Ari Sokmasina Bagli Ciddi Alerjik Reaksiyonlar Ölüme Sebep Olabilir
Alerji Hastaliklari Uzmani Doç. Dr. Sakine Isik, ari sokmalarina karsi vatandaslari uyararak, bazi ari sokma olaylarinin ölüme yol açabilecegine dikkat çekti.
Insanlarin yaklasik yüzde 2’sinin arilara alerjik oldugunun düsünüldügünü, ari sokmasina bagli bildirilen ölüm vakalarinin gerçek rakamin çok altinda oldugunu kaydeden Isik, “Kirsalda kalp krizine bagli oldugu düsünülen bazi ölüm olaylarinda sebep aslinda ari alerjisidir” dedi.
Doç.Dr. Isik, su bilgileri verdi: “Aricilik faaliyetlerinin yogun yapildigi ülkemizde özellikle yazin acil servislere çok sayida ari alerjisi vakasi müracaat etmektedir. Ari sokmasi sonrasi genelde sokulan yerde kasintili hafif bir kizariklik ve sisme ortaya çikar. Agri kesici ilaç ve buz uygulamalari ile bu reaksiyonlar geriler. Bal arilari soktuktan sonra genelde venom keseleri deride kalir. Deriye en yakin yerinden 10-15 dakika içinde kese sikilmadan çikarilmalidir. Yaban arilari ise birkaç kez sokabilir. Bazi hastalarda isirilmadan 12-24 saat sonra 20 santimden büyük genis sislik kizarikliklar olusur. Bunlar genelde 1 hafta içinde gerileyerek kaybolur. Boyun, dil, dudak gibi bölgeler sokulmadikça tehlike olusturmazlar. Bu genis lokal reaksiyonlar ilerideki siddetli reaksiyonlarin habercisi degildir.”
Doç.Dr. Isik, su uyarilarda bulundu:
“Asil korkulan reaksiyonlar solunum ve dolasim sistemini etkileyen nefes darligi, bogazda tikanma hissi, çarpinti, bas dönmesi, karin agrisi, suur kaybi ve bayginlik gibi semptom ve sikayetlere yol açan agir sistemik reaksiyonlardir. Bu tip reaksiyonlar gelisen hastalar mutlaka alerji uzmanina müracaat etmelidir. Küçük çocuklarda ölüm nadiren rastlanip genelde kalp, akciger hastaligi olanlarda reaksiyonlar daha siddetlidir. Bir kisinin alerjik yatkinliginin olmasi ari alerjisi için büyük risk faktörü degildir. Tani deri ve kan testi ile konup, tarama amaçli olarak bu testler kullanilmaz. Tarama amaçli testlerde ari alerjisi çikan insanlarin yüzde 20’sinden azi ari sokmasina bagli reaksiyon gösterir. Bunun yaninda ölüm vakalarinin çogunda öncesinde bir alerji öyküsü yoktur. Ari sokmasina bagli ciddi reaksiyon geçiren hastalarin sonraki sokmada nasil reaksiyon verecegi ön görülemez. Üst solunum yollari tikanikligi ve dolasim yetersizligi en sik ölüm nedenleridir. Siddetli reaksiyon geçiren hastalar yanlarinda mutlaka kendinden enjeksiyon yapan adrenalin igneleri bulundurmalidir. Reaksiyon ne kadar erken baslarsa o kadar siddetlidir. Adrenalinin erken yapilmasi en önemli tedavi yaklasimidir.”
Dr. Isik, arilara yönelik alerji asilarinin agir reaksiyonlar geçiren hastalarda en önemli tedavi yaklasimi oldugunu da aktararak, “Asilar reaksiyonlarin ortaya çikmasini yüzde 95 oranlarinda engeller veya belirgin olarak siddetini hafifletir. Siddetli alerjik reaksiyonlarda hastalarin erken ayaga kaldirilmasi veya yürüyerek hastaneye gitmeye çalismalari ciddi tansiyon düsmesi ve ritm bozuklugu ile ölümlere yol açabilir. Hastalar ayaga kaldirilmamali, solunum yollari açik tutularak ambulans beklenmelidir. Ari asilari alerji uzmanlari tarafindan raporlandiginda tamami devlet tarafindan ödenmektedir. Genelde 6 ila 16 hafta süresince her hafta yapilan asilarla çok düsük dozlarda ari zehri enjekte edilerek vücut belli bir dozdan sonra zehre karsi tepkisiz hale gelir. Ari asilari mutlaka tecrübeli alerji uzmanlari tarafindan yapilmalidir. Ari asilari genellikle ayda bir olarak 5 yil sürer. Kimlerin asilanmasi gerektigine mutlaka alerji uzmanlari karar vermelidir” ifadelerini kullandi.