Türkiye'nin 'Yesil Elektrik Piyasasi' Isleme Açildi
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakani Fatih Dönmez: 'YEKG gönüllülük esasina dayanacak. Üreticilerimize ve tüketicilerimize kullandiklari elektrigin kaynagini seçme alternatifi sunuyoruz' 'Üretilen her 1 megavat elektrik üretimine karsilik özel bir kod tanimlanacak. Bu da sistemin veri dogrulugunu ve takibini saglayacak' 'Ilerleyen dönemde YEKG, AB'nin karbon vergisi yükümlülükleri ve sinirda karbon vergisine karsilik kullanilabilecek'
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakani Fatih Dönmez, Yenilenebilir Enerji Kaynak Garanti (YEK-G) Sistemi ve Organize YEK-G Piyasasi ile Türkiye'nin yenilenebilir enerji alaninda önemli bir adim attigini belirterek, "21 Haziran itibariyla 100 piyasa katilimcisinin 127 yenilenebilir enerji santrali sisteme kaydini yapti. 1 Haziran'da devreye aldigimiz sistemimizde bugüne kadar 5,2 teravatsaatlik YEK-G belgesi ihraç edildi." dedi.
Dönmez, Enerji Piyasalari Isletme AS (EPIAS) bünyesinde 1 Haziran'da devreye giren ve bugün itibariyla yenilenebilir kaynak bazinda isleme açilan YEK-G Sistemi ve Organize YEK-G Piyasasi'nin açilis töreninde yaptigi konusmada, sistemin yenilenebilir enerji kaynaklarinin gelisimine önemli katki saglayacagini söyledi.
Türkiye'nin yenilenebilir enerji kapasitesinin mayis sonu itibariyla 51 bin 388 megavata ulastigini ve toplam kurulu gücün yüzde 52,7'sini olusturdugunu aktaran Dönmez, "Kurulu güçteki bu artisimiz elektrik üretimimize de yansidi. 2002'de yüzde 26 olan yenilenebilir enerji kaynaklarindan elektrik üretimi oranimiz son 3 yilda yüzde 40-45 bandina geldi." diye konustu.
Dönmez, böylece Türkiye'nin yenilenebilir enerjiden elektrik üretiminde 2023 hedefine bugünden ulastigini söyledi.
Devreye giren YEK-G sistemi ve piyasasiyla yenilenebilir enerjinin tesviki ve gelistirilmesi için önemli bir adim daha atildigini dile getiren Dönmez, sunlari kaydetti:
"YEK-G gönüllülük esasina dayanacak. Üreticilerimize ve tüketicilerimize kullandiklari elektrigin kaynagini seçme alternatifi sunuyoruz. Böylece yesil enerji kullaniminin bilinçli bir seçenek haline gelmesini saglayacagiz. Bireysel tüketicilerden büyük ölçekli kuruluslarimiza kadar yenilenebilir enerji kaynaklarini tercih edenler, artik YEK-G ile bu seçimlerini belgelendirebilecek. Böylece üretimden tüketime kadar her asamada elektrigin hangi yenilenebilir kaynaktan üretildigini takip edebilecek. Tüketiciler artik satin aldigi elektrigin kaynagini bilecek. Bunu bir sertifikayla ispat edecekler. Üreticiler de portföylerinde yenilenebilir enerji bulundurduklarina dair yükümlülüklerini böylece dogrulamis olacaklar. Yenilenebilir enerjide artik her asama kayit altinda olacak."
- 5,2 teravatsaatlik YEK-G belgesi ihraç edildi
Dönmez, YEK-G sisteminin yüzde 100 yerli imkanlarla blok zincir teknolojisi kullanilarak olusturulduguna isaret ederek, "Üretilen her 1 megavat elektrik üretimine karsilik özel bir kod tanimlanacak. Bu da sistemin veri dogrulugunu ve takibini saglayacak. 21 Haziran itibariyla 100 piyasa katilimcisinin 127 yenilenebilir enerji santrali sisteme kaydini yapti. Bunlarin 53'ü üretim, 47'si tedarik lisansina sahip. 1 Haziran'da devreye aldigimiz sistemimizde bugüne kadar 5,2 teravatsaatlik YEK-G belgesi ihraç edildi." ifadelerini kullandi.
YEK-G piyasasinin iki farkli asamaya sahip oldugunu belirten Dönmez, ilk asama olan YEK-G sisteminde elektrigin EPIAS tarafindan kaynagina göre sertifikalandirilacagini, üretici adina kaydinin yapilacagini ve ihraç edilecegini anlatti.
Dönmez, ikinci asama olan YEK-G piyasasina iliskin ise "Burasi organize bir piyasa. EPIAS tarafindan isletilecek. Üretilen sertifikalar organize piyasalarda islem görerek el degistirecek. Burada fiyat organize piyasada kaynaga bagli olarak olusacak. Organize piyasa ayda bir isleme açik olacak." degerlendirmesinde bulundu.
Organize YEK-G piyasasinda hidroelektrik, rüzgar, jeotermal, biyokütle ve günes enerjisinin kaynaklarina bagli olarak ayri ayri islem görecegini kaydeden Dönmez, kaynaga bagli olarak farkli YEK-G belge fiyatlari olusacagini dile getirdi.
- "Ekonominin yönünü yesil enerji belirliyor"
Yesil enerjinin artik ekonomilerin gidisatini belirleyen, olusturan, onlara yön veren bir nitelige kavusmaya basladigini anlatan Dönmez, ülkelerin son zamanlarda iklim degisikligiyle mücadele için yenilenebilir enerjide önemli düzenlemeleri hayata geçirdigini belirtti.
Dönmez, bu düzenlemelerden birinin Avrupa Birligi'nin (AB) yayimladigi Yesil Mutabakat oldugunu animsatarak, "Ilerleyen dönemde YEK-G, AB’nin karbon vergisi yükümlülükleri ve sinirda karbon vergisine karsilik kullanilabilecek. Kaynak ifsasi ve bunun sertifikalandirilmasiyla, yenilenebilir enerji, üreticilerimiz için yeni bir ihracat kapisi olacak. YEK-G sirketlerimiz için yeni bir kar kapisi olustururken, bizim için de enerjide merkez ülke Türkiye hedefimize yönelik önemli bir adim daha olacak. Türkiye’nin yurt disina açilan yeni gümrük kapilarindan biri de YEK-G olacak." diye konustu.
Bunun için Bakanligi, EPIAS ve Çevre ve Sehircilik Bakanliginin basini çektigi bir çalisma grubunun görüsmelerini sürdürdügünü bildiren Dönmez, firmalarin karbon salimlarinin kayit altina alindigini, raporlandigini ve dogrulandigini ifade etti.
Dönmez, bundan sonraki sürecin piyasanin kurulmasi ve mekanizmanin isletilmesine yönelik olacagini ve hazirlik sürecini yakindan takip ettiklerini söyledi.
Yenilenebilir enerji kullanimini belgeleyen sirketlerin yurt içi ve yurt disindaki muadillerine göre rekabet açisindan daha güçlü bir konuma gelecegini vurgulayan Dönmez, "Sosyal sorumluluk, çevre bilinci ve karbon ayak izinin azaltilmasina yönelik atilan bu adim sirketlerimizin marka degerine de olumlu katkilar sunacak. Itibar yönetiminde önemli bir enstrüman olacak. Firmalarimiz, sürdürülebilirlik raporlarinda YEK-G belgelerine yer verebilecek. Çevreye karsi duyarliliklarini bu sekilde kanitlamis olacaklar." dedi,
Dönmez, konusmasinin ardindan EPIAS'in seffaflik butonuna basarak piyasanin açilisini gerçeklestirdi.
Dönmez, piyasada gerçeklestirilen ilk isleme iliskin, "Organize YEK-G Piyasasinda ilk eslesme jeotermal enerjide oldu. Ilk eslesmede megavatsaati 5 lira olmak üzere 10 adet YEK-G Belgesi olusturuldu." ifadelerini kullandi.
Kaynak: AA
Dönmez, Enerji Piyasalari Isletme AS (EPIAS) bünyesinde 1 Haziran'da devreye giren ve bugün itibariyla yenilenebilir kaynak bazinda isleme açilan YEK-G Sistemi ve Organize YEK-G Piyasasi'nin açilis töreninde yaptigi konusmada, sistemin yenilenebilir enerji kaynaklarinin gelisimine önemli katki saglayacagini söyledi.
Türkiye'nin yenilenebilir enerji kapasitesinin mayis sonu itibariyla 51 bin 388 megavata ulastigini ve toplam kurulu gücün yüzde 52,7'sini olusturdugunu aktaran Dönmez, "Kurulu güçteki bu artisimiz elektrik üretimimize de yansidi. 2002'de yüzde 26 olan yenilenebilir enerji kaynaklarindan elektrik üretimi oranimiz son 3 yilda yüzde 40-45 bandina geldi." diye konustu.
Dönmez, böylece Türkiye'nin yenilenebilir enerjiden elektrik üretiminde 2023 hedefine bugünden ulastigini söyledi.
Devreye giren YEK-G sistemi ve piyasasiyla yenilenebilir enerjinin tesviki ve gelistirilmesi için önemli bir adim daha atildigini dile getiren Dönmez, sunlari kaydetti:
"YEK-G gönüllülük esasina dayanacak. Üreticilerimize ve tüketicilerimize kullandiklari elektrigin kaynagini seçme alternatifi sunuyoruz. Böylece yesil enerji kullaniminin bilinçli bir seçenek haline gelmesini saglayacagiz. Bireysel tüketicilerden büyük ölçekli kuruluslarimiza kadar yenilenebilir enerji kaynaklarini tercih edenler, artik YEK-G ile bu seçimlerini belgelendirebilecek. Böylece üretimden tüketime kadar her asamada elektrigin hangi yenilenebilir kaynaktan üretildigini takip edebilecek. Tüketiciler artik satin aldigi elektrigin kaynagini bilecek. Bunu bir sertifikayla ispat edecekler. Üreticiler de portföylerinde yenilenebilir enerji bulundurduklarina dair yükümlülüklerini böylece dogrulamis olacaklar. Yenilenebilir enerjide artik her asama kayit altinda olacak."
- 5,2 teravatsaatlik YEK-G belgesi ihraç edildi
Dönmez, YEK-G sisteminin yüzde 100 yerli imkanlarla blok zincir teknolojisi kullanilarak olusturulduguna isaret ederek, "Üretilen her 1 megavat elektrik üretimine karsilik özel bir kod tanimlanacak. Bu da sistemin veri dogrulugunu ve takibini saglayacak. 21 Haziran itibariyla 100 piyasa katilimcisinin 127 yenilenebilir enerji santrali sisteme kaydini yapti. Bunlarin 53'ü üretim, 47'si tedarik lisansina sahip. 1 Haziran'da devreye aldigimiz sistemimizde bugüne kadar 5,2 teravatsaatlik YEK-G belgesi ihraç edildi." ifadelerini kullandi.
YEK-G piyasasinin iki farkli asamaya sahip oldugunu belirten Dönmez, ilk asama olan YEK-G sisteminde elektrigin EPIAS tarafindan kaynagina göre sertifikalandirilacagini, üretici adina kaydinin yapilacagini ve ihraç edilecegini anlatti.
Dönmez, ikinci asama olan YEK-G piyasasina iliskin ise "Burasi organize bir piyasa. EPIAS tarafindan isletilecek. Üretilen sertifikalar organize piyasalarda islem görerek el degistirecek. Burada fiyat organize piyasada kaynaga bagli olarak olusacak. Organize piyasa ayda bir isleme açik olacak." degerlendirmesinde bulundu.
Organize YEK-G piyasasinda hidroelektrik, rüzgar, jeotermal, biyokütle ve günes enerjisinin kaynaklarina bagli olarak ayri ayri islem görecegini kaydeden Dönmez, kaynaga bagli olarak farkli YEK-G belge fiyatlari olusacagini dile getirdi.
- "Ekonominin yönünü yesil enerji belirliyor"
Yesil enerjinin artik ekonomilerin gidisatini belirleyen, olusturan, onlara yön veren bir nitelige kavusmaya basladigini anlatan Dönmez, ülkelerin son zamanlarda iklim degisikligiyle mücadele için yenilenebilir enerjide önemli düzenlemeleri hayata geçirdigini belirtti.
Dönmez, bu düzenlemelerden birinin Avrupa Birligi'nin (AB) yayimladigi Yesil Mutabakat oldugunu animsatarak, "Ilerleyen dönemde YEK-G, AB’nin karbon vergisi yükümlülükleri ve sinirda karbon vergisine karsilik kullanilabilecek. Kaynak ifsasi ve bunun sertifikalandirilmasiyla, yenilenebilir enerji, üreticilerimiz için yeni bir ihracat kapisi olacak. YEK-G sirketlerimiz için yeni bir kar kapisi olustururken, bizim için de enerjide merkez ülke Türkiye hedefimize yönelik önemli bir adim daha olacak. Türkiye’nin yurt disina açilan yeni gümrük kapilarindan biri de YEK-G olacak." diye konustu.
Bunun için Bakanligi, EPIAS ve Çevre ve Sehircilik Bakanliginin basini çektigi bir çalisma grubunun görüsmelerini sürdürdügünü bildiren Dönmez, firmalarin karbon salimlarinin kayit altina alindigini, raporlandigini ve dogrulandigini ifade etti.
Dönmez, bundan sonraki sürecin piyasanin kurulmasi ve mekanizmanin isletilmesine yönelik olacagini ve hazirlik sürecini yakindan takip ettiklerini söyledi.
Yenilenebilir enerji kullanimini belgeleyen sirketlerin yurt içi ve yurt disindaki muadillerine göre rekabet açisindan daha güçlü bir konuma gelecegini vurgulayan Dönmez, "Sosyal sorumluluk, çevre bilinci ve karbon ayak izinin azaltilmasina yönelik atilan bu adim sirketlerimizin marka degerine de olumlu katkilar sunacak. Itibar yönetiminde önemli bir enstrüman olacak. Firmalarimiz, sürdürülebilirlik raporlarinda YEK-G belgelerine yer verebilecek. Çevreye karsi duyarliliklarini bu sekilde kanitlamis olacaklar." dedi,
Dönmez, konusmasinin ardindan EPIAS'in seffaflik butonuna basarak piyasanin açilisini gerçeklestirdi.
Dönmez, piyasada gerçeklestirilen ilk isleme iliskin, "Organize YEK-G Piyasasinda ilk eslesme jeotermal enerjide oldu. Ilk eslesmede megavatsaati 5 lira olmak üzere 10 adet YEK-G Belgesi olusturuldu." ifadelerini kullandi.