Dersaadet'in 'Sanat Tarihi' Programında Süleymaniye Külliyesi Ele Alındı
Dr. Öğretim Üyesi Ahmet Vefa Çobanoğlu: 'Süleymaniye Külliyesi, Mimar Sinan'ın İstanbul'daki belki en önemli eserlerinden birisi olarak kabul edilmektedir. Edirne'deki Selimiye Camisi, Sinan başyapıtı olarak işaret edilse de birçok mimar Süleymaniye'yi daha ön planda tutmaya çalışır. Süleymaniye'nin ayrı bir yeri, ayrı bir durumu vardır' 'Süleymaniye Camisi'nden sonra Haliç'e doğru devam eden güzergahtaki medreselerimiz kademeli olarak araziye uydurulmuştur. Bu yönden şehircilik planı açısından da çok başarılı bir düzenlemeye sahiptir bu külliye'
Fatih Belediyesi tarafından gerçekleştirilen Dersaadet'in "Sanat Tarihi" programında Dr. Öğretim Üyesi Ahmet Vefa Çobanoğlu, Süleymaniye Külliyesi'ni anlattı.
Belediyenin YouTube kanalında yayınlanan söyleşide, İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Sanat Tarihi Bölümü'nde öğretim üyesi olan Çobanoğlu, İstanbul'un sur içinde yer alan üçüncü tepesine, Kanuni Sultan Süleyman tarafından Mimar Sinan'a inşa ettirilen bu eseri bütün yönleriyle tanıttı.
Çobanoğlu, Süleymaniye Külliyesi'nin, eski Beyazıt Sarayı'nın bulunduğu alandan çıkarılmış bir arazi üzerinde yer aldığını belirterek, "Bu arazi Haliç'e hakim bir tepe noktayı oluşturmaktadır. Süleymaniye Külliyesi, Mimar Sinan'ın İstanbul'daki belki en önemli eserlerinden birisi olarak kabul edilmektedir. Edirne'deki Selimiye Camisi, Sinan başyapıtı olarak işaret edilse de birçok mimar Süleymaniye'yi daha ön planda tutmaya çalışır. Süleymaniye'nin ayrı bir yeri ayrı bir durumu vardır." dedi.
- "Her zaman şehrin silüetinde önemli bir nokta olmuştur"
Süleymaniye Külliyesi'nin 1550'de inşa edilmeye başlandığını ve 1557'de tamamlandığını aktaran Çobanoğlu, "Her zaman şehrin silüetinde önemli bir nokta olmuştur Haliç'e bakan bir tepenin üzerinde yer almasından dolayı. Kuzey yönden, Galata'dan İstanbul'a bakışta şehrin silüetinde önemli bir nokta teşkil eder ki Süleymaniye'den önce yapılmış Fatih Külliyesi ve sonrasında da Yavuz Selim Külliyesi, aynı yönden bakışta şehir silüetinde önemli noktalar olarak görülmekteydiler." ifadelerini kullandı.
Çobanoğlu, Kanuni Sultan Süleyman'ın uzun süre tahtta kalmasının verdiği istikrarlı ortam, siyasi ve ekonomik zirve noktalarının mimariye de yansıdığının altını çizerek, şunları kaydetti:
"Yapı merkezde bir cami. Doğu, batı yönlerde cami, iki yanında sübyan mektebi, medreseler, Kuzey yönünde imarethane ve güneydoğu yönünde de bir hamamdan oluşmaktadır. Darülhadis, birinci, ikinci, üçüncü, dördüncü medreseler, Şifahane ve Tıp Medreseleri bulunmaktadır. Bulunduğu nokta Haliç'e doğru eğimli bir zemin. Tam tepe noktadan başlıyor. Oradan hafif tatlı bir eğimle Süleymaniye Camisi'nin bulunduğu alana ulaşılmaktadır. Dolayısıyla cami de tepe noktasındaymış gibi gözükür. Camiden sonra Haliç'e doğru devam eden güzergahtaki medreselerimiz kademeli olarak araziye uydurulmuştur. Bu yönden şehircilik planı açısından da çok başarılı bir düzenlemeye sahiptir bu külliye."
Süleymaniye Camisi'nin farklı dönemlerdeki fotoğraf ve resimlerini de izleyicilerle paylaşan Çobanoğlu, gösterdiği bir minyatür resme işaret ederek, sözlerini şöyle tamamladı:
"Bugünkü Süleymaniye Camisi'ni biz Haliç yönünden baktığımızda böyle algılamıyoruz tam olarak. Burada gördüğümüz minyatür tekniğinde yapılmış çalışmada binalar o dönemde tek katlı, iki katlı, en fazla üç katlı binalardan oluşuyor, 19. yüzyılın sonuna kadar. 20. yüzyılın başları da dahil böyleydi ve çoğunlukla çevrede ahşap evler, kısmen kevgir evler daha az sayıda olmak üzere bulunuyordu. Yani Süleymaniye Mahallesi de ahşap evlerden oluşuyordu. Haliç yönünden baktığımızda da binalar alçak olduğu için caminin haşmeti ve külliyeyi oluşturan diğer yapıların kubbeli üst örtüleri ve ocaklarının bacaları şehir silüetinde çok etkileyici bir görünüm oluşturmaktaydı. Zamanla çevresine yapılan bazı yüksek binalar sebebiyle bugünkü görünümü eskisi kadar ihtişamlı değil. Yine de belirli bir ihtişamı bünyesinde barındırmaktadır."
Dersaadet'in Sanat Tarihi programının tamamı YouTube'da izlenebilir.
Kaynak: AA
Belediyenin YouTube kanalında yayınlanan söyleşide, İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Sanat Tarihi Bölümü'nde öğretim üyesi olan Çobanoğlu, İstanbul'un sur içinde yer alan üçüncü tepesine, Kanuni Sultan Süleyman tarafından Mimar Sinan'a inşa ettirilen bu eseri bütün yönleriyle tanıttı.
Çobanoğlu, Süleymaniye Külliyesi'nin, eski Beyazıt Sarayı'nın bulunduğu alandan çıkarılmış bir arazi üzerinde yer aldığını belirterek, "Bu arazi Haliç'e hakim bir tepe noktayı oluşturmaktadır. Süleymaniye Külliyesi, Mimar Sinan'ın İstanbul'daki belki en önemli eserlerinden birisi olarak kabul edilmektedir. Edirne'deki Selimiye Camisi, Sinan başyapıtı olarak işaret edilse de birçok mimar Süleymaniye'yi daha ön planda tutmaya çalışır. Süleymaniye'nin ayrı bir yeri ayrı bir durumu vardır." dedi.
- "Her zaman şehrin silüetinde önemli bir nokta olmuştur"
Süleymaniye Külliyesi'nin 1550'de inşa edilmeye başlandığını ve 1557'de tamamlandığını aktaran Çobanoğlu, "Her zaman şehrin silüetinde önemli bir nokta olmuştur Haliç'e bakan bir tepenin üzerinde yer almasından dolayı. Kuzey yönden, Galata'dan İstanbul'a bakışta şehrin silüetinde önemli bir nokta teşkil eder ki Süleymaniye'den önce yapılmış Fatih Külliyesi ve sonrasında da Yavuz Selim Külliyesi, aynı yönden bakışta şehir silüetinde önemli noktalar olarak görülmekteydiler." ifadelerini kullandı.
Çobanoğlu, Kanuni Sultan Süleyman'ın uzun süre tahtta kalmasının verdiği istikrarlı ortam, siyasi ve ekonomik zirve noktalarının mimariye de yansıdığının altını çizerek, şunları kaydetti:
"Yapı merkezde bir cami. Doğu, batı yönlerde cami, iki yanında sübyan mektebi, medreseler, Kuzey yönünde imarethane ve güneydoğu yönünde de bir hamamdan oluşmaktadır. Darülhadis, birinci, ikinci, üçüncü, dördüncü medreseler, Şifahane ve Tıp Medreseleri bulunmaktadır. Bulunduğu nokta Haliç'e doğru eğimli bir zemin. Tam tepe noktadan başlıyor. Oradan hafif tatlı bir eğimle Süleymaniye Camisi'nin bulunduğu alana ulaşılmaktadır. Dolayısıyla cami de tepe noktasındaymış gibi gözükür. Camiden sonra Haliç'e doğru devam eden güzergahtaki medreselerimiz kademeli olarak araziye uydurulmuştur. Bu yönden şehircilik planı açısından da çok başarılı bir düzenlemeye sahiptir bu külliye."
Süleymaniye Camisi'nin farklı dönemlerdeki fotoğraf ve resimlerini de izleyicilerle paylaşan Çobanoğlu, gösterdiği bir minyatür resme işaret ederek, sözlerini şöyle tamamladı:
"Bugünkü Süleymaniye Camisi'ni biz Haliç yönünden baktığımızda böyle algılamıyoruz tam olarak. Burada gördüğümüz minyatür tekniğinde yapılmış çalışmada binalar o dönemde tek katlı, iki katlı, en fazla üç katlı binalardan oluşuyor, 19. yüzyılın sonuna kadar. 20. yüzyılın başları da dahil böyleydi ve çoğunlukla çevrede ahşap evler, kısmen kevgir evler daha az sayıda olmak üzere bulunuyordu. Yani Süleymaniye Mahallesi de ahşap evlerden oluşuyordu. Haliç yönünden baktığımızda da binalar alçak olduğu için caminin haşmeti ve külliyeyi oluşturan diğer yapıların kubbeli üst örtüleri ve ocaklarının bacaları şehir silüetinde çok etkileyici bir görünüm oluşturmaktaydı. Zamanla çevresine yapılan bazı yüksek binalar sebebiyle bugünkü görünümü eskisi kadar ihtişamlı değil. Yine de belirli bir ihtişamı bünyesinde barındırmaktadır."
Dersaadet'in Sanat Tarihi programının tamamı YouTube'da izlenebilir.