Bagev Yönetim Kurulu Başkanı Çandır’dan Enflasyon Değerlendirmesi

TÜİK’in açıkladığı verilere göre, Aralık ayında ülke genelinde tüketici fiyat endeksinde yüzde 0,44, yurt içi üretici fiyat endeksinde ise 0,76 azalma gerçekleştiğini belirten Batı Akdeniz Ekonomisini Geliştirme Vakfı (BAGEV) Yönetim Kurulu Başkanı Ali Çandır, enflasyonun yıllık bazda değerlendirildiğinde TÜFE’de yüzde 8,17, ÜFE’de yüzde 6,36 oranında artış olduğunu, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası'nın 2014 yılı başında yüzde 5 olan yıl sonu enflasyon hedefinin, ekonomik gelişmelerle birlikte ikinci çeyrek sonunda yüzde 6,7-8,5 bandı arasındaki gerçekleşme tahmini ile revize edilirken, yıl sonu gerçekleşmesinin yüzde 8,17 oranla hedefin oldukça üzerinde olduğunu kaydetti.

Çandır açıklamasında, “Merkez Bankası'nın 2015 yıl sonu hedefi de bir önceki yıl gibi yine yüzde 5 iken, Merkez Bankası beklenti anketleri bunun gerçekleşmesinin de güç olduğuna işaret etmektedir. Zira bu anketlere göre, önümüzdeki dönemde 12 aylık beklenti yüzde 7,2, 24 aylık beklenti ise yüzde 6,7'dir” ifadelerine yer verdi.

EN UCUZ 8'İNCİ BÖLGEYİZ
TÜİK'in verilerine göre, Antalya, Burdur ve Isparta’nın yer aldığı Batı Akdeniz Bölgesi’nde tüketici fiyatlarında Aralık ayında, tıpkı Kasım'da olduğu gibi, bir azalma görüldüğü ve fiyatların aylık düşüş oranı yüzde 0,67 olduğunu bildiren Çandır, şunları kaydetti:
”Buna karşın tüketici fiyatlarında, bir önceki yılın aralık ayına ve dolayısıyla da bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 7,58, on iki aylık ortalamalara göre ise yüzde 8,85 şeklinde artış gerçekleşti. Bu rakamlar göz önüne alındığında, Aralık ayı ve yıl sonu itibariyle Batı Akdeniz Bölgesi'nin Türkiye ortalamalarının altında bir enflasyona sahip olduğu ve Antalya, Burdur ve Isparta'nın yıllık bazda 26 alt bölge içinde 8’inci en ucuz alt bölgede yer aldığı söylenebilir. Bölgede 2014 yılı Aralık ayında ürün ve madde bazındaki fiyat artışları analiz edildiğinde en fazla artışın yüzde 2,32'lik bir oranla kişisel bakım ürünlerinde gerçekleştiği görülmüştür. Aylık bazda fiyat artışının yüksek olduğu bir başka ürün de yüzde 1,91 artışla ev ve bahçe araç gereçleri olmuştur. Batı Akdeniz'de ürün bazındaki fiyat artışları yıllık bazda analiz edildiğinde, yani 2014 yılındaki en fazla artışın ise yüzde 30,89 oranla yataklı tedavi hizmetlerinde ve yüzde 18,57 oranla araç alım satımında olduğu görülmüştür.”

PETROL SEVİNDİRİRKEN, GIDA YİNE ÜZDÜ
Türkiye genelinde Aralık ayındaki fiyat artışları ürün bazında incelediğimizde, yüzde 20,16 artışla salatalığın, harcama grubu bazında incelediğimizde ise yüzde 0,79 artışla çeşitli mal ve hizmetler grubunun ilk sıralarda yer aldığını belirten Çandır, ürün fiyat artışı sıralamasında sonraki sıralarda ise yine tarım ürünlerinden olan patlıcanın yüzde 18,65 ve sivri biberin yüzde 15,21 fiyat artışı ile gelirken, harcama grubunda bu sıralamanın yüzde 0,51 fiyat artışı ile lokanta ve yüzde 0,13 fiyat artışıyla oteller ve sağlık/konut gruplarında gerçekleştiğini ifade etti.

DON VURDU
Aralık ayında yaşanan don ve sel olayları tarım ürünlerinde hatırı sayılır ölçüde kayıplara neden olduğunu, üreticilerin de yaşanan bu üretim kaybını fiyatlara yansıtmak zorunda kaldığını belirten Çandır, bu durumun son aylardaki gibi zam şampiyonunun yine bir tarım ürününün olmasına neden olduğunu kaydetti.

Tarım ürünlerindeki bu yüksek fiyat katılığının enflasyonun düşürülmesinde en büyük engeller arasında görüldüğünü, Dünya'da gıda ve tarım fiyatlarının düşme eğilimdeyken, Türkiye’de halen yüksek seyirli olmasının, ülkedeki tarımsal reformların aciliyetini gösterdiğine dikkat çekti. Buna karşın son dönemde küresel çapta gerileyen petrol fiyatlarının etkisiyle enflasyonda anlamlı bir düşüş beklentisi oluşurken, iç talepteki seyrin ve petrol fiyatlarındaki düşük seviyenin enflasyonun gerilemesine katkı sağlayacağını düşündüklerini bildiren Çandır sözlerine şöyle devam etti:
”Bu beklentimizi destekler şekilde Aralık ayında en fazla fiyat düşüşünün olduğu harcama grubu yüzde -1,78 oranla ulaştırma sektörü olmuştur. Bundan sonraki enflasyon verilerinde de petrol fiyatlardaki düşüşün etkisinin artmasını bekliyor, baz etkisiyle birlikte Ocak ayından itibaren hem aylık hem de yıllık bazda anlamlı bir gerilemenin gerçekleşeceğini ve bu hareketin özellikle ilk üç aylık dönemde gözle görülür bir düşüş trendini başlatacağını öngörüyoruz. Sürekli değindiğimiz gibi Batı Akdeniz Bölgesi açısından büyük önem arz eden tarım ve gıda ürünleri sektörlerinde, başta enerji olmak üzere tüm üretim maliyetlerinden oluşan baskının en düşük seviyelere çekilmesini diliyoruz. Ayrıca petrol ve türevlerindeki fiyat düşüşlerinin tüketici ve üreticiye en kısa zamanda yansıtılmasını ve bunun da kalıcı hale getirilmesini bekliyoruz. Zira petrol fiyatlarındaki hızlı düşüşün enflasyon tahminlerine ve gerçekleşmelerine bire bir yansıtılmadığını da görüyoruz. Yani bizler var olan durumdan, enerji dışı enflasyonda belli risklerin devam ettiğini, enerji fiyatlarındaki düşüşün de ağırlıklı olarak bu risklere karşı dengeleyici bir unsur olarak görüldüğünü sonucunu çıkartıyoruz. Ekonomimizde gıda fiyatlarında devam eden baskılar, kurdaki dalgalanmalar ve geçişkenlik etkisiyle birlikte tam bir rahatlamanın oluşmamış olmasının, enerji dışı enflasyonla temkinli hareket edilmesine yol açtığını göstermekteyken, ancak bu cephede bir iyileşme olduğunda, enflasyon beklentilerinin orta vadeli yüzde 5 hedefine doğru yakınsamaya başlayabileceğini düşünüyoruz.”