Aydin'da Turunçgilde Unlu Bit Mücadelesi Basladi

Turunçgil agaçlarinin kapladigi 43 bin 889 dekar alan ve 162 bin 172 ton üretimi ile yas meyve ve sebze ihracatinda gelisme potansiyeline sahip illerden olan Aydin’da, turunçgil bahçelerinde kontroller devam ediyor. Bu çerçevede harekete geçen Aydin Il Tarim ve Orman Müdürlügü ekipleri, turunçgil alanlarinda yürütülen Entegre ve Kontrollü Ürün Yönetimi (EKÜY) projesi kapsaminda kontrollerini araliksiz sürdürürken, tespit edilen unlu bit zararlisinin mücadele gerektirecek düzeyde oldugunu belirledi. Üreticilere çagrida bulunan Il Tarim ve Orman Müdürlügü, mücadele çalismalarinin basladigini duyurdu.

Konu ile ilgili Aydin Il Tarim ve Orman Müdürlügü’nden yapilan açiklamada “Ilimiz turunçgil alanlarinda yürütülen Entegre ve Kontrollü Ürün Yönetimi (EKÜY) projesi kapsaminda, yapilan bahçe kontrollerinde unlu bitin ekonomik olarak mücadeleyi gerektirecek düzeyde oldugu görülmüstür. Mücadele zamani gelen ve yayilma egiliminde olan Turunçgil Unlu Biti (Planococcus citri) zararlisinin tüm üreticiler tarafindan taninip, yogunlugunun izlenmesi ve bahçelerde mücadelenin uygulanmasi ilimiz turunçgil yetistiriciligi için büyük önem tasimaktadir. Turunçgil unlu bitinin ergin disileri, uzunca oval biçimde, beyaz ve unlu gibi bir görünümdedir. Ortalama uzunlugu 3,7 mm, eni ise 1.8 mm’dir. Vücudun her tarafi beyaz ince mumlu iplikçiklerden olusmus bir örtü ile kaplidir. Bazen tek basina, çogunlukla da koloni halinde yumakçiklar seklinde görülürler. Bir disi 300-400 adet yumurta birakir. Yumurtadan çikan larvalar yumakçiklar içerisinde kisa bir süre kaldiktan sonra disari çikarlar. Bu dönemde larvalar oldukça hareketlidir. Yillara ve bölge kosullarina göre degismekle birlikte yilda 3-4 döl verirler. Turunçgil unlu biti emgi yaparak dogrudan, ballimsi madde salgilayarak fumajine neden olmasiyla da dolayli yoldan bitkilere zarar verirler. Popülasyon yogunlugunun yüksek oldugu zamanlarda turunçgillerde asiri meyve dökümüne ve fumajine neden olurlar. Esas konukçulari turunçgil tür ve çesitleri olup, incir , asma, nar, sera ve süs bitkilerinde de zarar yaparlar. Kisi çogunlukla yumurta ve yumurtali ergin olarak agacin gövde çatlaklari arasinda, yumurtasiz ergin ve larva olarak da sürgün uçlari arasinda beslenerek geçirirler. Yumurtalar ilkbahar aylarinda havalarin isinmasi ile birlikte açilir ve çikan larvalar öncelikle yapraklarda ve sürgünlerde özellikle de iki bitki organinin birbirine degdigi yerde beslenir. Yeni meyvelerin tesekkülü ile meyvelerin sapla birlestigi çanak yapraklari ve meyvelerin birbiriyle temas ettigi yerlerde, göbekli portakallarin göbek kisminda emgi yaparak meyve kalitesini düsürür ve sap dipleri zayiflayan meyvelerin dökülmesine neden olurlar. Bu zararlinin bulundugu yerlere harnup ve portakal güveleri de yumurta birakir. Zararlinin çikardigi tatli maddeler bu güvelerin larvalarinin besin kaynagi olur. Orantili nemi yüksek gölgeli sicak yerler unlu bitin gelismesine uygundur. Yaz sonuna dogru bu belirtilen yerlerden gövde ve dallara dagilirlar” ifadeleri yer aldi.

“Avci böcekler salinmali”

Mücadele yöntemlerine iliskin yapilan açiklamanin devaminda ise “Kültürel mücadele çerçevesinde bahçede yabanci ot temizligine dikkat edilmeli, sürümler tavinda yapilmali, budama yaparken agaç taçlari hiçbir zaman birbirine kavusmamalidir. Güneslenme ve hava akimi saglanmalidir. Biyolojik mücadele ise ülkemizde kitle üretimi yapilan ve bahçelere salinan, bölge sartlarinda kisi geçiremeyen Cryptolaemus montrouzieri Muls. (Col.:Coccinellidae) avci böcegi ve Leptomastix dactiilopii How. (Hym.:Encyrtidae) parazitoidi en önemli dogal düsmanlaridir. Bu yararli böcekler unlu bitle bulasik bahçelere salinarak basarili bir sekilde biyolojik mücadele yapilmaktadir. Bu sekilde biyolojik mücadele yapan üreticilerimiz ayrica Bakanligimizin biyolojik mücadele destek ödemesinden de yararlanabilmektedirler. Bunlar disinda ülkemizde dogal dengenin bozulmadigi bahçelerde unlu bitin çok sayida yerli dogal düsmanlari da vardir. Bahçe, Nisan ayi ortasindan itibaren 15 gün ara ile kontrol edilir. Yeni meyvelerin olusmasindan meyvelerin çanak yapraklarinin kapanmasina kadar olan devrede agacin gövde dal ve sürgün uçlari, bu devreden Haziran ayinin son yarisina kadar meyve çanak yapragi arasi, Temmuz ayindan itibaren ise bitisik meyveler ve yapraga temas eden meyveler kontrol edilir. Mayis ayi sonuna kadar yüzde 5 agaç ve Haziran ayi sonuna kadar yüzde 8 agaç veya meyve bulasikligi saptanirsa agaç basina 2-3 adet predatör C. montrouzieri ile 10 adet parazitoit L. dactylopii salinmasi gerekir. Agustos ayinda gerek agaç ve gerekse meyve bulasikligi yüzde 15 olursa agaç basina 4-5 adet predatör ile 10 adet parazitoit verilir. Bu devrede meyve bulasikligi daha yüksek oranda tespit edilir ve koloni tesekkülü görülürse 5-10 adet veya daha çok sayida predatör ile bu miktarin 2 kati parazitoit salinir. Eylül ayinda yüzde 20 agaç ve meyve bulasikligi bulunan bahçeye iklim durumuna göre Kasim sonuna kadar agaç basina 10 adet predatör ve 20 adet parazitoit salimina devam edilir. Karinca faaliyeti olan bahçelerde yararli böcek salimlarindan önce agaçlarin kök bogazlari daire seklinde karinca öldürücü toz bir ilaçla ilaçlanmalidir. Ayrica agaçlarin toprakla temas eden dal uçlari budanarak karinca faaliyeti önlenmelidir. Kimyasal mücadele de unlu bitin oldugu belirlenen bahçelerde biyolojik mücadele yapilmiyor ise meyveler findik iriliginde iken ruhsatli olan ilaçlarla kimyasal mücadele yapilmalidir. Ancak yüksek popülasyonlu bahçelerde biyolojik mücadele uygulamasindan önce popülasyonu düsürmek ve dökümü kismen önlemek bakimindan da yine kimyasal mücadele yapilmaktadir. Ari ölümlerini önlemek için ilaçlamalardan önce çevrenizdeki aricilari bilgilendiriniz” ifadelerine yer verildi.