Sivas Güvercini Tescillenme Yolunda, Sona Yaklasildi
Sivas taklaci ve oyuncu güvercinin, irk tescil çalismalarinda sona yaklasildi.
“Gen havuzunun korunarak günümüze kadar geldigini düsünüyoruz”
Sivas Cumhuriyet Üniversitesi Fen Fakültesi, Biyokimya Bölümü, Ögretim üyesi Doç. Dr. Taner Dastan, Sivas güvercininin gen havuzunun korunarak günümüze kadar geldigini düsündüklerine degindi. Güvercinlerin insanlik tarihinde çok eski zamanlardan itibaren yer edindigini belirterek, “Güvercinler tarihi kayitlarda ilk olarak dini figür olarak görülmekte, sonralari evcillestirildigi zaman besin kaynagi olarak kullanilabildikleri karsimiza çikiyor, daha sonra savaslarda posta güvercini olarak kullanilmislar, günümüzde ise barisin sembolü olarak görülmektedirler. Güvercinler dünya genelinde çok genis cografyalarda bulunan bir hayvan olarak karsimiza çikiyor. Sivas, Mardin ve Sanliurfa’da taklaci olarak adlandirilan güvercin yetistiricilerin öz verili çalismalari sonucunda gen havuzunun korunarak günümüze kadar geldigini düsünüyoruz. Yetistiricilerin sempati duyarak yapmis olduklari, bu özverili çalismanin, bilimsel olarak da gün yüzüne çikarilmasi ve bilimsel bir karsiliginin olmasi için böyle bir çalismanin içerisine girdik. Eski dönemleri inceledigimiz zaman Sivas’ta her iki evden birinde güvercin beslendigini görüyoruz. Bugünde o kültür bazi güvercin severler tarafindan hala muhafaza ediliyor ve bu muhafazalar sonucunda güvercinlerin genetik ve irk özelliklerinin korunarak geldigini vurgulayabiliriz, bizlerde bilim insanlari olarak bu biyoçesitlilik mirasinin bilim literatürüne girmesini istiyoruz. Bu çalismalari yaparken bizlere verdikleri destekten ve gösterdikleri güvenden dolayi, Sivas Cumhuriyet Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Alim Yildiz hocamiza çok tesekkür ederiz ” seklinde konustu.
“Suanda genetik analizlerini yapiyoruz”
Sivas Cumhuriyet Üniversitesi, Fen Fakültesi, Biyoloji Bölümü, Moleküler Biyoloji Anabilim Dali ögretim üyesi Doc. Dr. Sevgi Durna Dastan, Sivas Güvercini örneklerinde genetik analiz yaptiklarini belirterek, “Biz, Sivas ilinde taklaci ve oyuncu güvercin irkinin irk tescili yapilmasi üzerinde çalismalar yapiyoruz. Inaniyoruz ki Sivas ilinin sahip oldugu biyolojik çesitliliklerden, genetik zenginliklerden birisi de Sivas taklaci ve oyuncu güvercin irkidir. Bugüne kadar herhangi bir morfolojik ve genetik çalisma yürütülmemistir ve irk tescili yapilmamistir. Bizlerin 3 yildir yürüttügümüz çalismamizla birlikte bu irkin tüm morfolojik varyasyonlarini, kantitatif vücut ölçüm degerlerini, kanat uzunlugu, telek uzunlugu ve boy uzunlugu vb. gibi tüm morfolojik anatomik degerlerini inceledik, uçus performansi, ses özellikleri gibi niteliklerini arastirdik. Su an genetik incelemelere devam etmekteyiz. Bizlere sagladigi desteklerinden dolayi, Sivas Cumhuriyet Üniversitesi Rektörümüz Prof. Dr. Alim Yildiz hocamiza çok tesekkür ederiz ” dedi.
Binlerce güvercin üzerinde çalisma yapildi
Dastan, binlerce güvercin üzerinde çalisma yaptiklarini söyleyerek, “Binlerce güvercin üzerinden çalisma yürüttük ve morfolojik çalismalarimizi bitirdik ve istatistiklerimizi ortaya koyduk. Suanda genetik analizlerini yapiyoruz. Genetik analiz yaparken DNA ve RNA materyalleriyle çalismamiz gerekir. Dolayisiyla her bir güvercinden DNA veya RNA metaryallerini izole edebilecegimiz numuneler topluyoruz” seklinde konustu.
“Diger irklarla da karsilastirma yaparak farkliliklarinin ortaya konmasini istiyoruz”
Dastan, “Biz genelde güvercinlerden tüy numuneleri aldik ve genetik analizleri yaparken bu tüy numunelerinden saflastirdigimiz genetik materyalleri kullandik. Tüy numuneleri ile çalismamizin sebebi, hayvan refahi çalismalarina uygun olacak sekilde, güvercinlere herhangi bir aci vermeden en kolay sekilde temin edilebilir olmasi ve güvercinlerde tüy degistirmeler sirasinda sürekli alttan yeni tüylerin gelmesi ile yenilenebilir bir materyal olmasidir. Bu sekilde hayvanlara eziyet veya aci vermesi söz konusu degildir. Bu durumda da güvercin yetistiricileri de çok memnun olurlar ve güvercinlerine bir zarar gelmedigi içinde gönülden çalismamiza destek saglamislardir. Güvercin tüylerinin dip kisimlarindan rahatlikla DNA’larini saflastirabiliyoruz. DNA izolasyonundan sonraki asamalarda, laboratuvar kosullarinda çesitli güvercin genlerinin polimorfizimlerinin arastirilmasi üzerine çesitli elektroforetik yöntemler, spektrofotometrik yöntemler kullanilarak analizlerimizi devam ettirdik. Birçok mikrosatellit gen bölgelerinin, mitokondriyal ve nükleer DNA polimorfizmlerinin degerlendirilmesini ve güvercinlerin uçus performanslariyla ilgili olan genlerin analizlerini yapmayi uygun gördük. Sadece Sivas taklaci güvercin irki degil ayni zamanda da diger irklarla da karsilastirma yaparak farkliliklarinin ortaya konmasini istiyoruz. Deneylerimizi bitirdikten sonra ki asamada T.C. Tarim ve Orman Bakanliginin, Irk Tescil Komisyonuna basvurarak Sivas taklaci ve oyuncu güvercinin genetik bir zenginlik ve cografi bir isaret olarak literatüre kazandirilmasina çalisacagiz” diye konustu.