Manisa Sehir Hastanesi'nden Maymun Çiçegi Virüsü Bilgilendirmesi

Manisa Sehir Hastanesi Enfeksiyon Hastaliklari ve Mikrobiyoloji Uzmani Dr. Sevil Sapmaz Karabag, maymun çiçegi virüsüne dair açiklamalarda bulundu. Hastaligin yeni olmadigini, 1970’li yillarda Afrika’da tespit edildigini belirten Karabag, "Bu hastalik yeni bir hastalik degil. Ilk olarak 1958 yilinda maymunlarda tespit edilmis. Daha sonra ilk kez 1970 yilinda Afrika’da Demokratik Kongo Cumhuriyeti’nde saptanmis, sonra yine Bati ve Orta Afrika ülkelerinde günümüze kadar devam etmistir. Her sene yüzlerce vakanin bildirildigi bir hastalik" dedi.

Hastaligin 1980’lerden bu yana görülmeyen çiçek hastaligiyla akraba oldugunu söyleyen Karabag, "Hastaligin etkenini biliyoruz. Hastaligin etkeni bizim çiçek hastaligi diye bildigimiz artik 1980’den beri görmedigimiz çiçek mikrobuyla akraba bir mikrop. Bir DNA virüsü bu hastaligin Afrika’da görülen Orta Afrika ve Bati Afrika’da görülen 2 farkli tipi var" diye konustu.



"Insandan insana bulas için biraz daha uzun süre ve temas gerekir"

Hastaligin bulasma yollarini anlatan Uzm. Dr. Sevil Sapmaz Karabag, "Hastalik insanlara hayvanlardan bulasabilir bir de hasta insanlardan bulasabilir. Hayvan eger hasta ise bu hayvan daha çok bize maymun çiçegi olarak geçmesine ragmen maymun bir ara konaktir aynen insan gibi. Asil tasiyicilar kemirgenler dedigimiz siçanlar, fareler, sincaplar yani bu kemirgen hayvanlardan bize bulasir. Bu hastalik hayvanlarin isirmasi ya da tirmalamasi ile olabilir. Yine hasta hayvanlarin etleriyle ya da vücut sivilari ile temas edilmesiyle bulasabilir. Bir diger bulas yolu da insandan insana bulasir. Insandan insana bulasma daha çok salgina sebep olan durumdur. Yine ayni sekilde hasta insanlarin vücut çikartilariyla kirlenmis elbiseleri olabilir, giysileri, havlusu, çarsafi gibi cansiz nesneler yoluyla insanlara bulasabilir. Saglikli insanlarin ciltlerinde gözle göremedigi çizikler, çatlaklar olabilir bu yolla bulasabilir. Ya da agiz yolu mukoza dedigimiz agiz burun ve göz mukozalariyla bulasabilir ya da solunum yoluyla bulasabilir. Bu sekilde hasta insanlarin yakin temas gerekir. Mesela bu hasta insanlarin vücutlarinda döküntüler vardir, bu döküntülerin uzun süreli temas yakin temasla bulasir. Yani insandan insana bulas için biraz daha uzun süre ve temas gerekir" dedi.

Hastaligin belirtileri hakkinda da bilgiler veren Karabag, "Virüs saglikli insana bulastiktan sonra yaklasik 1 gün ile 21 güne kadar uzayan bir kuluçka süresi vardir. Bu kuluçka süresinde maksimum 21 güne kadar sürebilir ama ortalama 6 ila 13 gün arasinda tanimlanabilir. Bu kuluçka süresinin tamamlanmasinin ardindan 5 gün süreyle yüksek ates, halsizlik, siddetli bas agrisi görebiliriz. Bu bulgular bizim birçok enfeksiyon hastaliginda görülebilen bulgulardir. Bunlara eslik eden diger hastaliklardan ayirt edilmesini saglayan lenf bezleri yani hastanin eline bezeler gelebilir. Bu bezeler boyunda, kol altinda ve kasiklarda olabilir. Daha sonra atesle beraber 3-4 gün sonra döküntü dedigimiz cilt lezyonlari çikar. Bu cilt lezyonlari en çok yüzde, el ayak avuç içlerinde ve genital bölgede agiz içinde de görülebilir. Lezyonlar önce deriden hafif kizarik kabarik gibi daha sonra biraz daha sivilce gibi kabarik sekline gelip içi sivi dolar. Bu sivi daha ileriki günlerde biraz daha sarimtirak renk alip en son üzeri kabuklanir ve kabuk kalktiktan sonra iyilesir. Bu süreç yaklasik 2 ile 4 hafta kadar devam edebilir. Bu süre içinde de kabuklar tamamen üzerinde kuruyup kalkana kadar da kisiler bulastiricidir. Bu yaklasik 3 haftalik süre içinde de hastanin izole edilmesini öneriyoruz" ifadelerini kullandi.

"Covid-19 gibi bir pandemiye neden olmasini su an için beklemiyoruz"

Korona virüs salgini gibi bir salgin beklemediklerini ifade eden Karabag, "Böyle bir durum beklenmiyor. Nedeni Covid-19 hastaligi solunumla bulasiyordu ve kisa süre bir arada kalmak bile hastaligin bulasmasi için yetiyordu o nedenle hizli yayildi ve bir pandemiye sebep oldu. Mpox hastaligi daha çok hastayla belirtileri olan hastayla yakin temas ve uzun süreli temasla bulasir. Bu nedenle bu hastaligin bu kadar sik bulasmasini ve Covid-19 gibi bir pandemiye neden olmasini su an için beklemiyoruz. Su anda Afrika’da görülen vakalarda ölüm orani yüksek degil. Çok ölümcül bir hastalik oldugunu söyleyemeyiz hastaligin. Virüslere karsi kullanilan ilaçlar var ama çok yaygin bir tedavi sekli degil bu. Genellikle bizim diger virüs hastaliklarinda yaklastigimiz semptomatik tedavi veriyoruz. Asiya gelecek olursak çiçek asisi ayni aileden oldugu için bu virüste etkili. Çiçek hastaligi ülkede ve dünyada eradike çiçek asisi 1980’den beri uygulanmiyor, 1980 öncesi asilanmis kisiler su an 40-50 ve üzeri yas olan insanlar. Bu asiyi olan insanlar bu hastaliga karsi daha korunakli diyebiliriz" dedi.