HDP'li Belediyeler İçin İngiltere Modeli Önerisi

HDP’li belediyelerin merkezi yönetimden aldıkları kaynaklarla vatandaşa hizmet götürmediğini belirten TBMM Bayındırlık, İmar, Ulaştırma ve Turizm Komisyonu Başkanı Erol Kaya, çözümün Avrupa’da da birçok ülkede uygulanan modelde olduğu gibi merkezden gidecek olan paranın bir şarta bağlanması gerektiğini belirtti.

Kaya bunun sadece HDP’li belediyelere değil, tüm Türkiye’de ki belediyelere de uygulanmasını gerektiğini belirterek, “Sayın Başbakanımız birkaç gün önce Mardin Belediyesinin bütçesiyle ilgili bazı açıklamalar yaptı. Bu açıklamalar da biz şu tabloyu gördük. Belediyenin gelirlerinin yüzde 90’dan fazlası merkezi idare tarafından gönderiliyor ve bu gönderilen paralarında yüzde 50’den fazlası hiç kullanılmamış. Mardin Belediyesi internet sitesine girdiğinizde meclisin aldığı kararları burada görmek mümkün. Kullanılan paralar nereye gitti diye baktığınızda yüzde 60’a yakın bir kısmı personele gittiğini, yüzde 7’ye yakınının da yatırıma gittiğini görüyoruz. Mardin Belediyesinin atıl bıraktığı kaynaklarla Mardin’e yaptığı mevcut yatırımların 15 katı daha yatırım yapmak mümkün. Bu çok ilginç bir tablo, ben merak ettim; acaba Türkiye’de diğer belediyeler de durum ne diye. Şunu gördük; gerek MHP’li, gerek CHP’li, gerekse AK Partili tüm Türkiye’deki belediyeler de asla böyle bir tablo yok. HDP’li belediye başkanlarımızın bütçelerine baktığımız da Diyarbakır, Mardin, Van, Şırnak Hakkari gibi belediyelere de merkezden gönderilen paraların miktarı 1.1 milyar TL olduğunu ve 360 milyon lirasını yani bütçenin yüzde 30’unu kullanmadıklarını görüyoruz” dedi.

“BU TÜRKİYE’DE BELKİ DE DÜNYA DA ÇOK RASTLANAN BİR TABLO DEĞİL”

“Bu Türkiye’de belki de dünya da çok rastlanan bir tablo değil. Bu tablodan birkaç yorum yapmak zorundayız” diyen Kaya, “Bunlardan bir tanesi 7 Haziran öncesi ve sonrasında çukur kazmayla ilgili belediyelerimiz tartışılmaya başlanmıştı. Bir başka husus şantiyelerin yakılması barajlara, hastanelere ya da kale kollara karşı PKK’nın yaptığı sabotajları yani merkezi yönetimlerin yatırımları gitmesin diye bir tablo ortaya çıkıyor, bunu zaten biliyoruz. Şimdi ikinci bir tablo gördük belediyelere merkezi yönetimin gönderdiği parayı kullanmıyorlar. Bu güne kadar Türkiye’de şu tablo her zaman tartışıldı. Acaba belediye başkanları israfa yolsuzluğa ya da kamu kaynaklarını ne kadar doğru kullanıyor tartışması yapıldı. 2014 yılı verilerine baktığımız da bütün Türkiye’deki mahalli idariler yaklaşık 810 milyarı aşan bir bütçe kullanmışlar ve yüzde yüz gelirleri de giderleri de denk bir şekilde. Ancak HDP’li belediyelerde bunun kullanılmadığını görünce Türkiye’de başka tartışma açılması lazım benimde söylediğim bu” diye konuştu.

Sadece HDP’li belediyelerin değil tüm belediyelerin mercek altına alınması gerektiğine dikkat çeken Kaya, “Sadece HDP’li belediyelerin değil, bütün Türkiye’deki belediyeler de merkezi yönetimin gönderdiği parayı kullanmıyorsanız bir bölgeyi ihmal ediyorsunuz demektir. İkinci olarak paraya ihtiyacınız yok. Ya da savurganlık yapıyorsanız toplum nezdinde bunu ancak yerelde ki paralarla yapmanız gerekiyor” dedi.

İngiltere örneğini veren Kaya, bütçenin şarta bağlanması gerektiğine dikkat çekerek, “Benim önerim İngiltere ve dünyanın birçok ülkesinde uygulanan Türkiye’de de uygulanması tartışılmalı. Yani merkez bir para gönderiyorsa bunu şartlı göndersin. Sen merkezden gelen parayı yol, su ve altyapı hizmetlerinde, yani vatandaşımızı bire bir ilgilendiren hizmetlerde kullan. Yerelde topladıkları paralarla da ister festival yapsın ister de çukur kazsın o beni ilgilendirmiyor. Ona zaten vatandaş gereken cevabı verir. Ben tartışmanın bitmesini istiyorum” şeklinde konuştu.

“MERKEZ BİR PARA GÖNDERİYORSA BUNU SINIRLANDIRMASI MÜMKÜNDÜR”

“Merkezin göndereceği parayı sınırlandırması da mümkündür” diyen Kaya, “Merkez bir para gönderiyorsa bunu sınırlandırması mümkündür. Bunlar belediyelerin yetki alanlarının daraltılması değil benim kaynaklarımı öncelikle vatandaşımızın asli hizmetlerinde kullanın diye bir sınırlama koyması mümkün ve bu tartışılır. Bu Türkiye’de ki bütün belediyeler için geçerli. Önerimiz tüm Türkiye’de ki belediyelerle ilgili merkezden gönderilen paylar niçin gönderiliyorsa onun için kullanılsın. Bu amacın dışına çıkılamaz. Çıkarlarsa zaten müfettişler gereğini yapar” dedi.

“BELEDİYEDE YÜZDE 30’DAN FAZLA PERSONELİNİZ VARSA BU SUÇTUR”

Şırnak ilinde yapılan minimize edilen yatırımları örnek gösteren Kaya, “Şırnak’ta yatırım yüzde 1 buçuk civarlarında, yani bütçelerinin yüzde 1’i gibi bir rakam. Bir diğer örnek Diyarbakır Belediyesinde Türkiye’de ki tüm Büyükşehir belediyelerinin inanılmaz derece de altında ve personel harcaması da bir o kadar inanılmaz derece de üstün de. O zaman buradan şu çıkıyor; bir yatırım yapmıyorsunuz, personeliniz aşırı derece de şişkin, yani merkezden gelen paralarla siz hak etmediğiniz kadar insanı belediyelere doldurup maaşa bağlamak hakkına sahip değilsiniz. Kimse kusura bakmasın, Türkiye’de belediye kanunun da çok açık bir şekilde ifade ediliyor belediyede yüzde 30’dan fazla personeliniz varsa bu suçtur. Bunu yapamazsınız eğer yapıyorsanız bunun hesabını vermek zorundasınız. Eğer yüzde 60 personel dolduruyorsanız, o zaman siz İstanbul’daki, Edirne’deki vatandaşımızın gönderdiği parayla yandaşlarınıza bu ülkenin geleceğini tehdit eden insanlara para aktarmak durumu söz konusu bu ahlaki değil” diye konuştu.