Yemen'de Uzun Yillardir Süren Savasta Kaplumbagalar Da Yasam Mücadelesi Veriyor
Savas sebebiyle saglik sisteminin büyük ölçüde çöktügü ülkede bazi Yemenliler kaplumbaga etinin hastaliklara iyi geldigine inanarak nesli tükenmekte olan bu deniz canlilarini avlamakta sakinca görmüyor Sokotra Yaban Hayati Dernegi Baskani Nasir Abdurrahman: 'Kaplumbagalarin avlanmasi deniz yasamina büyük zarar veriyor ve türün gelecegini tehdit ediyor'.
MUHAMMED ES-SAMI - Yaklasik 7 yildir yogun bir iç savasin sürdügü Yemen’de resmi koruma çalismalarina ragmen kaplumbaga avciliginin giderek artmasi nesli tükenmekte olan bu deniz canlilarinin gelecegini tehdit ediyor.
Yemen kiyilarinda basta Hint Okyanusu'ndaki Sokotra takimadalari olmak üzere birçok sahil kentinde kaplumbaga avciligi yayiliyor.
Savas sebebiyle saglik sisteminin büyük ölçüde çöktügü ülkede kaplumbaga etinin hastaliklara iyi geldigine inanan Yemenliler öldürdükleri hayvanlarin etini pisirip yiyor. Uzmanlar bazi kisilerin de bu isi bir "eglence" olarak gördügünü söylüyor.
Yemen yönetimi, ortaya çikan bu yeni avcilik olgusunu engellemek için son aylarda bilinçlendirme çalismalari yapsa da henüz pek fazla mesafe alabilmis degil.
- Kaplumbagalar tehdit altinda
Hükümete bagli çevre dergisi Yesil Okyanus'a göre, Yemen sularinda 5 çesit kaplumbaga yasiyor.
Dergi, haziran sayisinda bu kaplumbagalarin dünya genelinde nesli tükenmekte olan kaplumbagalar sinifinda yer aldigini yazdi.
Dergiye göre kaplumbaga sayisindaki dramatik düsüs, kaplumbagalarin dogal tehditler ve olumsuz insan uygulamalari sonucunda yuvalama yerlerinin çogunu kaybetmesinden kaynaklaniyor.
Yemen hükümeti bilinçlendirme çalismalarinin yani sira nesli tehlike altinda olan kaplumbagalari korumak amaciyla avcilik için sinirlandirma ve kurallar getirdi.
Ülkedeki çevre sorunlariyla ilgili "Yesil Rüya" platformunun raporuna göre, kaplumbaga avciligi özellikle Sokotra takimadalarinin çevresinde çok yaygin.
Raporda hükümete bagli Sokotra Çevre Otoritesinin, 2010'da caydirici yasalarin uygulanmasina katkida bulunmak üzere bir deniz kaplumbagasi kontrol programi baslattigi, ancak son senelerde programin durdugu belirtildi. Bunun sonucunda Yemenlilerin atesli silahlar kullanarak kaplumbaga avciligina devam ettigi ifade edildi.
- "Kaplumbagalarin avlanmasi deniz yasamina büyük zarar veriyor"
Sokotra Yaban Hayati Dernegi Baskani Nasir Abdurrahman, AA muhabirine yaptigi açiklamada, Sokotra’nin büyük basli kaplumbagalariyla meshur oldugunu ve bu canlilarin her yilin belli dönemlerinde yumurtladigini söyledi.
"Birçok genç, kaplumbagalari eglence amaciyla avliyor; lezzetli olduklari için pisirmekten ve yemekten zevk aliyor. Kaplumbagalarin avlanmasi deniz yasamina büyük zarar veriyor ve türün gelecegini tehdit ediyor." diyen Abdurrahman, kaplumbagalarin soylarinin tükenmesiyle doganin da büyük zarar görecegini belirtti.
Kaplumbagalarin neslinin tükenmesiyle sahillerde çevresel dengesizliklerin ortaya çikacagina isaret eden Abdurrahman, kaplumbaga avciligini ortadan kaldiracak yasal düzenlemelerin yapilarak bilinçlendirme çalismalarina yogunluk verilmesi gerektigini vurguladi.
- "Eski zamanlardan gelen bir aliskanlik"
AA muhabirine konusan Sokotrali akademisyen ve arastirmaci Ahmed el-Amiri de, "Bazi sahil bölgelerindeki kaplumbaga avciligi eski zamanlardan gelen bir aliskanlik. Kaplumbaga etinin insan bedenine faydali olduguna inaniliyor ve misafirlere sunulan degerli bir ögün olarak kabul ediliyor." ifadelerini kullandi.
Yil boyu yapilan kaplumbaga avciliginin yaz aylarinda canlandigini belirten Amiri, yaz döneminde yumurtlamak için kiyiya gelen kaplumbagalarin avcilarla karsi karsiya kaldigini aktardi.
Yemenlilerin kaplumbaga eti ve yaginin enerji ve gücü artirdigina, tibbi maddeler içerdigine inandigini söyleyen Amiri, avlanmaya karsi bilinçlendirme çalismalarinin artirilmasi gerektigi görüsünü paylasti.
Bununla birlikte kaplumbagalarin avlanmasinin önlenmesi konusunda ümitsiz oldugunu belirten Amiri, yetkililerin tüm kiyilari denetlemesinin zor oldugunu, bunun defalarca denendigini ama basarilamadigini söyledi.
- Yemen'deki iç savas ve insani kriz
Uzun süredir siyasi istikrarsizligin hüküm sürdügü Yemen'de Iran destekli Husiler ile hükümete bagli güçler arasinda çatismalar yasaniyor.
Husiler, Eylül 2014'ten bu yana baskent Sana ve bazi bölgelerin denetimini elinde bulundururken Suudi Arabistan öncülügündeki koalisyon güçleri ise Mart 2015'ten bu yana Husilere karsi Yemen hükümetine destek veriyor.
Kaynak: AA
Yemen kiyilarinda basta Hint Okyanusu'ndaki Sokotra takimadalari olmak üzere birçok sahil kentinde kaplumbaga avciligi yayiliyor.
Savas sebebiyle saglik sisteminin büyük ölçüde çöktügü ülkede kaplumbaga etinin hastaliklara iyi geldigine inanan Yemenliler öldürdükleri hayvanlarin etini pisirip yiyor. Uzmanlar bazi kisilerin de bu isi bir "eglence" olarak gördügünü söylüyor.
Yemen yönetimi, ortaya çikan bu yeni avcilik olgusunu engellemek için son aylarda bilinçlendirme çalismalari yapsa da henüz pek fazla mesafe alabilmis degil.
- Kaplumbagalar tehdit altinda
Hükümete bagli çevre dergisi Yesil Okyanus'a göre, Yemen sularinda 5 çesit kaplumbaga yasiyor.
Dergi, haziran sayisinda bu kaplumbagalarin dünya genelinde nesli tükenmekte olan kaplumbagalar sinifinda yer aldigini yazdi.
Dergiye göre kaplumbaga sayisindaki dramatik düsüs, kaplumbagalarin dogal tehditler ve olumsuz insan uygulamalari sonucunda yuvalama yerlerinin çogunu kaybetmesinden kaynaklaniyor.
Yemen hükümeti bilinçlendirme çalismalarinin yani sira nesli tehlike altinda olan kaplumbagalari korumak amaciyla avcilik için sinirlandirma ve kurallar getirdi.
Ülkedeki çevre sorunlariyla ilgili "Yesil Rüya" platformunun raporuna göre, kaplumbaga avciligi özellikle Sokotra takimadalarinin çevresinde çok yaygin.
Raporda hükümete bagli Sokotra Çevre Otoritesinin, 2010'da caydirici yasalarin uygulanmasina katkida bulunmak üzere bir deniz kaplumbagasi kontrol programi baslattigi, ancak son senelerde programin durdugu belirtildi. Bunun sonucunda Yemenlilerin atesli silahlar kullanarak kaplumbaga avciligina devam ettigi ifade edildi.
- "Kaplumbagalarin avlanmasi deniz yasamina büyük zarar veriyor"
Sokotra Yaban Hayati Dernegi Baskani Nasir Abdurrahman, AA muhabirine yaptigi açiklamada, Sokotra’nin büyük basli kaplumbagalariyla meshur oldugunu ve bu canlilarin her yilin belli dönemlerinde yumurtladigini söyledi.
"Birçok genç, kaplumbagalari eglence amaciyla avliyor; lezzetli olduklari için pisirmekten ve yemekten zevk aliyor. Kaplumbagalarin avlanmasi deniz yasamina büyük zarar veriyor ve türün gelecegini tehdit ediyor." diyen Abdurrahman, kaplumbagalarin soylarinin tükenmesiyle doganin da büyük zarar görecegini belirtti.
Kaplumbagalarin neslinin tükenmesiyle sahillerde çevresel dengesizliklerin ortaya çikacagina isaret eden Abdurrahman, kaplumbaga avciligini ortadan kaldiracak yasal düzenlemelerin yapilarak bilinçlendirme çalismalarina yogunluk verilmesi gerektigini vurguladi.
- "Eski zamanlardan gelen bir aliskanlik"
AA muhabirine konusan Sokotrali akademisyen ve arastirmaci Ahmed el-Amiri de, "Bazi sahil bölgelerindeki kaplumbaga avciligi eski zamanlardan gelen bir aliskanlik. Kaplumbaga etinin insan bedenine faydali olduguna inaniliyor ve misafirlere sunulan degerli bir ögün olarak kabul ediliyor." ifadelerini kullandi.
Yil boyu yapilan kaplumbaga avciliginin yaz aylarinda canlandigini belirten Amiri, yaz döneminde yumurtlamak için kiyiya gelen kaplumbagalarin avcilarla karsi karsiya kaldigini aktardi.
Yemenlilerin kaplumbaga eti ve yaginin enerji ve gücü artirdigina, tibbi maddeler içerdigine inandigini söyleyen Amiri, avlanmaya karsi bilinçlendirme çalismalarinin artirilmasi gerektigi görüsünü paylasti.
Bununla birlikte kaplumbagalarin avlanmasinin önlenmesi konusunda ümitsiz oldugunu belirten Amiri, yetkililerin tüm kiyilari denetlemesinin zor oldugunu, bunun defalarca denendigini ama basarilamadigini söyledi.
- Yemen'deki iç savas ve insani kriz
Uzun süredir siyasi istikrarsizligin hüküm sürdügü Yemen'de Iran destekli Husiler ile hükümete bagli güçler arasinda çatismalar yasaniyor.
Husiler, Eylül 2014'ten bu yana baskent Sana ve bazi bölgelerin denetimini elinde bulundururken Suudi Arabistan öncülügündeki koalisyon güçleri ise Mart 2015'ten bu yana Husilere karsi Yemen hükümetine destek veriyor.