Kafkasya'dan Anadolu'ya Uzanan 17 Asirlik Gelenek Açiklamasi 'Sah Bezeme'

Kars'ta asirlardir yasatilan dügün geleneginde, sagdiç tarafindan büyük özenle hazirlanan dört köseli 79 parçali süs agacina, bolluk, bereket, üreme ve agiz tadini simgeleyen elma, nar, seker, çikolata, çerez ve benzeri yiyecekler asildiktan sonra davul, zurna esliginde gelin ve damada hediye ediliyor Kentin birçok köyünde ortak kültür haline gelen sah bezeme gelenegi, yöredeki birçok halk tarafindan da benimsenerek dügünlerde uygulanmaya baslandi.

Kars'a Kafkasya'dan göç eden Karapapak Türklerine ait olan ve dügünlerde süs agacinin gelinle damada hediye edildigi 17 asirlik "sah bezeme" gelenegi yasatiliyor.

Gürcistan Borçali ve Azerbaycan'dan, basta Kars olmak üzere Tokat, Amasya, Agri, Mus ve Ardahan gibi illere göç eden Karapapak Türklerine ait olan ve bolluk, bereket ile üremeyi simgeleyen gidalarla süslenen bir agaç parçasinin gelinle damada hediye edildigi gelenek Kars'ta renkli görüntülere sahne oluyor.

Sah kaldirma olarak adlandirilan "sah bezeme" gelenegi, geçmisi 17'nci asra kadar uzaniyor. Gelenegin yaygin olarak yasatildigi Kars'in Akyaka ilçesine bagli Camuslu köyünde, ilk gün gelinin, sonraki gün ise damadin evinde yapilan dügünlerde, sagdiç tarafindan büyük özenle hazirlanan dört köseli 7-9 parçali süs agacina, bolluk, bereket, üreme ve agiz tadini simgeleyen elma, nar, seker, çikolata, çerez ve benzeri yiyecekler asiliyor.

Sagdiçlar, hazirlanan sah agacini baslarinin üzerine kaldirip gelin ve damatla davul zurna esliginde dügün evine kadar götürüyor.

- Gelenegi benimseyen yöre halki, dügünlerinde uygulamaya basladi

Kentin birçok köyünde ortak kültür haline gelen gelenekte, dügün sonrasi söz konusu agaçlar da gelin ve damada hediye ediliyor. Zamanla sah bezeme gelenegi yöredeki birçok halk tarafindan da benimsenerek dügünlerde uygulanmaya baslandi.

Dügünlerinde bu kadim gelenegi yasatan köylülerden Leyla Agci, AA muhabirine, atalarindan gelen gelenegi gelecek nesillere aktarmak için sürdürdüklerini söyledi.

Dügünden bir gün önce kina gecesinin yapildigini ifade eden Agci, söyle konustu:

"Kizin eglencesi kiz evinde olur, erkegin eglencesi erkek evinde olur. Dügün günü ise sah sagdicin evinde hazirlanir, süslenir ve orada sahi güzelce bezerler. Elma, sekerle, çikolatasi akliniza gelecek kuru gida ne varsa her sey ile çesit çesit süslenir. Sahin üzerine asilan seyler ise bolluk bereket, agiz tatliliginin olmasi gelinin, koca ve ailesinin evine tatlilik, sirinlik götürmesi amaciyla yapiliyor."

- Asirlik gelenek, dügünlere renk katiyor

Köydeki kadinlardan Gülü Soydan ise eskiye dair geleneklerle dügünlerin yapilmasinin keyifli oldugunu anlatti.

Bu gelenegin dügünlere renk kattigini dile getiren Soydan, "Gelinimizi getirdik, türkümüzü söyledik. Bundan sonra ise sah bezeme isine baslayacagiz. Sagdiç sah tahtasini alarak, evine gidecek, orada aldiklari, seker, çikolata, meyve, kuru yemis gibi çesitli seyleri iple baglayarak sahi süsleyecek. Daha sonra aksam olunca da gelin ve damat sahin oldugu eve gidecek ve orada sahla beraber oyun oynayarak dügün yapilan eve gelecekler. Sagdiç, sahi gelin ve damada hediye edecek." ifadelerini kullandi.

Kadinlardan Yeter Gegöz de eskiden sah bezeme geleneginin daha iyi yapildigini ve zaman geçtikçe azaldigini aktararak, "Eskiden sahi daha güzel süslerlerdi, hatta o kadar sey asilirdi ki tasimak bile zor olurdu. Bizler de elimizden geldigince yapmaya çalisiyoruz. En azindan yeni nesil görüp de onlarda yasatmaya çalissin." diye konustu.
Kaynak: AA