Saya Ustalari Dertli Açiklamasi 'Isçiligine 15 Lira Veriyorlar, Magazada 800 Liraya Satiliyor'

Deri ayakkabi üretiminin bel kemigi niteligindeki “Sayacilik”, meslege yeni katilimin olmayisi ve her geçen gün meslegi birakanlar nedeniyle zor günler geçiriyor. Meslegi gelecege tasiyacak çiraklarin yetismemesi nedeniyle unutulmaya yüz tutmasindan endise edilen sayacilik, emegin karsiliksiz birakilmasi nedeniyle de zor günler geçiriyor. Atölyelerinde yaklasik 15 liraya isçiligini yaptiklari ayakkabilarin magazada 700-800 liralara kadar satildigini vurgulayan sayacilar, fazla çalisma saatlerine ragmen emeklerinin karsiligini alamadiklarini ifade ettiler.

25 yildir meslegin içinde oldugunu ve 15 yildir da usta olarak görev yaptigini belirten Erol Acar, “Sayacilik, ayakkabi sektörünün yüzde 75’ini olusturuyor. Sayacilik meslegi yok olmakla karsi karsiya. Okullar 12 yil kesintisiz egitime dönmesi ve meslekteki kazançlarin düsmesi meslegi yok ediyor. Daha önceki dönemlerde bu meslekte bir ustanin yaninda 4-5 kisi çalisiyordu ancak simdiler de 2-3 kisi bile bulunmuyor. Herkes dükkaninda tek çalisiyor. Isçilik ayakkabi basina 10 ile 15 lira arasi degisiyor. Su an yaptigimiz 15 liralik isçiligin magaza fiyati 750-800 lira arasi degisiyor. Içi disi deri oldugu için yüksek fiyata satiliyor ancak benim kazancim çalisma saatlerini ve çalisma kosullarina göre asgari ücretin de altinda kaliyor” dedi.



“Eger bu meslege sahip çikmazsak bu benim tek isim degil ek isim olacak”

Günde 14 saat çalistiklarini belirten Acar, “Günde 13-14 saat çalisiyoruz. 13-14 saat çalissak da asgari ücreti zor getiriyoruz. Bu sistemin degismesi için bu sektörün Türkiye’de bilinmesi gerekiyor. Nasil bir sektör oldugunu ülke ekonomisine nasil bir katkimizin oldugunun bilinmesi gerekiyor. Hem devletimiz hem de Ayakkabicilar Federasyonu bu sayacilik meslegine sahip çiksin. Bu el emegi göz nuru olan bir meslek. Ben günde 13 saat ignenin ucuna bakarak para kazaniyorum. Eger ki devletimiz bu meslege sahip çikmazsa 5-10 sene sonra bu meslek dogu ülkelerine kayacak. Sadece Manisa’da 600 sayaci var. Bin kisi bu sayaciliktan ekmek yiyor. Onun için bu meslek yok olursa insanlarin yapacak baska isi olmaz. Eger bu is sahip çikmazsak bu benim tek isim degil ek isim olacak. Ben 40 yasindayim. Son nesil biziz. Ben bir çirak bir kalfa yetistiremedim. Istegimiz bu meslegin bitmemesi. Bu ayakkabicilik sektörünün bu ülkeden baska bir ülkeye gitmemesini istiyoruz” diye konustu.



“Ürettigimiz bir ayakkabinin satis fiyati 800 lirayken ben yüzde 80’ini 15 liraya yapiyorum”

Magazada 800 liraya satilan bir deri ayakkabiyi 15 liraya imalatini yaptigini söyleyen saya ustasi Murat Yildirak, “Meslekte kazanç olarak bir asgari ücreti elde edememekteyiz. Sikintilarimiz büyük. Özellikle 12 yil zorunlu egitim geldikten sonra eleman yetismemekte. Son ustalar da biziz. 30 yildir ben bu meslegi yapiyorum ve benden sonrasi yok. Bir magazada ürettigimiz bir ayakkabinin satis fiyati 800 lirayken ben yüzde 80’ini 15 liraya yapiyorum. Çalisma saatlerimiz 14 saati buluyor. Bu ise hak ettigi deger verilmeli. Sektördeki arkadaslarimizin fabrikalara gitmesi önlenmeli. Bu gidisle kaybolmaya yüz tutacak. Izmir gibi bu meslegin çokça yapildigi illerde isçi sikintisi nedeniyle imalathaneler kapatiliyor. Biz sayacilarin hakki verilsin” ifadelerini kullandi.

Meslek hastaligi nedeniyle de sikintilar yasadiklarini belirten Yildirak, “Bazi arkadaslarim kimyasal yapistirici kullandigi için koah hastaligina yakalandi. Gözde görme kaybina neden oluyor. Boynumuz bükük çalistigimiz için boyun düzlesmesi hastaligina yakalaniyoruz. Bir çok arkadasimiz da bu hastaliklardan muzdarip” diye konustu.

Öte yandan dogu ülkelerindeki ucuz isçilik de Türkiye’deki sayacilari tehdit ediyor. Dogu ülkelerinde ucuz ve kalitesiz isçilikle ayakkabi üretildigine dikkat çeken saya ustalari, meslege sahip çikilmadigi takdirde sektörün dogu ülkelerinden siparis alacagini ve Türkiye’nin ciddi bir ekonomi gelirinin de yok olacagini savundu.