Türkiye'nin Ilk Doga Tarih Müzesinde 5 Bin Çesit Materyal Sergileniyor

Erzincan’in Kemaliye ilçesinde bulunan ve Türkiye’nin ilk doga tarih müzesi olma niteligi tasiyan Prof. Dr. Ali Demirsoy Doga Tarihi Müzesi’nde basta Kemaliye olmak üzere Erzincan ve yurt genelinden canli ve minarel türlerine ait yaklasik 5 bin çesit materyal sergileniyor.

Erzincan Kemaliyeli olan Prof. Dr. Ali Demirsoy’un katkilari ile kurulan ve Dr. Aydin Akbulut, Ög. Gör. Yusuf Durmus’un öncülük ettigi müze “Doga Müzesinde Bilimsel Bir Gezinti” isimli proje kapsaminda 2009 yilinda kuruldu.

Müzede sergilenen örneklerin önemli bir kismi 10 ayri üniversiteden 48 bilim insaninin görev aldigi “Kemaliye ve Çevresinin Biyoçesitlilik Açisindan Incelenmesi” projesi kapsaminda bölgeden toplanan jeolojik ve biyolojik örneklerden olusuyor.

Kuruldugu tarihten bugüne bölge halki, ögrenciler ve ekoturizm açisindan önemli bir ilgi odagi olan müze, Türkiye’nin degisik bölgelerinden ve Kemaliye çevresinden alinan mineral, tas, toprak ve her türlü jeolojik materyal MTA’daki uzmanlara teshis ettirilerek dolaplarin içindeki raflarda uygun kaplarda sergileniyor.

Öte yandan müzede Türkiye’nin ve dünyanin çesitli yerlerinden gelmis mineral, kristal, toprak, kayaç örnekleri sergilendigi belirtiliyor. Buna göre Kemaliye ve çevresinin Gastropad, Bivalvia ve Echinodermata gruplarina ait fosil örnekleri teshis edilerek, müzenin raflarinda sergileniyor.

Müzede ayni zamanda hücreli bitki ve hayvanlarin mikroskop altinda görüntülerinin sunuldugu bir bölüm bulunuyor. Karasal ekosistemin ilk canli gruplarindan olan likenler dogal ortamina uygun habitat ortamlari hazirlanarak sergileniyor. Yine Kemaliye’den toplanan ve teshis edilen karayosunu örnekleri sergi panolarina yerlestirilerek sunuluyor. Omurgasizlarin önemli bir kismi formol ve alkol içinde kavanozlarda etiketleriyle birlikte sunuluyor. Böceklerin büyük bir kismi, bilimsel örnek hazirlama yöntemine göre içi bosaltilip tahnit edilmis, özel böcek ignelerine geçirilerek panolarda (müze görsel materyali olarak) ya da parazitlere karsi özel korumali, çekmeli müze dolaplarinda saklaniyor. Müzenin en agirlikli kismini böcekler ve herbaryum materyali olusturuyor.

Bölgenin ve Türkiye’nin tatlisularinda ve denizlerinde yasayan balik örnekleri çesitli kimyasal islemlerden geçirilerek (formolalkol) görsel malzemeye dönüstürülerek sergileniyor. Ayni islem amfibiler için de yapiliyor. Farkli türlerden olusan amfibi örnekleri alkollü kaplar içinde ve sergi dolaplarinda teshir ediliyor. Birçok zehirli yilin türünün bulundugu sürüngen örnekleri de ayni yöntemle görsel malzemeye dönüstürülüyor. Özellikleri, zehirleri ve korunma önlemleri konusunda bilgiler veriliyor.

200 yakin kus türünün (bir kismi göçücü, transit) varligi bilinen Kemaliye’de çesitli firsatlarla elde edilen kus örnekleri tahnit edilerek müzede sunuluyor. Bu kus türlerine iliskin tanitici resimler ve tahnit malzemeleri önemli bir egitim malzemesi niteligi tasiyor.

Soyu tehdit altinda olan ayi, kurt, vasak, sansar, dag keçisi, porsuk, sincap, yedi uyur, findik faresi, yer sincabi, çok sayida küçük memeli ve kemirici türleri yörenin fauna elemanlari olarak müzede halkin ve egitim camiasinin hizmetine sunuluyor. Çesitli sartlar altinda elde edilmis olan büyük ve küçük memeliler tahnit edilerek üç boyutlu sergileniyor. Ayrica bu memelilerin postlari ve bazilarinin iskeletleri de sergilenerek ve tanitici bilgiler veriliyor. Kemaliye ve çevresinden teshis edilen 1000 kadar bitkinin en az yarisi, özellikle soganli bitkiler görsel olarak müzede sunuluyor. Bitkiler müze materyali olarak preslendikten sonra kartonlara yapistiriliyor. Bu örneklerin hepsi herbaryum örnekleri olarak özel dolaplarda bilim insanlarinin kullanimina açik olarak sergileniyor.