Kaddafi’nin 42 yıllık rejiminin kronolojisi

1969: O zaman 27 yaşında bir yüzbaşı olan Muammer Kaddafi, büyük oranda barışçıl bir askeri darbeyle monarşiyi devirdi ve Libya’nın tartışmasız lideri oldu.



1970’ler: Kaddafi, şirketlerin millileştirilmesi gibi sosyalist bir sistem kurmak gibi ulaşılması güç değişiklikleri başardı.

1980’ler: Kaddafi, Batı tarafından “terörist” olarak nitelenen grupları desteğini artırdı. Bunlar arasında İRA ve Filistinli gruplar da bulunuyordu. Berlin’de Amerikan askerlerinin uğrak yeri olan bir diskoteğin bombalanmasından sorumlu tutulmasının ardından Amerikan jetleri 1986’da Libya’yı bombaladı. Kaddafi’nin üvey kız çocuğu öldürüldü.

1988: İskoçya’nın Lockerbie kentinde Pan Am uçağı şüpheli Libyalı ajanlar tarafından bombalandı. Çoğu Amerikan 270 kişi öldü.

1999: İmajını düzeltme çalışmalarının bir parçası olarak Kaddafi, Lockerbie davasında şüpheli olan iki kişiyi yetkililere teslim etti.

2001: Bir İskoç mahkemesi, Lockerbie sanıklarından biri olan Abdülbasit al-Megrahi’yi suçlu buldu ve ömür boyu hapis cezasına çarptırdı. Diğeri ise aklandı.

2003: Ülkesini izolasyondan kurtarma girişimleri kapsamında Libya, Lockerbie saldırısının sorumluluğunu kabul etti ve 270 kurbanın ailelerinin her birine 10 milyon dolar tazminat ödedi. Ayrıca bütün kitle imha silahlarını temizleme vaadinde bulundu.

2009: Libya, Kaddafi’nin iktidardaki 40’ıncı yılını kutladı. Al-Megrahi, İskoçya’dkai hapishaneden prostat kanseri gibi sağlık sorunlarından dolayı serbest bırakıldı. Libya’da bir kahraman gibi karşılandı.

16 Şubat 2011: Libya’nın ikinci büyük kenti Bingazi’de göstericilerle polis arasında çatışmalar yaşanmaya başladı. Göstericiler, Bingazi ve iki başka şehirde polis istasyonlarını ateşe verdi. Kaddafi, memur maaşlarını iki katına çıkararak ve 100 kadar İslami militanı serbest bırakarak ayaklanmaları yatıştırmaya çalıştı.

17 Şubat 2011: Göstericiler, yasağa rağmen beş farklı şehirde gösteriler düzenlemeye başladı. Hükümet yanlıları ile muhalif göstericiler arasındaki arbedelerde en az 20 kişi öldü. Ülkede ilk kez internet kesintileri yaşanmaya başladı.

18 Şubat 2011: Güvenlik güçleri gösterileri sert bir şekilde bastırmaya başladı. Bingazi’de göstericilerin, Kaddafi’nin saraylarından birine yürümeye çalışması üzerine 35 gösterici öldürüldü.

19 Şubat 2011: Hükümet yanlısı gruplar, ölen protestocuların cenazelerine katılanların üzerine ateş açtı. Özel kuvvetler de aralarında kamp kuran avukatlar ve yargıçların da bulunduğu göstericilerin üzerine saldırdı. Ülkede internet erişimi tamamen kesildi.

20 Şubat 2011: Gösteriler başkent Trablus’a yayıldı. En az 60 kişi hayatını kaybetti. Toplamda ölü sayısının 200’ün üzerinde olduğu sanılıyor. Kaddafi’nin oğlu Seyfülislam Kaddafi, ordunun arkasında olduğu babasının hala görevde olduğunu “son adam, son kadın ve son kurşuna” kadar savaşacaklarını söyledi.

21 Şubat 2011: Kaddafi rejimi sarsılmaya başladı. Yurtdışı misyonlarında görev yapan bazı diplomat ve elçiler ile adalet bakanı istifa etti. Protestocular Bingazi’nin kontrolünü ele geçirdi. Trablus’taki göstericilerin üzerine savaş uçaklarından ateş açıldığı bildirildi.