Mutlak Butlan Ne Demek? Kılıçdaroğlu’nun Açıklaması Ne Anlama Geliyor?
CHP'de sular durulmuyor. Eski Genel Başkan Kemal Kılıçdaroğlu, parti kurultayının iptali için açılan dava üzerinden gündeme oturdu. Mahkemeden "mutlak butlan" yani kurultayın tamamen geçersiz sayılması yönünde bir karar çıkma ihtimaline karşı Kılıçdaroğlu, “Partiyi kayyuma bırakmam.” çıkışıyla yeniden CHP'nin zirvesine dönebileceğinin sinyalini verdi. Peki mutlak butlan kararı ne demek? “Butlan kararı nedir?”, “Nisbi butlan nedir?” gibi sorular sosyal medyada gündem olurken, parti kulisleri de bu terim üzerinden alevlendi.
Mutlak butlan, bir hukuki işlemin en baştan itibaren kanuna, kamu düzenine veya ahlaka aykırılığı nedeniyle hükümsüz sayılmasıdır. Yani bu işlem, hiç yapılmamış kabul edilir.
Mutlak Butlan Sebepleri ve Örnekleri Nelerdir?
Türk Medeni Kanunu Madde 145 ve ilgili düzenlemelere göre aşağıdaki durumlar mutlak butlan sebebi sayılır:
Çiftlerden birinin evlilik sırasında hâlihazırda evli olması
Taraflardan birinin devamlı ayırt etme gücünden yoksun olması
Taraflardan birinde evliliğe engel zihinsel rahatsızlık bulunması
Yakın hısımlık (örneğin kardeşler arası) gibi evlenmeye engel akrabalık ilişkisi
Ahlaka aykırı veya kanunen yasak bir sözleşme yapılması (örneğin rüşvet veya kumar borcu sözleşmeleri)
İşlemin konusunun imkânsız olması (örneğin Ay'dan arsa satışı)
Taraflardan birinin tam ehliyetsiz olması (çocuk ya da akıl hastası gibi)
Tahvil Nedir?
Her ne kadar işlem mutlak butlan kapsamında geçersiz sayılsa da, tarafların geçerli şartlara uygun şekilde yeni bir işlem yapması ve bunu kabul etmesiyle, eski işlem “tahvil” yoluyla yeniden düzenlenebilir. Böylece geçersiz işlem, geçerli bir işlemin yerine geçebilir.
CHP'de "Butlan Kararı" Krizi: Kılıçdaroğlu – Özgür Özel – Ekrem İmamoğlu Üçgeni
CHP kurultayına ilişkin açılan davadan “mutlak butlan kararı” çıkarsa, parti tüzüğüne göre kurultay yok hükmünde sayılacak ve CHP kayyuma devredilebilecek. Kılıçdaroğlu ise bu durumda “ben partiyi kayyuma bırakmam” diyerek yeniden devreye gireceğini açıkladı.
Bu çıkış sonrası Mansur Yavaş, Vahap Seçer ve Engin Özkoç Kılıçdaroğlu’nu ziyaret etti. Üçlü, “Bu kararı tanımayacağınıza dair bir açıklama yapın” çağrısında bulundu. Ancak Kılıçdaroğlu, “Kayyum kararı gelirse mecburum” diyerek bu talebi reddetti.
Vahap Seçer ve Özkoç’tan Açıklama: “Biz Buna Karşıyız”
Mersin Büyükşehir Belediye Başkanı Vahap Seçer, görüşmenin ardından yaptığı açıklamada, “Biz mutlak butlana karşıyız. Sayın Kılıçdaroğlu'nun bu karar gelirse göreve dönmesini doğru bulmuyoruz” dedi.
CHP PM Üyesi Engin Özkoç :
“Bu karar alınamaz. YSK devre dışı bırakılarak mutlak butlan ilan edilemez. Bu partinin parçalanması ülkenin hayrına olmaz. Biz buna karşıyız.”
Nisbi Butlan (Göreceli Hükümsüzlük) Nedir?
Nisbi butlan, işlemin baştan geçersiz sayılmadığı ancak taraflardan biri tarafından iptali istenirse geçersiz kabul edilen bir durumdur. Bu durum genellikle kişisel korunmaya yöneliktir.
Nisbi Butlan Sebepleri:
Hata, hile, aldatma veya korkutma ile evliliğe razı olunması
Eşin önemli bir rahatsızlığı veya geçmişini gizlemesi
Evlilik niyeti olmadan, yanıltma ile nikah yapılması
Hak Düşürücü Süre: Nisbi butlan davası, sebebin öğrenilmesinden itibaren 6 ay içinde, ancak evliliğin gerçekleşmesinden itibaren en geç 5 yıl içinde açılmalıdır.
Yokluk ve Butlan Arasındaki Fark Nedir?
Yokluk: Hukuki işlemin temel kurucu unsurunun hiç bulunmamasıdır. Örneğin nikah memuru huzurunda kıyılmayan evlilik “yok” sayılır.
Mutlak Butlan: İşlem yapılmıştır ama ağır eksiklik nedeniyle geçersizdir (ölü doğmuş bebek benzetmesiyle açıklanır).
Nisbi Butlan: İşlem geçerlidir ama kusurludur (sakat doğmuş bebek benzetmesi yapılır), iptal edilmezse devam eder.
CHP’de "Butlan Kararı" Krizi: Parçalanma Riski mi?
CHP PM Üyesi Engin Özkoç, “YSK devre dışı bırakılarak mutlak butlan kararı alınamaz” diyerek duruma tepki gösterdi. Özkoç, “Bu partiyi bu hale iktidar getiriyorsa, buna seyirci kalamayız. Biz buna karşıyız” dedi.
Vahap Seçer ise, “Sayın Kılıçdaroğlu'nun dönüşünü doğru bulmuyoruz. Farklı bir yanıt alsaydık daha iyi olurdu” açıklaması yaptı. CHP'de Özgür Özel - Ekrem İmamoğlu - Kılıçdaroğlu üçgeni arasında gerilim tırmanıyor.