Tarihi Deveciler Mezarlığı’ndan İz Kalmadı

İlk kurulduğunda 50 bin metrekarelik devasa bir alanı kaplayan bu tarihi kabristanın yerinde bugün yeller esiyor.
16. yüzyıldan itibaren kullanılmaya başlanan, bugün Demirtaşpaşa Endüstri Meslek Lisesi, İnönü Caddesi ve Haşim İşcan Kavşağı’nın bulunduğu alanda kalan Deveciler Mezarlığı, dönemin imar planlamasına kurban gitmişti. Üzerine çocuk parkı, lise, meyve hali ve yol yapılmak için yıkılan kabristan, bugün tarihin tozlu raflarına dahi giremiyor. Bursa tarihine ışık tutacak pek çok eseri barındıran bölge, uğradığı ağır tahribattan sağ çıkamayıp, maalesef günümüze kaydadeğer bir miras bırakamadı.

Yavuz Sultan Selim devrinde deve kervanı sahibi bir tüccar tarafından kervan konaklama yeri iken mezarlığa dönüştürülen Deveciler Mezarlığı, 1940‘lara kadar Bursa’nın ileri gelenlerinin gömüldüğü bir kabristan olarak kullanıldı. Kapaklı hücre ve lahit biçiminde imar edilen mezarlar, ilk dönemlerinde halk tarafından yadırgansa da, Bursa tarihi adına müthiş sanat değeri ihtiva etmekteydi. Sanat tarihi açısından çok önemli vesikaları bünyesinde bulunduran Deveciler Mezarlığı’ndaki nadide eserlerin kimisi kırılıp kaldırım yapımında kullanılmış, kimisi de tasnifsiz bir şekilde Yeşil Medresesi ve Muradiye türbelerine taşınmıştı. Lahitler, hat işlemeli biyografik anlatımlı mezar taşları ve kitabelerden oluşan çok sayıda eser, muhafaza edilemediğinden dolayı maalesef günümüze ulaşamadı.

Deveciler Kabristanı’ndan günümüzde çok az sayıda kalan ve her biri Bursa arşivine ışık tutacak değerde olan mezar taşları yeniden inşa edilmeyi bekliyor.