Hizmet Ihracatçilari 'Strateji' Belirledi
Ticaret Bakani Prof. Dr. Ömer Bolat, “Dünya ticaretindeki yeri gün geçtikçe artan hizmetler sektörü, bugün küresel hasilanin üçte ikisini ve istihdamin yüzde 50’sini olusturmaktadir. Bizler de ülkemizi bu yarista en ileriye tasimak için var gücümüzle çalisiyoruz" dedi.
Ticaret Bakani Ömer Bolat, “Ülkemiz ekonomisinin dünyanin en büyük ekonomilerinden biri yapmak ve vatandaslarimizin refahini artirmak için Ticaret Bakanligi olarak üzerimize düsen sorumlulugu her alanda layikiyla tasimaya devam edecegiz” ifadelerini kullandi.
Üye sayisi 5 bini asti
Hizmet Ihracatçilari Birligi Baskani Sekib Avdagiç de yaptigi konusmada, HIB’in 6 yil önce 644 üye ile kuruldugunu bugün ise 5 bin üyeyi astiklarini belirtti.
Avdagiç, hizmet ihracatçilarinin 18,2 milyon çalisan ile toplam istihdamin yüzde 57,7’sini toplam GSYIH’nin ise yüzde 56’sini tek basina karsiladigina vurgu yapti. Avdagiç, “Hizmet sektörü sadece toplam istihdama pozitif etki etmiyor ayni zamanda kadin istihdami noktasinda da pozitif ayrimcilik yapiyor. Son 10 yilda sektördeki kadin istihdami yüzde 28,8’den yüzde 35,71’e yükseldi. Son 10 yilda ilave istihdam edilen çalisan sayisi ise 5 milyon oldu” dedi.
Dünyadan daha hizli büyüdü
Dünya genelindeki geçen yil hizmet ihracatinin yüzde 8 büyüdügünü Türkiye’nin hizmet ihracatinin ise yüzde 12,3 arttigini belirten Avdagiç, “Türkiye’nin hizmet ihracati 99,8 milyar dolara ulasti. Mal ihracati ile birlikte toplam ihracatimiz 355,8 milyar dolar oldu. Hizmet ihracatçilarimiz toplam ihracatin yüzde 28’ini karsiliyor. Dünyanin en büyük 19’uncu ekonomisi konumundaki Türkiye mal ihracatinda dünya 30’uncusu iken hizmet ihracatinda 23’üncü sirada bulunuyor” ifadelerini kullandi.
52 milyar dolar cari fazla
Hizmet ihracatçilarinin sadece istihdama degil, cari açiga da pozitif katki yaptigini belirten Avdagiç, “Neredeyse tüm ihracatçi sektörler cari açik verirken, hizmet ihracatinda net cari fazla veriyoruz. 2023’te yapilan 99,8 milyar dolarlik ihracat karsiliginda olusturulan cari fazla 52 milyar dolar. Yani sektör yaptigi ithalatin 2 katindan fazla ihracat yapiyor. Hizmet ihracatçilari olarak bu yil ihracat hedefimizi 120 milyar dolara çikardigimizi duyurmak istiyorum. Insallah bu yil çok daha fazla cari fazla verecegiz” dedi.
Hizmet ihracati ekonomiyi dengeliyor
“Hizmet ihracatinda disa bagimliligin görece az olmasi ve üretilen katma degerin yüksek olmasi cari fazla verilmesindeki en önemli unsurlar” diyen Avdagiç, “Dolayisiyla su üç noktanin altini özellikle çizmek istiyorum: Birincisi hizmet sektörleri; kriz dönemlerinde daha az etkilendiginden ekonomiyi dengeleyen önemli bir güç. Ikincisi küresel GSYIH’ye imalat sektörlerinin sundugu katma degerin oldukça üzerinde bir katki sagliyor. Ve son olarak hizmet sektörü, imalat sanayinin etkin ve verimli bir sekilde gerçeklesmesine destek olarak kaldiraç etkisi yapiyor” ifadelerini kullandi.
Sürdürülebilir Eylem Plani hazirladi
Hizmet Ihracatçilari Birligi olarak üyelerin ihracatçi niteliklerini artiracak faaliyetlerde bulunduklarinin altini çizen Avdagiç, “Yurtiçi ve yurtdisi info-stant katilimi yapiyoruz, Ticaret ve Alim heyetlerini koordine ediyoruz, milli katilimlarin organizasyonlarini sagliyoruz, seminer ve çalistaylar düzenliyoruz, istisare toplantilari koordine ediyoruz ve kurumsal ziyaretlerle ihracatimizi artiriyoruz” dedi.
Ayrica, Hizmet Ihracati Sürdürülebilirlik Eylem Plani Strateji Çalismasi gerçeklestirdiklerini ve Sektörel Eylem Plani’ni ortaya koyduklarini kaydeden HIB Baskan Sekib Avdagiç, “Ihracatçilarimizin devlet desteklerinden yararlanmasi için çalisiyoruz. 2023 sonu itibariyle üyelerimiz 2,8 milyar liralik genel destekten ve 2,5 milyar liralik Turquality ve marka desteginden faydalandilar. Turquality ve marka destek programindaki firma sayisi 2023 yilinda 56’ya E-Turquality (Bilisimin Yildizlari) programindaki firma sayisi 17’ye yükseldi. ‘Ihracatçilara Hususi Damgali Pasaport Verilmesine Iliskin Esaslar Hakkinda Karari’ çerçevesinde 470 firma yetkilisine hususi damgali pasaport verildi.
Saglik vizesi için birligimize 720 basvuru geldi ve 525’ten fazla saglik vizesi verildi.
HIB olarak hizmet ihracatinda sürdürülebilir büyüme ve büyük dönüsüm planlari yapiyoruz. Bu amaçla stratejik ve milli bir bakis açisi olusturduk” dedi.
Hedef, dünyadan daha fazla pay almak
Çalismalarinin tek bir hedefi oldugunu belirten Avdagiç, “Bu hedef, küresel hizmet ihracati sektörü pazarindan daha fazla pay almak ve ülkemizi daha iyi noktaya tasimak. HIB olarak bu konuda muvaffak olmak için bütün gücümüzle çalisiyoruz, çalismaya da devam edecegiz. Hedefimiz, ülkemizin ve hizmet ihracatimizin markalasmasi ve Türkiye’nin yumusak gücü olmasidir” dedi.
Hizmet ihracatçilarinin ülke ekonomisine pozitif katki sunmak için canla basla çalistiklarini belirten Avdagiç, “Elbette sektörümüz bu ihracati yaparken her sey güllük gülistanlik degil. Her sektörün kendine göre sorunlari var. Zaten bu konferansi yapmamizdaki en önemli amaç da bu sorunlarin masaya yatirilmasi ve çözüm önerileri ile o masadan kalkilmasi” dedi.
Dis ticaret dengesine “hizmet” etkisi
Türkiye Ihracatçilar Meclisi (TIM) Baskani Mustafa Gültepe ise ihracat yapan 27 sektörün tamaminda 2024-2028 dönemi hedefleri özelinde istisare toplantilari gerçeklestirdiklerini belirterek, hizmet sektörlerinin en çok öneri ileten sektörler arasinda yer aldigini kaydetti.
2028 yilinda 200 milyar dolarlik hizmet ihracati hedefi oldugunu hatirlatan Gültepe, “Hizmet ihracati, toplam dis ticaret dengesini önemli ölçüde etkileyecek” ifadesini kullandi. “2023’te 7,8 trilyon dolara ulasan küresel hizmet ihracatindan 100 milyar dolar ile yüzde 1,3 pay aldik” diyen Gültepe, “Pandemi dönemindeki küresel gerilemenin ardindan, hizmet ihracatimizda yeni bir seviyeye ulastigimizi net bir sekilde görüyoruz. 2024 yili için toplam ihracatta 377 milyar dolar hedefimiz var. Ortak akil ve istisareyle tüm hedeflerimize ulasacagimiza inaniyorum. Bugün, sektörümüzün tüm paydaslariyla bir arada olmaktan ve ortaya çikan bu tablodan son derece mutluyum” dedi.
Sektörlerin talep ve beklentileri
Açis konusmalarinin ardindan Hizmet Ihracatçilari Birligi bünyesinde yer alan sektörlerin temsilcileri kürsüye çikarak kendi sektörlerinin talep ve beklentilerini dile getirdi. Yarin da devam edecek Strateji Toplantisi’nda sektörlerin dile getirdigi en önemli üç sorun su sekilde siralandi:
Turizm ve Seyahat ile Ilgili Hizmetler
Türkiye’nin bütüncül bir yaklasim ile markalasmasi
Kalifiye personel yetersizligi
Turizm sektörünün Ticaret Bakanligi desteklerinden faydalandirilmasi.
Saglik turizmi
Yabanci personel istihdaminda düzenleme yapilmasi,
Türkiye Gelisim Ajansi (TGA) gibi tek ve güçlü bir merkezden “Türkiye Saglik Markasi” olusturmak amaciyla reklam, tanitim ve pazarlama faaliyetleri gerçeklestirilmesi
Denetim mekanizmasi olusturulmasi, saglik turizmi yetki belgesinin alimi ve kullanimina dair standartlarin yeniden degerlendirilerek cezai yaptirimlar getirilmesi
Egitim hizmetleri
Üniversitelerden mezun ögrencilere Mezuniyet Sonrasi Çalisma Izni saglanmasi ve Mavi kart/çift uyruklu Türk Vatandaslari için Kontenjan Kisitlamasi uygulamasinin kaldirilmasi,
Devlet ve Vakif üniversiteleri arasindaki ücret dengesizliginin giderilmesi,
Uluslararasi ögrencilerin ikamet izin süreçlerinde yasanan sorunlarin giderilmesi
Eglence ve Kültür Hizmetleri
TCMB kaynakli düsük maliyetli bir kredi türü olan Reeskont Kredilerinin kullanimi için döviz kazandirici hizmetler tanimlamasinda eglence ve kültür hizmetlerinin dahil edilmesi,
Artan dizi yapim maliyetlerine karsin sektörün rekabetçi özelligini destekleyecek tesviklerin saglanmasi,
Animasyon-çizgi film alt sektöründe telif haklarina yönelik düzenleme yapilmasi.
Limancilik ve Yer Hizmetleri
Transit kargo süreçlerinin hizlandirilmasi
Gümrük mesai uygulamalarinin düzenlenmesi
Yazilim ve Bilisim
Yabanci yazilimci istihdaminin kolaylastirilmasi için ilgili mevzuat ve yönetmeligin güncellenmesi Teknoloji Gelisim Bölgeleri /Ar-Ge Merkezleri için uzaktan çalismanin tamamen yani yüzde 100 tesvik kapsamina alinmasi,
Kurumlar arasinda koordinasyonu saglayacak Yazilim Bilisim stratejilerinin yapilacagi bir üst kurulun olusturulmasi,
Finansmana ulasmasini saglayacak kapasite gelistirici destekler verilmesi ve dönemsel ve geçici tesvikler yerine kalici, uzun vadeli tesvikler hayata geçirilmesi.
Müteahhitlik ve Teknik Müsavirlik Hizmetleri
Nitelikli isgücü yetersizligi,
Arap ülkelerinde para transferinde karsilasilan zorluklar ve düsük transfer limitleri, Ayrica Türk bankalari tarafindan verilen teminat mektuplari ve kontr-garantilerin yurtdisinda kabul sorunu,
Müteahhitlik ve teknik müsavirlik hizmetleri sektöründe yurtdisinda çalisan isçi ve isverenlere yönelik olarak ihtisas mahkemelerinin kurulmasi ihtiyaci.
Lojistik ve tasimacilik
Antrepolarda geçici depolama olarak 48 saat kullanmasina imkan verilmesi,
Gümrük mevzuatinin fiili uygulamada AB mevzuati ile uyumlastirilmasi,
Uluslararasi TIR sürücülerinin nitelikli ara eleman yetistirilme projesi kapsamina alinmasi ve bu yönde saglanacak devlet desteklerinden sektör firmalarinin da faydalanmasinin saglanmasi.
Yolcu Tasimaciligi Hizmetleri
Yolcu tasimaciligi firmalarinin döviz cinsinden finansman ihtiyacinin desteklenmesi,
Pandemi nedeniyle desteklerden faydalanamayan sektör firmalarina ek destek süresi tanimlanmasi.
Diger Is Hizmetleri
Danismanlik ve fuarcilik sektörlerinin de hizmet ihracati ile ilgili islemlerde Vergi Resim Harç Istisnasi’ndan faydalanmasina iliskin mevzuat degisikliginin yapilmasi,
Danismanlik sektöründe nitelikli istihdamin sürdürülebilir olmasi için firmalarin vergi ve SGK açisindan desteklenmesi.