Bazı Simgeleri, Kitabesindeki İfadeler ve Yeri Nedeniyle Tartışma Konusu Olan Anıt, Osman Gazi ve Orhan Gazi Türbelerinin Bulunduğu Mevkiden Kaldırıldı
Büşra Nur Özcan - Osman Gazi ve Orhan Gazi türbelerinin önünde bulunan, bazı simgeleri, kitabesinde yer alan ifadeleri ve bulunduğu yer nedeniyle tartışma konusu olan Şehitler Anıtı, Osman Gazi ve Orhan Gazi türbelerinin önünden kaldırıldı.
Daha önce anıtla ilgili bir rapor hazırlayarak Bursa Valiliği, Büyükşehir Belediyesi ve diğer ilgili kurumlara sunan Uludağ Üniversitesi İlahiyat Fakültesi İslam Tarihi Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Mefail Hızlı, AA muhabirine yaptığı açıklamada, Osman Gazi Türbesi'nin önündeki bu anıtın kaldırılmış olmasını, Bursa'nın tarihi bir ayıptan kurtulması olarak değerlendirdiğini söyledi.
Hızlı, Osmanlı Beyliği'nin kuruluşunun 27 Ocak 1299 olduğunu hatırlatarak, şunları kaydetti:
''Bursa'nın 11 Eylül 1922'de Yunan işgalinden kurtulması sırasında Hacivat Köprüsü civarında şehit olan 14 kişi için yapılan 'Şehitler Anıtı', maalesef ecdadımıza saygısızlığın bir nişanesi olarak yaklaşık 90 yıldır Tophane'de dikili duruyordu. Bursa'nın Yunanlılardan değil de Osmanlılar'dan alındığına yönelik ifadelerin bulunduğu kitabe ile İslam'ın simgesi olan hilali delip geçen bir okun bulunduğu anıt, çok uzun süredir Bursalıları ve burayı ziyaret eden kişileri bir hayli rencide ediyordu.''
-Anıt, Bursa Müzesi'nde korunacak-
''Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'ın anıtla ilgili gerekenin yapılmasına dair talimat verdiği basına yansıdı'' diyen Hızlı, şöyle devam etti:
''Daha sonra da Bursa Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu komisyonu, anıtın yerinden sökülerek Bursa Müzesi'nde korunması kararı aldı. Bursa Büyükşehir Belediyesi de bunun üzerine söküm çalışmalarına 28 Ocak'ta başladı.
27 Ocak'ta kurulan beyliğe ismini veren Osman Gazi'nin türbesi önünde bir perde gibi dikili duran bu utanç anıtının 28 Ocak'ta kaldırılmasına başlanmasını mutlu bir tesadüf olarak görüyorum. Anıtın kaldırılması, aynı zamanda Osman Gazi Türbesi'nin itibarının yeniden kazandırılması anlamına gelmektedir.''
Hızlı, anıtın kaldırılması için uzun süren mücadeleler verildiğini belirterek, ''Anıtın bulunduğu yer ve çevresi, kuşkusuz daha sonra güzel bir çevre düzenlemesine tabi tutulacaktır. Yüzyıllarca olduğu gibi yine aynı görünümünü kazanacak olan Osman Gazi ve Orhan Gazi türbelerinin bulunduğu Tophane Meydanı'nın, orijinal siluetine kavuşmuş olmasını bir Bursa tarihçisi olarak önemsediğimi belirtmek isterim'' diye konuştu.
-Şehitler Anıtı-
Bursa Müzesi'ne kaldırılan anıt, dört kademeden meydana geliyor. Kaide, iki farklı mermer blokun üst üste konulmasıyla oluşturulmuş.
İlkine göre, daha dar olan ikinci kademede ise Osmanlıca kitabe bulunuyor. Hemen altında, kaidenin ikinci bölümünde, kitabenin Türkçesinin bulunduğu küçük levha yer alıyor. Bu levhada, imla hatalarının da bulunduğu şu ibare dikkat çekiyor: ''Burada yatan askerlerin şehit düştükleri muharebe öyle muazzam bir zaferle nihayet bulmuştur ki neticesinde Bursa ikinci defa feth edilmiş ve kadim Osmanlı hükümeti nihayet bularak yerine Hükümet-i Cumhuriyetimiz teessüs etmiştir. Bu şehitler bu eserlerin Abide-i mefharetidir. Mukaddes ruhlarına fatiha. 19 Muharrem 1341 / 11 Eylül 1338 .''
Daha dar olan ve tek mermer bloktan oluşan üçüncü kademenin dört tarafında ise kimi uzmanların ''okla delinmiş hilal'' olarak nitelendirdiği motif yer alıyor.
Son kademede ise iri bir mermi göğe doğru uzanıyor.
Bursa Valiliği'nin ''Hisar ve Tophane'' başlıklı tanıtım kılavuzunda ''Şehitler Anıtı''na ilişkin şu ibareler yer alıyor; ''Tophane Parkı'nın girişinde Osman Gazi Türbesi'nin hemen önünde İstiklal Savaşı Şehitleri adına yapılan anıt yer almaktadır. Anıtın hemen önünde Bursa'nın Yunan işgali sırasında hayatını kaybeden 11 İstiklal şehidi yatmaktadır. Bursa'nın kurtuluş etkinlikleri her yıl burada yapılan törenle başlamaktadır.''
Yayıncı: Kamuran Akkuş
Kaynak: AA
Hızlı, Osmanlı Beyliği'nin kuruluşunun 27 Ocak 1299 olduğunu hatırlatarak, şunları kaydetti:
''Bursa'nın 11 Eylül 1922'de Yunan işgalinden kurtulması sırasında Hacivat Köprüsü civarında şehit olan 14 kişi için yapılan 'Şehitler Anıtı', maalesef ecdadımıza saygısızlığın bir nişanesi olarak yaklaşık 90 yıldır Tophane'de dikili duruyordu. Bursa'nın Yunanlılardan değil de Osmanlılar'dan alındığına yönelik ifadelerin bulunduğu kitabe ile İslam'ın simgesi olan hilali delip geçen bir okun bulunduğu anıt, çok uzun süredir Bursalıları ve burayı ziyaret eden kişileri bir hayli rencide ediyordu.''
-Anıt, Bursa Müzesi'nde korunacak-
''Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'ın anıtla ilgili gerekenin yapılmasına dair talimat verdiği basına yansıdı'' diyen Hızlı, şöyle devam etti:
''Daha sonra da Bursa Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu komisyonu, anıtın yerinden sökülerek Bursa Müzesi'nde korunması kararı aldı. Bursa Büyükşehir Belediyesi de bunun üzerine söküm çalışmalarına 28 Ocak'ta başladı.
27 Ocak'ta kurulan beyliğe ismini veren Osman Gazi'nin türbesi önünde bir perde gibi dikili duran bu utanç anıtının 28 Ocak'ta kaldırılmasına başlanmasını mutlu bir tesadüf olarak görüyorum. Anıtın kaldırılması, aynı zamanda Osman Gazi Türbesi'nin itibarının yeniden kazandırılması anlamına gelmektedir.''
Hızlı, anıtın kaldırılması için uzun süren mücadeleler verildiğini belirterek, ''Anıtın bulunduğu yer ve çevresi, kuşkusuz daha sonra güzel bir çevre düzenlemesine tabi tutulacaktır. Yüzyıllarca olduğu gibi yine aynı görünümünü kazanacak olan Osman Gazi ve Orhan Gazi türbelerinin bulunduğu Tophane Meydanı'nın, orijinal siluetine kavuşmuş olmasını bir Bursa tarihçisi olarak önemsediğimi belirtmek isterim'' diye konuştu.
-Şehitler Anıtı-
Bursa Müzesi'ne kaldırılan anıt, dört kademeden meydana geliyor. Kaide, iki farklı mermer blokun üst üste konulmasıyla oluşturulmuş.
İlkine göre, daha dar olan ikinci kademede ise Osmanlıca kitabe bulunuyor. Hemen altında, kaidenin ikinci bölümünde, kitabenin Türkçesinin bulunduğu küçük levha yer alıyor. Bu levhada, imla hatalarının da bulunduğu şu ibare dikkat çekiyor: ''Burada yatan askerlerin şehit düştükleri muharebe öyle muazzam bir zaferle nihayet bulmuştur ki neticesinde Bursa ikinci defa feth edilmiş ve kadim Osmanlı hükümeti nihayet bularak yerine Hükümet-i Cumhuriyetimiz teessüs etmiştir. Bu şehitler bu eserlerin Abide-i mefharetidir. Mukaddes ruhlarına fatiha. 19 Muharrem 1341 / 11 Eylül 1338 .''
Daha dar olan ve tek mermer bloktan oluşan üçüncü kademenin dört tarafında ise kimi uzmanların ''okla delinmiş hilal'' olarak nitelendirdiği motif yer alıyor.
Son kademede ise iri bir mermi göğe doğru uzanıyor.
Bursa Valiliği'nin ''Hisar ve Tophane'' başlıklı tanıtım kılavuzunda ''Şehitler Anıtı''na ilişkin şu ibareler yer alıyor; ''Tophane Parkı'nın girişinde Osman Gazi Türbesi'nin hemen önünde İstiklal Savaşı Şehitleri adına yapılan anıt yer almaktadır. Anıtın hemen önünde Bursa'nın Yunan işgali sırasında hayatını kaybeden 11 İstiklal şehidi yatmaktadır. Bursa'nın kurtuluş etkinlikleri her yıl burada yapılan törenle başlamaktadır.''
Yayıncı: Kamuran Akkuş