Dünya Genelinde Yerinden Edilen Kisilerin Sayisinda Rekor
Sudan, Kongo, Filistin ve diger bölgelerdeki çatisma ve siddet olaylari, geçtigimiz yilsonu itibariyla yerinden edilmis kisilerin toplam sayisinin yeni bir rekor ile 75,9 milyona yükseldi.
Rapora göre, ülke içinde yerinden edilen kisilerin yüzde 46’si Sahara Alti Afrika bölgesinde yer alirken, 2023’te Sudan’da 6 milyon kisi, yasadigi yerden ayrilmak zorunda kaldi. Sudan’daki bu veri, 2022’de 16,9 milyon kisinin yerlerinden edildigi Ukrayna’dan sonra tek bir ülkede kaydedilen en yüksek sayi oldu. Sudan’da 2023 sonu itibariyla yerinden edilmis kisilerin toplam sayisi ise 9,1 milyon oldu.
IDMC, Gazze’de 2023’ün son üç ay içerisinde 3,4 milyon yerinden edilme oldugunu hesapladi. Bu veri, yil boyunca dünya genelinde çatisma nedeniyle ortaya çikan yerinden edilmelerin yüzde 17’sini olusturdu.
IDMC Direktörü Aleksandra Bilak, 2023’te yasadiklari yeri terk etmek zorunda kalan milyonlarca insanin buzdaginin sadece görünen yüzü oldugunu ve dünya genelinde daha önce yasanan veya halen devam etmekte olan çatismalar nedeniyle on milyonlarca insanin zaten ülke içinde yerinden edilmis kisi statüsünde oldugunu ifade etti.
“Geçtigimiz iki yil içerisinde çatisma ve siddet nedeniyle evlerini terk etmek zorunda kalan insan sayisinda alarm verici yeni seviyelere ulastik”
Bilak, “Geçtigimiz iki yil içerisinde çatisma ve siddet nedeniyle evlerini terk etmek zorunda kalan insan sayisinda alarm verici yeni seviyelere ulastik. Hatta, egilimin iyilesme gösterdigi bölgelerde dahi böyle bir durum gözlendi. Çatisma ve ardinda biraktigi yikim, milyonlarca insanin hayatlarini yeniden insa etmesini engelliyor ve bu durum genelde çatismanin ardindan yillarca devam ediyor” dedi.
Son 5 yil içerisinde çatismalar ve siddet nedeniyle ülke içinde yerinden edilmis kisi statüsünde olanlarin sayisi, yüzde 49 oraninda (22,6 milyon kisi) artti. En büyük artislar ise 2022 ve 2023 senelerinde gözlendi.
Norveç Mülteci Konseyi (NRC) Genel Sekreteri Jan Egeland ise, dünya genelinde çatisma ve siddetin milyonlarca ailenin yasamini paramparça ettigini söyledi.
Egeland, "Daha önce hiç bu kadar yüksek sayida evlerinden ve topluluklarindan zorla uzaklastirilan insan kaydedilmemisti. Bu, çatisma önleme ve barisin tesisi konusundaki basarisizligin aci bir sonucudur” dedi.
Dogal afetlerin etkisi
2023’te seller, firtinalar, depremler, orman yanginlari ve diger afetler nedeniyle 26,4 milyon kisi yasadiklari yerden ayrilmak zorunda kaldi. 2023 sonunda afetler nedeniyle ülke içinde yerinden edilmis kisi statüsünde olanlarin sayisi ise 7,7 milyon oldu.
“Türkiye ve Suriye’de etkili olan depremler nedeniyle de 4,7 milyon insanin yasadiklari yerden ayrilmak zorunda kaldi”
Raporda, 2023’te Türkiye ve Suriye’de etkili olan depremler nedeniyle de 4,7 milyon insanin yasadiklari yerden ayrilmak zorunda kaldigi ifade edildi. Türkiye’de bilhassa Kahramanmaras merkezli depremler nedeniyle 4 milyondan fazla insan yasadiklari yerden ayrilmak zorunda kalirken, yilsonu itibariyla ülke içinde yerinden edilmis kisi statüsündekilerin sayisi 822 bin oldu.