bir çocuk hayatını kaybediyor.