Geceleri Artan Kasintilariniz Varsa Bu Hastaliga Dikkat Edin

Son zamanlarda adindan sikça bahsettiren uyuz hastaligi hakkinda Medipol Mega Üniversite Hastanesi Dermatoloji Bölümünden Prof. Dr. Filiz Topaloglu Demir önemli açiklamalarda bulundu. Prof. Dr. Filiz Topaloglu Demir, uyuz hastaliginin önemli bir halk sagligi sorunu oldugunu belirterek “Sarcoptes scabiei var. Hominis olarak da bilinen uyuz akarinin neden oldugu çok kasintili ve bulasici olan paraziter bir deri hastaligidir. Kadin ve erkek fark etmeksizin her iki cinsiyette, tüm yas gruplarinda, tüm sosyoekonomik düzeylerde ve tüm etnik gruplarda görülebilir. Bununla birlikte asiri kalabalik ortamlar, göç, kötü beslenme, kötü hijyen sartlari, evsizlik ve demans gibi durumlar hastaliga yakalanma oranini arttirir. Dünya çapinda yaklasik 300 milyon kisinin hastaliga yakalandigi düsünülüyor. Soguk ortamda uyuz parazitinin daha uzun süre hayatta kalabilmesi ve yazin terdeki antimikrobiyal peptidlere duyarli olmalari sebebiyle sicak yaz aylarindan çok sonbahar ve kis aylarinda görülme sikligi artar. Özellikle bakim evleri, kisla, okul ve yurtlar gibi toplu yasanan yerlerde daha sik görülür” diye konustu.



El, koltuk alti, bel, kalça ve ayaktaki kasinmalara dikkat

Prof. Dr. Filiz Topaloglu Demir, hastaligin belirtilerine iliskin söyle devam etti:

“Özellikle geceleri ve sicaklikla artan kasinti, uyuz hastaliginin en önemli belirtisidir. Bulgular ve sikâyetler genellikle el parmak aralari, el bileginin iç kismi, koltuk altlari, bel, kalça, ayak ve ayak bileginde daha siddetlidir. Kadinlarda özellikle meme ucu ve çevresi, erkeklerde genital bölgede kasinti olmasi uyuz için tipiktir. Siklikla parmak aralarinda ve el bileginde görülen, 1 ila 10 mm uzunlugundaki tünel olarak adlandirilan beyaz, kirik çizgi seklindeki olusumlar en belirgin bulgusudur. Bunun disinda deride kasinti izleri, kasintili kabarikliklar, içi seffaf su ile dolu, milimetrik, inci tanesi seklindeki kabarciklar ve egzama benzeri kasintili, kepekli kizariklikla bulunabilir. Hastalik kisiden kisiye 15 ila 20 dakikalik bir temas süresinde bulasir. Tokalasma gibi kisa süreli temaslar ile bulasmadigi düsünülür.”

Deri hastaliklari geç taniya yol açabilir

Uyuz hastaliginin deri bulgulari, egzama, böcek isiriklari, kil kökü iltihaplari ve mantar enfeksiyonlari gibi deri hastaliklariyla benzer olabilecegi için tanida geç kalinabilecegine dikkat çeken Prof. Dr. Topaloglu Demir, su ifadeleri kullandi:

“Insan gözü ile fark edilemeyen disi akarlar yaklasik 0,4 mm boyutundadir. Deri yüzeyinde çiftlestikten sonra erkek akar ölür ve disi akar 4 ila 6 hafta boyunca yumurta biraktigi derinin altina gömülür. Yumurta üretimi günde 1 ila 3 oraninda gerçeklesir. Larvalar yaklasik 2 hafta içinde olgunlasir, yeni akarlar çiftlesmek ve çogalmak için yuvayi deri yüzeyine kadar keser. Ayni evde yasayanlar olmak üzere uyuz hastasi ile temas olan diger kisiler de enfekte olabilir. Egzama basta olmak üzere kil kökü iltihaplari, böcek isiriklari, mantar enfeksiyonlari gibi pek çok deri hastaligi ile karisabildigi için tanisi gecikebilir. Uyuz hastaligi, bebekler ve yaslilar dahil olmak üzere herkese bulasabilir. Uyuz hastaligi olan kisilerin temas ettigi esyalar da bulastirici oluyor. Sarcoptes Scabiei akarinin dis ortamda uygun sartlarda 8 güne kadar canli kalabildigi ve tedavi olan kisilerde bile yeniden hastaliga yol açabilecegi gösterilmistir. Esyalardan uyuz parazitinin yüzde 100 yok edilmesi için 50 derecenin üzerinde, 10 dakika ve üzeri yikama, kurutma ya da -10 derecede en az 5 saat dondurulmasi gerekir. Bu islemlere tabi tutulamayan esyalarin ise minimum 7 gün plastik torbalara konularak kaldirilmasi önem tasiyor.

Uygulanan tedavi kisiye göre degiskenlik gösterebilir

Prof. Dr. Topaloglu Demir, uyuz hastaliginin kendiliginden iyilesmedigine isaret ederek, “Uyuz hastaliginin tedavisi hekim tarafindan hastanin yasina, özel durumuna (gebelik, emzirme gibi) ve hastalik siddetine göre kisiye özel olarak planlanir. Tedaviye baslamadan önce tirnaklarin kisa kesilmesi, keselenerek banyo yapilmasi basarili tedavinin olmazsa olmazlarindandir. Topikal tedavilere yanit vermeyen, dirençli hastalarda paraziti öldürmeye yönelik, hastanin kilosuna göre agizdan ilaç verilir. Ayni yasam ortamini paylasan herkesin, o anda aktif sikâyetleri olmasa bile, es zamanli tedavi edilmesi gerekir. Uyuz ilaçlari parazit yumurtalarina karsi etkisizdir. Bir hafta sonra yumurtadan çikan yavru parazitleri öldürmek için tedavi bir kez daha tekrarlanmalidir. Iki kürlük uygulamadan 1 hafta sonra yeni deri döküntüsü ve gece kasintisi yoksa kisinin uyuzu tedavi edilmis sayilir. Uyuz hastaligi iyilesse bile kasinti sikâyeti 2 ila 4 haftaya kadar azalarak devam edebilir. Bu süreyi asan kasinti durumlarinda tekrar doktora basvurmak gerekir. Uyuz tedavisine ragmen devam eden kasinti; tekrar bulasma, yetersiz veya uygun olmayan tedavi, ilaç yan etkisi, uyuz sonrasi gelisen ikincil deri bulgulari ve nadiren ilaç direnci ile iliskili olabilir. Uyuz geçiren kisilerde kalici bir bagisiklik gelismez, uyuz akari ile karsilastikça uyuz hastaligi tekrarlayabilir. Tekrarlayan bulaslarda hastalik bulgulari saatler, günler gibi çok daha kisa süre içinde gelisir” dedi.



Deri kurumalari ve egzamaya dikkat

Prof. Dr. Topaloglu Demir, bilinçsiz tedavinin deri kuruluguna ve egzamaya neden olabilecegine dikkati çekerek, uyarilarini su sekilde sürdürdü:

“Hastalar, yeterli bilimsel kanita sahip olmayan uygulamalari hekim görüsü almadan, bireysel olarak uyguladiklarinda, yetersiz tedavi aldiklari için temas halinde bulunduklari diger kisilere hastaligin yayilmasina neden olurlar. Uyuz tedavisinde sadece sikâyetleri olan kisinin tedavisinin yeterli gelmeyecegi unutulmamalidir. Ayrica bu tarz uygulamalarin kontrolsüz ve bilinçsiz bir sekilde uygulanmasi, deriyi kurutarak, egzamalara ve dolayisiyla kasintilara neden olabilir. Bu durum hastalarda tanida gecikmelere, yanlis tanilara ve deri yapisi bozuldugu için de tedavide zorluklara yol açar.”