İsmet İnönü Etkinliklerle Anılacak Ankara

Türkiye Cumhuriyeti'nin 2. Cumhurbaşkanı, ilk başbakan, asker ve tek partili dönemin 'Milli Şef'i İsmet İnönü, ölümünün 37. yılında etkinliklerle anılacak.
1884 yılında İzmir'de doğan, İsmet Bey, ilk ve orta öğrenimini Sivas'ta tamamladı. İstanbul'daki Mühendishane-i Berr-i Hümayun'u topçu teğmeni olarak bitiren İsmet İnönü, Erkan-ı Harbiye Mektebi'ni birincilikle bitirerek kurmay yüzbaşı rütbesini aldı. İnönü, 1909'da Hareket Ordusu'nda, 1910'da 4. Kolordu kurmaylığında görev aldı. İnönü, 1912'da binbaşılığa yükseltildi ve ordunun yenileştirilmesi hareketinde de etkin rol oynadı.
Birinci Dünya Savaşındaki görevleri sırasında 2. Ordu Komutanı Mustafa Kemal Paşa ile birlikte çalıştı, aralarında derin bir dostluk doğdu. 1916'da Mevhibe Hanım'la evlendi. Mondros Mütarekesi günlerinde başkente gelerek Harbiye Nezareti Müsteşarı oldu. Askeri Şura'da görev aldı. Bu yıllarda Mustafa Kemal Paşa ile görüşmelerini sürdürdü.
19 Mart 1920'de Mustafa Kemal'in çağrısı üzerine gizlice Ankara'ya geçip, Milli Mücadelede önemli görevler üstlendi. Edirne Milletvekili seçilerek çalışmalara katıldı ve Genelkurmay Başkanı olarak düzenli bir ordu kurmayı başardı ve yaptığı çalışmalardan dolayı İstanbul Hükümeti tarafından idama mahkum edildi. Batı Cephesi komutanlığına atanarak Birinci ve İkinci İnönü Savaşlarını kazandı. Generalliğe yükseldi ve İsmet Paşa olarak anılmaya başlandı. İsmet Paşa, Sakarya ve Başkumandanlık Meydan Savaşlarında etkili oldu.
Zaferin ardından Mudanya'daki ateşkes görüşmelerini yürüten, Dışişleri Bakanı ve Lozan baş delegesi olan, Lozan Barış Antlaşmasını imzalayan İsmet Paşa, 30 Ekim 1923'te ilk cumhuriyet hükümetini de kurdu. 
Soyadı kanunu çıkınca Atatürk kendisine İnönü soyadını verdi. 15 Yıl başbakanlıkta bulunduktan sonra, bazı görüş ayrılıkları nedeniyle hükümetten ayrıldı.
Atatürk'ün ölümünden sonra Türkiye Büyük Millet Meclisi'nin oybirliği ile 2. Cumhurbaşkanı seçilen İsmet İnönü, İkinci Dünya Savaşına Türkiye'yi sokmamak için devletlerarası politika alanında çok yönlü çalıştı ve bunu başardı. Çok partili demokratik hayata geçişi sağladı ve dürüst bir seçim yasası yaptırarak iktidarı devretti.
İsmet İnönü, Cumhuriyet Halk Partisi Genel Başkanı ve muhalefet lideri olarak on yıl boyunca büyük bir demokrasi savaşı verdi. 27 Mayıs ihtilali ve seçimler sonucunda gerçekleşen üç koalisyonda başbakanlık yaptı ve bu görevini 6 Şubat 1965'e kadar sürdürdü. 
25 Aralık 1973'te Ankara'da ölen İnönü, hükümet kararıyla Anıtkabir'e defnedildi.

-ESERLERİ-

İsmet Paşa, anılarının bir bölümünü Hatıralarım, Genç Subaylık Yılları, 1884-1918 (1968) adı altında toplamıştır. 
Çeşitli tarihlerdeki söylev ve demeçlerini içeren İsmet Paşa'nın Siyasi ve İçtimai Nutukları, 1920-1933 (1933), İnönü'nün Söylev ve Demeçleri 1, 1920-1946 (1946) kitapları da yayımlanmıştır.

-YURTTA DÜZENLENECEK ETKİNLİKLER-

İnönü'nün 37. ölüm yılı nedeniyle hafta boyunca yurdun çeşitli yerlerinde düzenlenecek bazı etkinlikler şöyle:
25 Aralık'ta Dışişleri Bakanlığı tarafından Anıtkabir'de resmi tören yapılacak. Tören 9.35'te Aslanlı Yol'dan başlayacak. Aynı gün saat 14.30'da aile yakınları tarafından basına kapalı olarak mevlit okutulacak. 
İstanbul Üniversitesi Vakfı da 25 Aralık saat 14.00'te Taksim Hill Otel'de bir etkinliğe ev sahipliği yapacak.
Atatürkçü Düşüncü Derneği Çayyolu Şubesi, 26 Aralık'ta saat 14.00'te milletvekili ve İsmet İnönü'nün torunu Gülsün Bilgehan ile İsmet İnönü'nün kızı Özden Toker'in konuşmacı olarak katılacağı bir etkinlik gerçekleştirecek. 
Malatya'da İnönü Üniversitesi'nde 27 Aralık'ta Gülsün Bilgehan'ın konuşmacı olarak katılacağı '37. Ölüm Yıldönümünde İsmet İnönü'yü anlamak' adlı bir konferans olacak.

24.12.2010 10:57:49