Kurbanlik Alirken Dikkat Edilmesi Gerekenler
Bilecik Belediyesi Veteriner Isleri Müdürü Nedret Avci, yaklasan Kurban Bayrami öncesi uyarilarda bulundu.
Keçi cinsinin ise mutlaka 1 yasinda, devenin 5, sigirlarin ise en az 2 yasinda olmasi gerektigini ifade eden Avci, sözlerine söyle devam etti;
"Kesilecek hayvanlar baska il veya ilçelerden getiriliyorsa veteriner saglik raporu, çevre köylerden getiriliyorsa Mense-i Sahadetnamesi alinmasi zorunludur. Veteriner Saglik Raporu düzenlendigi tarihten itibaren 21 gün geçerlidir. Hayvanlarin tasinmasi hayvanlarin tasinmalari uygun bir sekilde yapilmalidir. Uygun yapilmayan tasimalar sonucu hayvanlarda canli, agirlik kaybi, düsüp yaralanma, solunum güçlügü nedeniyle ölümler ve karbondioksit fazlaligi sonucu sinirsel belirtiler ve kismi felçler görülebilir. Tasimada kullanilacak araçlarin zeminlerinin kaygan olmamasina dikkat edilmelidir. Kuru ot veya saman kayganligi önlemek amaciyla kullanilabilir. Tasima aracinda hayvanlarin ayakta ve yatarken rahat hareket edebilecekleri bir alan saglanmalidir. Meradan alinan hayvanlarin tasinmadan 1 gün önce kesif yem ile beslenmesi gerekir. Yem yedirilmeden ve yetersiz yesil ot verilerek yapilan tasimacilikta yolculuk tetanisi olusur. Yolculuk tetanisinde sallantili yürüyüs, istah azligi, yüksek nabiz gibi belirtiler görülür."
"Kurbanlik hayvanlar uzun yoldan gelmisse kesilmeden önce mutlaka dinlendirilmeli ve en az 8 saat aç tutulmalidir"
Avci, kurbanlik hayvan seçimi hakkinda bilgi vererek, "Kurbanlik hayvanin veteriner saglik raporu ve/veya Mense-i Belgesi (Sehadetname) bulunmali; gözleri, derisi ve killari parlak ve canli olmalidir. Bir veya iki gözü kör, kulaklari kopuk, bir veya iki boynuzu kökünden kirik, kuyrugunun yarisi kopmus veya dogustan kuyruksuz, dislerin çogu dökük, meme baslari kopuk, kesilecegi yere yürüyemeyecek kadar topal, belirgin halde hasta Hayvanlar kurban edilemez. Kurban edilecek hayvanlarin iki yasini doldurmus olmasi gerekmektedir. Iki yasini dolduran hayvanlarda ön iki kesici disin düsmesi gerekmektedir. Halk tabiri ile kapak atmis olmasi gerekmektedir. Kurbanlik hayvanlar uzun yoldan gelmisse kesilmeden önce mutlaka dinlendirilmeli ve en az 8 saat aç tutulmalidir. Hayvan kesim yerine götürülürken ürkütülmemeli; müsfik davranilmalidir. Sert davranmak hayvanlari daha da hirçinlastirmaktadir. Kesim sirasinda hayvan eziyet çekmeyecek sekilde kontrol altina alinmalidir. Kesim islemi çok keskin bir biçakla ve ehil kimselerce yapilmalidir. Kesim sirasinda kanin iyice akmasi için hayvanin bir ön ayagi serbest birakilmali ve omurilik ancak kan tamamen aktiktan sonra kesilmelidir" diye konustu.
"Kesim sonrasi gereken kontrol ve hijyen kurallarina dikkat edilmelidir"
Avci hayvan hastaliklari bilgi vererek, "Sarbon salmonella kist hidatiktoksoplazma sigir tenyasi kuduz brusella verem kesim sirasinda insanlara bulasabilecek hastaliklardan bazilaridir. Bu hastaliklarla karsilasildigi zaman en yakin Ilçe Müdürlügüne müracaat edilmelidir. Bu hastaliklardan korunmak için; kesim öncesi ve kesim sonrasi gereken kontrol ve hijyen kurallarina dikkat edilmelidir. Hayvanlarin kesilmesi, yüzülmesi, karkasin parçalanmasi, etin nakli, muhafazasi, pisirilmesi ve tüketime sunulmasi asamalarinda kisisel hijyen kurallarina dikkat edilmelidir. Etleri kesinle çig veya az pismis olarak tüketilmemelidir" ifadelerine yer verdi.
"Uzun yoldan getirilen hayvanlar kisin 8 yazin ise en az 12 saat dinlendirilmelidir"
Bilecik Belediyesi Veteriner Isleri Müdürü Nedret Avci, kurban kesini hakkinda bilgi vererek, "Kesme islemi, hayvanin yemek borusu ile boynun sag ve solunda bulunan iki kalin damari kapsayacak sekilde boynun alt bölümü ile çene arasindaki kismin ortasindaki bogaz çikintisina rastlayan yerden yapilmalidir. Kesim öncesi ve hayvan kesilirken dikkat edilecek noktalar; uzun yoldan getirilen hayvanlar kisin 8 yazin ise en az 12 saat dinlendirilmelidir. Aksi taktirde, yorgun hayvanlarin hemen kesilmesi ile, kanin tamamini akitmak mümkün olmayacagi için etler dayaniksiz ve kalitesiz olacak ve çabuk bozulacaktir. Hayvan ayakta durmak istemiyor ve hareketleri yavaslamis, sürekli yatmak istiyorsa, yemiyor içmiyorsa ya da asiri hareketlenmis agrisi ve sikintisi oldugunu gösterir birtavir gösteriyorsa, killari daginik ve mat görünüyorsa, burun ucu kuru ise, asiri öksürüyor, hapsirip, tiksiriyorsa, vücut deliklerinden normal disi akintilar (kan, irin) geliyorsa ve uzantilar varsa, Vücutta sislikler mevcut ise mutlaka veteriner hekime basvurulmalidir. Çünkü bazi hastaliklarin teshisi ancak hayvan canli iken yapilabilmektedir. Kesim öncesi yapilan teshis ile pek çok bulasici hastaligin yayilmasi engellenebilir" ifadelerini kullandi.
"Lavabo ve tuvaletlerde mutlaka sivi sabun, dezenfektan ve kâgit havlu bulundurulmalidir"
Avci kurban kesimine uygun olmayan yerler hakkinda bilgi vererek, "Caddeler, sokaklar, parklar gibi umuma açik yerlerde kesim yapilmasi uygun degildir. Kesim ancak belediyelerin izin verdigi, hijyenik kosullarin sagladigi alanlarda yapilabilir. Kapali alanlar, özel mülk ve evlerin bahçelerinde kesim yapilabilir. Bahçe veya bunun gibi özel mülk alanlarinda kesim yapilacagi zaman da belirli asgari hijyenik kosullarin saglanmasi gerekir. Burada dikkat edilecek en önemli hususlardan biri atiklarin uzaklastirilmasi ile ilgilidir. Ete bulasmalari önlemek ve çevre kirliligine yol açmamak için öncelikle derin bir çukur açilmali, kanin ve diger atiklarin çevreye yayilmasi engellenmelidir. Alet ve malzemelerin yikanip dezenfekte edilecegi uygun alanlar bulunmalidir. Kesim yeri her kesim öncesi temizlenip dezenfekte edilmelidir. Lavabo ve tuvaletlerde mutlaka sivi sabun, dezenfektan ve kâgit havlu bulundurulmalidir. Kesim, yüzüm ve iç organlarin çikarildigi alet ve malzemeler ayri olmalidir. Her islem sonrasinda mutlaka yikanip dezenfekte edilmelidir. Kesim yapan personel ile iç organlarin çikarilmasi islemi ve deri ile ilgili islerle ugrasan personelin mutlaka ayri olmasi gerekir. Iç organlar kanin akitilmasindan en geç yarim saat içinde çikarilmali ve et parçalama alanindan uzaklastirilmalidir. Kesim yapan personelin saglik muayeneleri (portör muayene) yapilmis olmalidir. Kesim yapan kisinin elinde veya ete temas eden yerlerinde yara, kesik, çiban, apse vb. bulunmamalidir. Bulunmasi durumunda bunlar mutlaka su geçirmeyen uygun bir malzeme ile kapatilmalidir" dedi.
"Bagirsaklarin asiri derecede gazla dolu olmasi ve iç kisimlarinda kanamalarin olmasi durumunda veteriner hekime basvurulmalidir"
Avci son olarak kesim sonrasi veteriner hekime basvurulmasi gereken durumlar hakkinda bilgi vererek, "Kanin renginde görülen anormallik (normalden çok koyu renkte veya çok açik renkte olmasi) ve kan aktiktan bir süre sonra kanin pihtilasmamasi durumunda. Bastan özellikle burun ucu, dudaklar, dis etleri, dil, yanak ve damakta görülen içi su dolu kabarciklarin olmasi, bu kabarciklarin patlamasiyla olusan yaralarin ve siyriklarin görülmesi durumunda. Akcigerlerin ve diger organlarin normal görüntüsünün disinda olmasi, yapisinda sert, irinli noktalarin görülmesi ve içi su dolu keselerin olmasi, özellikle dalagin siskin ve yapisinin çamur gibi olmasi durumunda. Karkasin (bütün hayvan gövde eti) renginin normal rengi disinda, sararmis veya kararmis olmasi ve anormal kokuyor olmasi durumunda. Bagirsaklarin asiri derecede gazla dolu olmasi ve iç kisimlarinda kanamalarin olmasi durumunda veteriner hekime basvurulmalidir" dedi.