İşte 3'ü geçici 26 maddelik Anayasa paketi
AK Parti'de bir süredir çalışmaları süren Anayasa değişikliğine ilişkin taslak metin yürütme ve yürürlük düzenlemeleri dahil olmak üzere 3'ü geçici 26 maddeden oluşuyor.
Anayasa paketinin tamamı iç ; in tıklayın ( pdf )
Karşılaştırmalı tablo iç ; in tıklayın ( pdf )
İŞTE DEĞİŞİKLİKLER ;
HSYK ' NIN YAPISI DEĞİŞİYOR
Anayasa değişiklik paketinde , Hakimler Savcılar Yü ; ksek Kurulu ' nun yapısında da değişikliğe gidiliyor . Ü ; ye sayısı 21 ' e ç ; ıkarılıyor . Adalet Bakanı ' nın , HSYK ' nın başkanı olması ilkesi ve Adalet Bakanlığı Mü ; steşarı ' nın kurulun doğal ü ; yesi olması değiştirilmiyor . ( Oysa AB raporlarında bu durumun yargı bağımsızlığını etkileyeceğine ilişkin eleştiriler vardı ) .
HSYK , ü ; ç ; kurul halinde ç ; alışan bir yapıya kavuşturuluyor .
HSYK ' nın meslekten ç ; ıkarma kararı , yargı denetimine aç ; ılıyor . HSYK ' nın diğer tü ; m kararlarına ise yargı denetimi kapalı .
KADINLARA POZİTİF AYRIMCILIK YOK , ENGELLİLERE VAR
Anayasa ' ya ç ; ocuklara , yaşlılara ve engellilere pozitif ayrımcılık yapılmasının ö ; nü ; aç ; ılıyor . Ancak beklenen &ldquo ; kadınlara da pozitif ayrımcılık&rdquo ; getiren madde , taslağa konulmadı . Yani , kadınlara pozitif ayrımcılık yapılmasının ö ; nü ; kapalı .
PARTİ KAPATMA
- Parti kapatma davası ancak TBMM izniyle aç ; ılabiliyor .
- Partisinin kapatılmasına neden olan vekilin milletvekilliği dü ; şmü ; yor
- Meclis ' te yapılan konuşmalar , Meclis ' in izni olmadan kapatma davasına konu yapılamayacak
- Partilerin &ldquo ; temelli&rdquo ; kapatılmasının ö ; nü ; kesiliyor . Kapatılan partinin yeniden aç ; ılmasının ö ; nü ; aç ; ılıyor .
- Siyasi yasaklar 5 yıldan ü ; ç ; yıla iniyor
MECLİS YÖ ; NETİMİ GÖ ; REV SÜ ; RESİNE DÜ ; ZENLEME
Anayasa paketi ile TBMM yö ; netiminin gö ; rev sü ; resi de , daha ö ; nce yapılan ve genel seç ; imlerin 4 yılda bir yapılmasını ö ; ngö ; ren Anayasa değişikliğine uygun hale getiriliyor . TBMM ' de seç ; imden sonra ilk seç ; ilen yö ; netim 2 yıl gö ; rev yapacak . Daha sonra seç ; ilen yö ; netim ise , yeni seç ; ime kadar gö ; rev yapacak .
YAŞ KARARLARINA YARGI DENETİMİ
Anayasa ' nın 125 . maddesindeki değişiklik ile , Yü ; ksek Askeri Şura ' nın alacağı askerlikle ilişik kesme kararlarının yargıya gö ; tü ; rü ; lmesinin ö ; nü ; aç ; ılıyor .
Hakim ve savcıların denetimi iç ; in yeni yasa ç ; ıkarılacak .
DARBE GİRİŞİMLERİ SİVİL YARGIYA ;
Anayasa değişiklik paketinde ö ; nerilen değişiklik ile , askerlerin &ldquo ; devletin gü ; venliği , anayasal dü ; zen ve bu dü ; zenin işleyişine karşı suç ; ların&rdquo ; , sivil mahkemelerde yargılanmasının ö ; nü ; aç ; ılıyor . Bö ; ylece Ergenekon gibi davalarda &ldquo ; askeri mahkeme mi , sivil mahkeme mi baksın&rdquo ; tartışması ortadan kaldırılıyor .
SİVİLLER SİVİL MAHKEMEDE
Savaş dö ; nemleri dışında , hiç ; bir sivilin askeri mahkemede yargılanmaması Anayasa ' ya giriyor . Hatta savaş halinde bile Askeri mahkemelerin yetkilerinin neler olacağına ilişkin yeni bir yasal dü ; zenleme yapılmasının ö ; nü ; aç ; ılıyor .
Anayasa Mahkemesi DEĞİŞİYOR
- Ü ; ye sayısı 11 ' den 19 ' a ç ; ıkıyor
- 3 Ü ; YEYİ TBMM SEÇ ; EÇ ; EK- 2 ü ; yeyi Sayıştay ve 1 ü ; yeyi barolar aday gö ; sterecek , TBMM bu adaylar iç ; inden seç ; ecek
Ü ; NİVERSİTE MEZUNU VATANDAŞA Anayasa Mahkemesi Ü ; YELİĞİ
- Değişiklik paketine gö ; re , Anayasa Mahkemesi ' nin kalan ü ; yeleri Cumhurbaşkanı tarafından seç ; ilecek . Adayları , Danıştay , Yargıtay , Yü ; ksek İdare Mahkemesi , YÖ ; K aday gö ; sterecek . Cumhurbaşkanı ' nın ayrıca ü ; st yö ; neticiler , Anayasa Mahkemesi raportö ; rleri ve hatta yü ; ksek ö ; ğrenim gö ; rmü ; ş Tü ; rk vatandaşları arasından da Anayasa Mahkemesi asil ü ; yesi seç ; me hakkı olacak . Tü ; m Anayasa Mahkemeleri ü ; yelerinde 45 yaşını doldurmuş olma şartı aranacak .
- Anayasa Mahkemesi ü ; yelerinin gö ; rev sü ; releri 12 yılla sınırlandırılıyor . İkinci kez seç ; ilmelerinin ö ; nü ; kapatılıyor .
YÜ ; CE DİVAN KARARLARINA YARGI YOLU AÇ ; ILIYOR
Değişiklik paketi ile , Cumhurbaşkanları , Başbakan ve Bakanları yargılayan Anayasa Mahkemesi ' nin , yani Yü ; ce Divan ' ın vereceği kararlara da yargı yolu aç ; ılıyor .
Ayrıca , Tü ; rkiye Cumhuriyeti vatandaşlarının , tü ; m iç ; yargı yollarını tü ; kettikten sonra Anayasa Mahkemesi ' ne başvuruda bulunmalarının da ö ; nü ; aç ; ılıyor . Bö ; ylece , vatandaşların Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi ' ne gitmeden ö ; nce , bir de Anayasa Mahkemesi ' ne başvurmalarının ö ; nü ; aç ; ılıyor .
ASKERİ YARGIDAN &ldquo ; ASKERLİK GEREKLİLİĞİ&rdquo ; KALKIYOR
Anayasa değişikliğine , sivil ve askeri yargılama arasındaki farkların giderilmesi iç ; in de maddeler konulmuş . Buna gö ; re , Askeri yargıtayın kuruluş ve işleyişine ilişkin kanunlar yapılırken , bunların &ldquo ; askerlik hizmetlerinin gereklerine&rdquo ; gö ; rev yapılmasının ö ; nü ; kapatılıyor . Buna ilişkin Anayasa maddesinden , &ldquo ; askerlik hizmetlerinin gereklerine gö ; re&rdquo ; ibaresi kaldırılıyor
12 EYLÜ ; L ' E YARGI YOLU
Anayasa ' nın 12 Eylü ; l askeri darbesini yapanların yargılanmasına engel olan geç ; ici nitelikteki 15 . maddesi kaldırılıyor . Bö ; ylece başta eski Cumhurbaşkanı Kenan Evren olmak ü ; zere , 12 Eylü ; l darbe sorumluları hakkında darbe yapılmasının ö ; nü ; aç ; ılıyor .
DEĞİŞİKLİĞE KADAR AÇ ; ILACAK DAVALAR DA , DEĞİŞİKLİK KAPSAMINDA
Değişiklik paketindeki en ilginç ; madde ise , getirilen bir geç ; ici madde .
Bu geç ; ici madde , Anayasa Mahkemesi ' nde aç ; ılacak siyasi parti kapatma davalarına ilişkin . Buna gö ; re , herhangi bir siyasi parti hakkındaki dava , Anayasa değişiklikleri geç ; meden aç ; ılsa bile , yapılacak değişikliklere tabi olacak .
Yani mesela , Yargıtay Başsavcısı , bugü ; nlerde , daha Anayasa değişiklikleri yapılmadan Ak Parti , CHP , MHP , BDP ya da diğer bir parti hakkında kapatma davası aç ; arsa , bu dava da Anayasa ' da yapılacak değişiklikler ç ; erç ; evesinde gö ; rü ; lecek . Yani siyasi parti kapatmaya zorluk getiren maddeler ç ; erç ; evesinde ele alınacak , cezaları daha az olacak .
Anayasa Mahkemesi YEDEK Ü ; YELERİNE ASİL Ü ; YELİK YOLU
Yine getirilen bir geç ; ici madde ile , halen Anayasa Mahkemesi ' nde gö ; revde bulunan geç ; ici ü ; yelerin tü ; mü ; nü ; n asil ü ; ye haline getirilmesi ö ; ngö ; rü ; lü ; yor . Kalan ü ; yelikler iç ; in yapılacak seç ; imler karara bağlanıyor .
HAŞİM KILIÇ ; SÜ ; RE SINIRI YOK
Anayasa Mahkemesi ü ; yelerine getirilen 12 yıllık gö ; rev sü ; resi sınırı , mevcut ü ; yelere uygulanmayacak . Bö ; ylece , ö ; rneğin 1990 yılından bu yana Anayasa Mahkemesi ü ; yesi olan Başkan Haşim Kılıç ; ' ın emekli edilmesi gü ; ndemde olmayacak . Getirilen geç ; ici madde ile , Kılıç ; ya da onun durumuna benzer mevcut Anayasa Mahkemesi ü ; yeleri , yaş haddine kadar Anayasa Mahkemesi ü ; yeliğine devam edebilecek .
AK PARTİ ' DEN ' YA HEP , YA HİÇ ; . . . '
Anayasa değişiklik paketine konulan bir başka geç ; ici madde de ö ; nemli ;
Ç ; ü ; nkü ; bu madde , Anayasa değişikliklerinin ' bir bü ; tü ; n halinde halkoylamasına gö ; tü ; rü ; lmesini ' ö ; ngö ; rü ; yor . Yani bir anlamda , muhalefetle yapılan gö ; rü ; şmelerde , değişiklik ü ; zerinde anlaşılan maddelerin TBMM ' de oylanarak , doğrudan geç ; irilmesi , anlaşmazlık olan maddelerin ise halkoyuna sunulmasının ö ; nü ; kesiliyor .
Bu konuda en ö ; nemli ö ; rnek , 12 Eylü ; l ' e yargı yolunu aç ; an madde idi . CHP de bu maddeye destek veriyor , dolayısıyla maddenin TBMM ' de doğrudan oylanıp , karara bağlanması bü ; yü ; k ihtimal olarak gö ; rü ; lü ; yordu .
Ancak Ak Parti , koyduğu bu geç ; ici madde ile , ' ya hep , ya hiç ; ' kuralını getiriyor . Aradan seç ; ilecek maddelerin Meclis ' ten geç ; irilmesinin , muhalefetin beğenmediği maddelerin ise halkoyuna gö ; tü ; rü ; lmesinin , yani pakette bir bö ; lü ; nme yapılmasının ö ; nü ; nü ; kapatıyor .
Kaynak : gazetevatan