Yaş'ta yeni oturma düzeni (Yaş toplantısı 2011)
İstifalar gölgesinde dün toplanan Yüksel Askeri Şura'da birçok ilk yaşandı. Toplantıya 14 yerine 9 'Or' katılırken, Başbakan Erdoğan'ın masada tek başına oturması dikkat çekti.
YAŞ'ta 3. gün: Erdoğan zirveden ayrıldı
Başbakan Erdoğan, 3. gününe giren Yüksek Askeri Şura toplantısından ayrıldı..3. gününe giren Yüksek Askeri Şura toplantılarında henüz net bir sonuç alınmış değil. Başbakan Erdoğan kısa bir süre önce Genelkurmay karargahından ayrılarak Başbakanlık'a geçti.
Başbakan tek başına
Önceki şûralarda Başbakan Tayyip Erdoğan “U” şeklindeki masanın ön bölümünde şûra heyetinin karşısında Genelkurmay Başkanı’yla birlikte yanyana oturur, Genelkurmay Başkanı, Erdoğan’ın sol tarafında yer alırdı. Ancak Erdoğan bu yıl masanın aynı bölümünde tek başına oturdu. “U” şeklindeki masada Erdoğan’ın sağ tarafında Genelkurmay Başkanvekili ve Kara Kuvvetleri Komutanı Orgeneral Necdet Özel yer aldı. Bu görüntü, “Siyasi irade, demokratik ülkelerdeki gibi Genelkurmay’ın kendisine bağlı olduğunu gösteriyor” diye yorumlandı.
Başkansız Şura
Şûra ilk kez asaleten atanmış Genelkurmay Başkanı olmadan toplandı. Orgeneral Özel, Şûra’ya Genelkurmay Başkanvekili olarak katıldı. Orgeneral Hasan Aksay Hava Kuvvetleri’nden, Oramiral Eşref Uğur Yiğit Deniz Kuvvetleri’nden erken emekli oldukları, Orgeneral Özel de Jandarma’dan Kara Kuvvetleri Komutanlığı ve Genelkurmay Başkanvekilliği’ne atandığı için Hava, Deniz ve Jandarma ilk kez kuvvet komutanı düzeyinde temsil edilmedi.
Bakanın yeri değişti
Şûra’ya ilk kez katılan Milli Savunma Bakanı İsmet Yılmaz’ın da yeri değişti. Yılmaz, Şûra üyesi devlet protokolünün en kıdemsizi olarak Erdoğan’ın solunda yer aldı. Oysa daha önceki toplantılarda Şûra üyesi olarak kıdemi bulunan eski bakan Vecdi Gönül, Erdoğan’ın sağında yer alıyordu.
14 yerine 9 ‘or’ katıldı
YAŞ, ilk kez 14 orgeneral ve oramiral yerine 9 orgeneral ve oramiralle toplandı. Savcılığın hakkında yakalama kararı istediği Ege Ordu Komutanı Orgeneral Nusret Taşdeler toplantıya katılarak, sayının 8’e inmesini önledi. 5 eksiklik, Orgeneral Işık Koşaner, Orgeneral Erdal Ceylanoğlu, Orgeneral Hasan Aksay, Oramiral Eşref Uğur Yiğit’in erken emeklilikleri, Harp Akademileri Komutanı Orgeneral Bilgin Balanlı’nın da tutuklu olmasından kaynaklandı.
Hava “or”suz
Orgeneral Aksay emekli, Orgeneral Balanlı Balyoz’dan tutuklu ve kuvvet içinde başka orgeneral de olmadığı için Hava Kuvvetleri’nden YAŞ’a orgeneral düzeyinde katılım olmadı. YAŞ sonunda Deniz Kuvvetleri Komutanlığı’na getirilmesi beklenen Donanma Komutanı Oramiral Emin Murat Bilgel, bu kuvvetten “or” düzeyinde toplantıya katılan isim oldu.
Ata’ya erken ziyaret
YAŞ programında Şûra üyelerinin Anıtkabir ziyareti önceden açıklanan programda 11.55 olarak görülüyordu. Ancak 10.45 sıralarında Karargâh’tan Anıtkabir’e acil telefon edildi ve Şûra üyelerinin 11.00’de Anıtkabir’i ziyaret edecekleri bildirilip buna göre hazırlık yapılması istendi. Şûra heyeti 11.00’de Anıtkabir’e çıktı.
Özel’le ‘özel’ görüşme
Erdoğan, Anıtkabir’den sonra Genelkurmay Karargâhı’na dönmeyip Başbakanlık Resmi Konutu’na geçti. Erdoğan ile Özel’in 14.00’de Resmi Konut’ta bir araya gelecekleri duyumu alındı ve bu duyum daha sonra kesinleşti. Anadolu Ajansı (A.A), bunun “Önceden planlanmış görüşme” olduğunu belirtse de Başbakan’ın resmi programında bu görüşme yer almıyordu. Erken Anıtkabir ziyareti ile 1 saat 45 dakika süren Erdoğan-Özel görüşmesi, “YAŞ’ta hükümet ile Genelkurmay arasında, terfi sırasında bulunan tutuklu 14 general ve amiral dahil, üzerinde uzlaşılamayan ciddi konular olduğu ve bununla ilgili her iki tarafın görüşme ihtiyacı duyduğu” iddialarının yayılmasına neden oldu. Kulislerde, “Orgeneral Özel vekaleten değil asaleten atanmış Genelkurmay Başkanı olarak Kara, Hava, Deniz ve Jandarma’ya komutan ismi önermek istiyor” iddiası da konuşuldu. Orgeneral Özel görüşmeden sonra Karargâh’a döndü.
Öğleden sonra yok
Bakan İsmet Yılmaz, Ak Parti Kırıkkale Milletvekili ve eski Emniyet Genel Müdürü Oğuz Kaan Köksal’ın annesinin cenazesine katılmak için Kırıkkale’ye gittiği, Erdoğan ve Orgeneral Özel de başbaşa görüştükleri için YAŞ’ın ilk gün öğleden sonrası toplantısı yapılmadı.
YAŞ’ın ikinci gün çalışmaları bugün, Başbakan Erdoğan’ın başkanlığında, saat 08.30’da Genelkurmay Başkanlığı Karargâhı’nda devam edecek.
KKK'ya ve Jandarma'ya kimler atandı?
Kuvvet komutanlarının emekliliğini istemesinin hemen ardından YAŞ 16 yerine 11 üye ile toplandı.Önceki yılların aksine Başbakan Erdoğan, masada tek başına oturdu. Kuvvet komutanlarının belirlenmesi konusundaki temasların ardından Kara Kuvvetleri Komutanlığı'na Org. Kıvrıkoğlu, Jandarma'ya ise Org. Yörük'ün getirildiği öğrenildi.
EN ÖZEL YAŞ
YAŞ toplantısında masa düzenine istifa ayarı yapıldı. Daha önce Başbakan ve Genelkurmay Başkanı yan yana otururken dün masanın başında sadeceBaşbakan Erdoğanvardı. Orgeneral Özel'in 'şık olmayacağı' gerekçesiyle genelkurmay başkanının oturduğu yere oturmadığı öğrenildi.
Başbakan Tayyip Erdoğan'ın başkanlığında toplanan Yüksek Askeri Şura (YAŞ), ilklere sahne oldu. YAŞ'ın Ağustos ayı olağan toplantısı, Çakmak Salonu'nda saat 09.45'da başladı. Toplantıya, Başbakan Erdoğan başkanlık etti. Başbakan Erdoğan, toplantıdaBakanlar Kurulutoplantı düzeninde olduğu gibi masanın başında tek oturdu. Daha önceki Şura toplantılarında Başbakan ile Genelkurmay Başkanı yan yana oturuyordu. Orgeneral Işık Koşaner'in emekliliğini istemesinin ardından Genelkurmay Başkanlığı'na vekaleten atanan Orgeneral Özel toplantı masasında Başbakan'ın sağındaki ilk sıranın başında oturdu.
Oturma düzenindeki değişikliğin nedeni, Türk Silahlı Kuvvetleri'nin en tepesinde bulunan kişinin bu göreve vekalet etmesi olarak gösterildi. Şura toplantısına Kara Kuvvetleri Komutanı ve Genelkurmay Başkanvekili olarak gelen, genelkurmay başkanının bindiği 4 numaralı kırmızı plakalı makam aracı yerine 33 numaralı kırmızı plakalı kuvvet komutanının bindiği makam aracına binen Orgeneral Özel'in 'şık olmayacağı' gerekçesiyle genelkurmay başkanının oturduğu yere oturmadığı öğrenildi.
YILMAZ'IN DA YERİ DEĞİŞMİŞ OLDU
Necdet Özel'in, Başbakan Erdoğan'ın yanında oturmak yerine masanın sol tarafında yer bulmasıyla birlikte Milli Savunma Bakanı İsmet Yılmaz'ın oturduğu yer de değişmiş oldu. Bakan İsmet Yılmaz'ın yeri sol baş yerine sağ baş oldu. Daha önceki toplantılarda bakandan sonra kuvvet komutanları protokol sırasına göre karşılıklı olarak otururken, dünkü toplantıda o koltukların yerleri dolduruldu. Komuta kademesindeki 4 komutanın da olmamasına rağmen onların oturması gereken koltukların boş bırakılmasının güzel bir görüntü vermeyeceği düşünülerek koltuklar dolduruldu.
DOKUZ OR İLE TOPLANDI
Görev süresinin bitimine 2 yıl olmasına rağmen emekliliğini isteyen Genelkurmay Başkanı Orgeneral Işık Koşaner ve kendisiyle aynı tavrı gösteren Kara Kuvvetleri Komutanı Org. Erdal Ceylanoğlu, Hava Kuvvetleri Komutanı Org. Hasan Aksay veDeniz KuvvetleriKomutanı Ora. Eşref Uğur Yiğit, YAŞ'a katılmadı. Tutuklu olan Harp Akademileri Komutanı Org. Bilgin Balanlı da toplantıda yok. Böylece YAŞ, tarihinde ilk kez 14 yerine 9 orgeneral ve oramiralle toplanmış oldu. Toplantıda, Genelkurmay 2. Başkanı Org. Aslan Güner, 1. Ordu Komutanı Org. Hayri Kıvrıkoğlu, 2. Ordu Komutanı Org. Servet Yörük, 3. Ordu Komutanı Org. Yalçın Ataman, Kara Kuvvetleri EDOK (Eğitim ve Doktrin) Komutanı Org. Saldıray Berk, Kara Kuvvetleri Komutanlığı Kurmay Başkanı Org. Bekir Kalyoncu ve Donanma Komutanı Oramiral Emin Murat Bilgel toplantıda hazır bulundu. İnternet andıcı davasından hakkında yakalama kararı çıkarılan Ege Ordu Komutanı Nusret Taşdeler de toplantıya katıldı.
BİR SAATLİK BÖLÜMÜNE KATILDI
YAŞ üyeleri, Başbakan Erdoğan'ın başkanlığında Anıtkabir'i ziyaret etti. Şura üyeleri, Genelkurmay Başkanlığı Karargahı'nda yürütülen çalışmaların ardından planlanandan yaklaşık bir saat önce Anıtkabir'e geçti. Başbakan Erdoğan başkanlığındaki heyet, kırmızı ve beyaz karanfillerden hazırlanmış ve üzerinde "YAŞ üyeleri' yazan çelenkle Aslanlı Yol'dan yürüdü. Erdoğan'ın Atatürk'ün mozolesine çelenk koymasının ardından saygı duruşunda bulunuldu. Üyeler daha sonra Misak-ı Milli Kulesi'ne geçti. Erdoğan, Anıtkabir Özel Defteri'ni imzaladı.
EN KIDEMLİSİ BAŞBAKAN
YAŞ toplantısına katılan 2 sivil, 9 asker üyenin en kıdemlisi ise Başbakan Tayyip Erdoğan oldu. Erdoğan 2003 yılı Ağustos ayından bu yana toplam 8 yıldır katılıyor. Milli Savunma Bakanı yeni göreve geldiği için ilk şurası oldu. 9 orgeneral arasında ise en kıdemli orgeneral ise 2007 yılında orgeneral oldu. Dolayısıyla YAŞ'ın en kıdemli orgenerali de 4 yıldır şura üyesi.
Ancak toplantıya öğlen saatlerinde verilen aranın ardından Başbakan Erdoğan'ın Org. Özel ile görüşmesi ve Milli Savunma Bakanı İsmet Yılmaz'ın iseAK PartiKırıkkale Milletvekili Oğuz Kağan Köksal'ın annesinin cenaze törenine katılmak üzere ayrılınca öğleden sonra YAŞ toplanamadı ve ilk gün çalışmaları sona erdi. Ramazan nedeniyle resmi YAŞ yemeği de verilmedi.
KIVRIKOĞLU KARA KUVVETLERİ'NE
Kuvvet komutanlarının belirlenmesi konusunda yapılan temasların ardından Kara Kuvvetleri Komutanlığı'na 1. Ordu Komutanı Org. Hayri Kıvrıkoğlu'nun getirilmesi kesinleşti. Jandarma Genel Komutanlığı'na da 2. Ordu Komutanı Org. Servet Yörük getiriliyor. Deniz Kuvvetleri Komutanı olarak Donanma Komutanı Oramiral Murat Bilgel isminde hem sivil hem de asker kanadı birleşmiş durumda. Hava Kuvvetleri Komutanlığı ise henüz netleşmedi. Genelkurmay 2. Başkanı Org. Güner'in kuvvet komutanlığı yerine ordu komutanlığına verilmesi bekleniyor. Son dönemde Kara Kuvvetleri Kurmay Başkanı ve Genelkurmay 2. Başkanı olarak görev yapan Org. Güner'in Karargah'ta kalarak 2. başkanlık görevini sürdürme ihtimali de yüksek görünüyor.
Oturma düzenine eksiklik rötuşu
2010 yılı kış şurası ile 2011 yılı yaz şurasında eksik olan komutanlar nedeniyle oturma düzeninde değişiklikler oldu. Buna göre 2010 yılında yapılan toplantıda Başbakan Tayyip Erdoğan'ın sağında Genelkurmay Başkanı Işık Koşaner yer alırken, masanın solunda; Milli Savunma Bakanı Vecdi Gönül, Deniz Kuvvetleri Komutanı Eşref Uğur Yiğit, Jandarma Genel Komutanı Necdet Özel, 1. Ordu Komutanı Hayri Kıvrıkoğlu, Ege Ordu Komutanı Orgeneral Hüseyin Nusret Taşdeler, Harp Akademileri Komutanı Orgeneral Bilgin Balanlı ile 3. Ordu Komutanı Orgeneral Yalçın Ataman yer almıştı. Masanın sağında ise; Kara Kuvvetleri Komutanı Orgeneral Erdal Ceylanoğlu, Hava Kuvvetleri Komutanı Orgeneral Hasan Aksay, Kara Kuvvetleri Eğitim ve Doktrin Komutanı Orgeneral Saldıray Berk, Kara Kuvvetleri Kurmay Başkanı Orgeneral Bekir Kalyoncu, Donanma Komutanı Oramiral Emin Murat Bilgel, 2'nci Ordu Komutanı Orgeneral Servet Yörük ile Genelkurmay 2. Başkanı Aslan Güner yer aldı.
BAŞBAKAN ERDOĞAN TEK
Dün toplanan 2011 yaz şurasında ise Erdoğan, masanın orta bölümünde oturdu. Solunda Kara Kuvvetleri Komutanı ve Genelkurmay Başkanvekili Necdet Özel, Kara Kuvvetleri Eğitim ve Doktrin Komutanı Orgeneral Saldıray Berk, Kara Kuvvetleri Kurmay Başkanı Orgeneral Bekir Kalyoncu, Donanma Komutanı Oramiral Emin Murat Bilgel, 3. Ordu Komutanı Orgeneral Yalçın Ataman otururken, sağ tarafında ise Milli Savunma Bakanı İsmet Yılmaz, 1. Ordu Komutanı Orgeneral Hayri Kıvrıkoğlu, Ege Ordu Komutanı Nusret Taşdeler, 2. Ordu Komutanı Orgeneral Servet Yörük ve Genelkurmay 2. Başkanı Orgeneral Aslan Güner oturdu.
Başbakanlık'ta görüşme trafiği
Şuranın sabah bölümünde 2 saat planlanan çalışma 1 saat yapıldıktan sonra Başbakan Erdoğan, öğleden sonraki bölüme katılmadı. Erdoğan, şura toplantısı yerine Genelkurmay Başkanvekili Orgeneral Necdet Özel'i başbakanlık konutuna davet etti. Şura toplantısı yerine başbaşa görüşme yapılması krizle ilgili bir sinyal olarak nitelenirken, Başbakanlık kaynakları başbaşa görüşmenin bir gün önceden planlandığını, ani ve sürpriz bir karar olmadığını belirttiler. Başbakanlık resmi konutunda 1 saat 45 dakika süren görüşmede, Erdoğan ve Özel'in 4 kuvvet komutanının belirlenmesi ve Hasdal'da tutuklu bulunan ve terfi dönemi gelen 14 general ile 58 albayın durumlarının ele alındığı öğrenildi. Bu toplantının ardından Başbakan Erdoğan, MİT Müsteşarı Hakan Fidan ile görüştü. Suriye'deki olayların ele alındığı görüşmenin ardından Erdoğan, İçişleri Bakanı İdris Naim Şahin ve Adalet Bakanı Sadullah Ergin ile de temaslarda bulundu.