Muhalefet, Bugün Karşı Çıktığı Khk‘yı Geçmişte Bolca Uygulamış (Özel)
Muhalefetin, bugün şiddetle karşı çıktığı Kanun Hükmünde Kararname (KHK) yetkisi uygulamasından geçmişte sıkça yararlandığı ortaya çıktı.
Muhalefetin, bugün şiddetle karşı çıktığı Kanun Hükmünde Kararname (KHK) yetkisi uygulamasından geçmişte sıkça yararlandığı ortaya çıktı. KHK, 1971 yılından bu yana yaygın olarak uygulanıyor. Buna göre Türkiye’de bugüne kadar 37 kez Yetki Kanunu çıkartılırken, bu kapsamda KHK hazırlandı. 8 yıllık ANAP iktidarında toplam 11 Yetki Kanunu çıkartılırken, bunu 2 yılık dönemle Tansu Çiller’in Başbakan olduğu DYP ve SHP koalisyonu takip ediyor. MHP’nin bugün şiddetle karşı çıktığı Yetki Kanunu DSP-MHP-ANAP iktidarında çıktı.
Türkiye, KHK ile ilk kez 1972 yılında tanıştı. Anayasa‘nın 91. maddesinde yapılan bir değişikle hükümetlere Yetki Kanunu imkânı getirildi. Buna göre iktidarlar, Meclis’ten alacakları ile bu yetki ile bazı tasarrufları, tekrar Meclis’in onayına ihtiyaç duymadan kullanabilme yetkisine sahip oluyor. Bu yetkinin sınırları 3 ila 6 ay arasında değişiyor.
BAKANLIKLAR GELİYOR
Hükümete, 6 ay süreyle KHK çıkarma yetkisi veren yasa tasarısının kapsamıyla mevcut bakanlıkların birleştirilmesine veya kaldırılmasının yanı sıra yenilerinin kurulmasına imkan getiriliyor. Tasarıyla, mevcut bakanlıklara bağlı kurum, ilgili kuruluşların bağlılık durumları yeniden düzenleniyor. Tasarıyla, ilişkili kuruluşların devlet bakanlarına bağlanması, bazı zorunluluklar dışında yer verilmeyecek. Tasarıyla, sosyal hizmetler alanında halen bağlı kuruluşlar eliyle yürütülen aile, özürlüler, çocuklar, kadınlar ve sosyal yardımlar alanındaki hizmetlerin daha etkin ve verimli bir şekilde sunulabilmesini sağlamak üzere yeni bir bakanlık kurulacak.
Yine ekonomiyle ilgili kamu kurum ve kuruluşlarınca yürütülen faaliyetlerin koordinasyonunu sağlamak, ekonomi politika, hedef ve stratejilerini belirlemek üzere yeni bir bakanlık kurulacak. Ayrıca iç ve dış ticarete yönelik hizmetlerin daha etkin ve verimli bir şekilde sunulabilmesini sağlamak üzere yeni bir bakanlık kurulacak. Bunun yanı sıra tasarıyla gençlik ve spora yönelik hizmetlerin daha etkin ve verimli bir şekilde sunulabilmesini sağlamak üzere yeni bir bakanlık kurulması öngörülüyor.
İLK KEZ 1972’DE UYGULANDI
Batı ülkelerinde de sık sık başvurulan bir yöntem olan Yetki Kanunu ve KHK’lar Türk siyasal hayata ilk kez Nihat Erim 1. Hükümeti döneminde 1971 yılında girdi. Ancak bu yetki bu dönemde uygulanmadı. İlk kez Ferit Melen’in Başbakanlığı’nda bir kez kullanıldı ve bu dönemde toplam 4 KHK hazırlandı.
Bu dönemden sonra AK Parti hariç hemen tüm iktidarlarda hazırlanıp uygulandı. Ecevit ve Demirel hükümetlerinin yararlandığı KHK, ilk kez Bülent Ulusu Hükümeti yararlandı. 5 Yetki Kanunu çıktığı bu dönemde 91 KHK çıktı. Bu yasadan en çok Turgut Özal hükümetleri halefleri yararlandı. Koruculuk sistemi de dâhil 8 yıllık iktidar döneminde toplam 11 Yeki Kanunu’na karşı 251 KHK çıkartıldı, Ardından DYP-SHP koalisyonunda 8 Yetki Kanuna çıkartılırken, toplam 75 KHK hazırlandı. Necmettin Erbakan’ın Başbakan olduğu Refahyol iktidarında ise 3 yetki kanununa karşılık 4 KHK hazırlandı.
KHK uygulaması son olarak DSP-MHP-ANAP üçlü koalisyonunda uygulandı. Buna göre MHP’nin bugün şiddetle karşı çıktığı 3 yıllık dönemde 6 Yetki Yasası çıkartılırken, toplam 51 KHK hazırlandı. Böylece Türkiye’de bugüne kadar 37 kez Yetki Kanunu çıkartıldı. Bu kapsamda tam 521 kez kanun hükmünde kararname çıkartıldı.
Devlet Bakanı ve Başbakan Yardımcısı Cemil Çiçek, ‘Yetki Kanunu Tasarısı‘nın süresi, kapsamı, ilkeleri ve amacının belli olduğunu belirterek, ‘‘Anayasa‘nın 91. maddesindeki ilkeleri içeren bir yetki tasarısıdır. Hükümetler 1971‘den bu tarafa ihtiyaç duyduğunda çok sayıda kararname çıkarmıştır.‘‘ dedi.
Türkiye, KHK ile ilk kez 1972 yılında tanıştı. Anayasa‘nın 91. maddesinde yapılan bir değişikle hükümetlere Yetki Kanunu imkânı getirildi. Buna göre iktidarlar, Meclis’ten alacakları ile bu yetki ile bazı tasarrufları, tekrar Meclis’in onayına ihtiyaç duymadan kullanabilme yetkisine sahip oluyor. Bu yetkinin sınırları 3 ila 6 ay arasında değişiyor.
BAKANLIKLAR GELİYOR
Hükümete, 6 ay süreyle KHK çıkarma yetkisi veren yasa tasarısının kapsamıyla mevcut bakanlıkların birleştirilmesine veya kaldırılmasının yanı sıra yenilerinin kurulmasına imkan getiriliyor. Tasarıyla, mevcut bakanlıklara bağlı kurum, ilgili kuruluşların bağlılık durumları yeniden düzenleniyor. Tasarıyla, ilişkili kuruluşların devlet bakanlarına bağlanması, bazı zorunluluklar dışında yer verilmeyecek. Tasarıyla, sosyal hizmetler alanında halen bağlı kuruluşlar eliyle yürütülen aile, özürlüler, çocuklar, kadınlar ve sosyal yardımlar alanındaki hizmetlerin daha etkin ve verimli bir şekilde sunulabilmesini sağlamak üzere yeni bir bakanlık kurulacak.
Yine ekonomiyle ilgili kamu kurum ve kuruluşlarınca yürütülen faaliyetlerin koordinasyonunu sağlamak, ekonomi politika, hedef ve stratejilerini belirlemek üzere yeni bir bakanlık kurulacak. Ayrıca iç ve dış ticarete yönelik hizmetlerin daha etkin ve verimli bir şekilde sunulabilmesini sağlamak üzere yeni bir bakanlık kurulacak. Bunun yanı sıra tasarıyla gençlik ve spora yönelik hizmetlerin daha etkin ve verimli bir şekilde sunulabilmesini sağlamak üzere yeni bir bakanlık kurulması öngörülüyor.
İLK KEZ 1972’DE UYGULANDI
Batı ülkelerinde de sık sık başvurulan bir yöntem olan Yetki Kanunu ve KHK’lar Türk siyasal hayata ilk kez Nihat Erim 1. Hükümeti döneminde 1971 yılında girdi. Ancak bu yetki bu dönemde uygulanmadı. İlk kez Ferit Melen’in Başbakanlığı’nda bir kez kullanıldı ve bu dönemde toplam 4 KHK hazırlandı.
Bu dönemden sonra AK Parti hariç hemen tüm iktidarlarda hazırlanıp uygulandı. Ecevit ve Demirel hükümetlerinin yararlandığı KHK, ilk kez Bülent Ulusu Hükümeti yararlandı. 5 Yetki Kanunu çıktığı bu dönemde 91 KHK çıktı. Bu yasadan en çok Turgut Özal hükümetleri halefleri yararlandı. Koruculuk sistemi de dâhil 8 yıllık iktidar döneminde toplam 11 Yeki Kanunu’na karşı 251 KHK çıkartıldı, Ardından DYP-SHP koalisyonunda 8 Yetki Kanuna çıkartılırken, toplam 75 KHK hazırlandı. Necmettin Erbakan’ın Başbakan olduğu Refahyol iktidarında ise 3 yetki kanununa karşılık 4 KHK hazırlandı.
KHK uygulaması son olarak DSP-MHP-ANAP üçlü koalisyonunda uygulandı. Buna göre MHP’nin bugün şiddetle karşı çıktığı 3 yıllık dönemde 6 Yetki Yasası çıkartılırken, toplam 51 KHK hazırlandı. Böylece Türkiye’de bugüne kadar 37 kez Yetki Kanunu çıkartıldı. Bu kapsamda tam 521 kez kanun hükmünde kararname çıkartıldı.
Devlet Bakanı ve Başbakan Yardımcısı Cemil Çiçek, ‘Yetki Kanunu Tasarısı‘nın süresi, kapsamı, ilkeleri ve amacının belli olduğunu belirterek, ‘‘Anayasa‘nın 91. maddesindeki ilkeleri içeren bir yetki tasarısıdır. Hükümetler 1971‘den bu tarafa ihtiyaç duyduğunda çok sayıda kararname çıkarmıştır.‘‘ dedi.