Kanser, Türkiye'de En Sik Ikinci Ölüm Sebebi

Istanbul Aile Hekimligi Dernegi Bilim Komisyonu Üyesi Dr. Ziya Köseoglu, kansere bagli ölümlerin tüm dünyada meydana gelen ölümlerin en sik ikinci nedeni oldugunu belirterek, “Dünya geleninde her 6 kisiden biri kanser nedeniyle hayatini kaybederken; Türkiye’de her 5 kisiden birinin kanser nedeniyle vefat ettigi bildirilmistir. Türkiye’de kansere bagli ölümlerin daha sik olmasinda; tütün kullaniminin ve obezitenin diger ülkelere oranla ülkemizde daha yaygin olmasi suçlanmaktadir. Saglikli bir beslenme ve kansere neden olacak risk faktörlerinden uzaklasmakla toplumda neredeyse yüzde 50 oraninda kanser vakalarinin azaltilabilecegi bilinmektedir” dedi.

Özellikle sigara ve tütün kullanimi, fazla kilolu olmak, fiziksel hareketin az olmasi, sebze ve meyveden fakir beslenme, asiri alkol kullanimi ve hava kirliligi kanser hastaliklari için en önemli risk faktörleri olduguna dikkat çeken Köseoglu, “Tütün kullanimi tek basina kansere bagli ölümlerin yüzde 22’sini olusturmaktadir. Bu bagimliliktan tek basina kurtulamayan bireyler için hastanelerin ‘’Sigara Biraktirma Poliklinikleri’’ hizmet vermekte ve buralardan randevu alinabilmektedir. Doktor ile uyumlu bir birliktelikte, hastalarin yaklasik yarisindan fazlasi sigarayi birakabilmektedir. Obez bireylerin kilo vermesi, her gün en azindan 30-40 dakika postaci yürüyüsü hizinda egzersiz yapmak, mevsime uygun taze sebze-meyve agirlikli besinlerin tüketilmesi, plastigin kullaniminin azaltilmasi, yogun günes isigindan korunmak ve asiri alkol alimindan kaçinmak da kanser riskini önlemede oldukça faydalidir. Özellikle son 6 ay içerisinde diyet ve egzersiz yapilmadan kendiliginde 10 kilo ve üzeri kaybeden bireyler, haftalarca sürebilen yüksek atesi olanlar, her zamankinden fazla halsizligi ve yorgunlugu bulunanlar ve vücutta giderek büyüyen yeni sisliklerin görülmesinin kanser açisindan süpheli durumlar oldugunu, böyle durumlarda uygun doktora randevu alip muayene olmali. Erken taninin olasi kanser türlerini henüz hastalik çok yayilmadan tespit edip, uygun tedavi yöntemiyle hastalari muhtemel ölüm ve sakat kalma sonuçlarindan korumakta. Saglik Bakanligi, Ulusal Kanser Kontrol Koruma Programi ile bazi kanser türlerinin erken tanisi için ücretsiz uygulamalar gelistirmistir. Her ilde bulunan Kanser Erken Teshis Tarama ve Egitim Merkezleri (KETEM) ile meme, rahim agzi ve kalin bagirsak kanserleri taranmasi ücretsiz yapilmaktadir. Ayrica Aile Sagligi Merkezleri’nde de yeterli malzeme oldugunda rahim agzi ve kalin bagirsak kanserleri taranabilmekte ve süpheli durumlarda uygun brans uzmanina yönlendirilebilmektedir. Meme kanseri taramasi; 40-69 yas arasindaki kadinlara yilda bir kez klinik meme muayenesi yapilmali, 2 yilda bir mamografi çekilmelidir. Rahim agzi kanseri taramasi; 30-65 yas arasi kadinlara 5 yilda bir HPV-DNA ve smear testi ile yapilmalidir. Kalin bagirsak kanseri taramasi; 50-70 yas arasindaki kadin ve erkeklere 2 yilda bir Gaitada Gizli Kan Testi (GGK) yapilmali, 10 yilda bir de kolonoskopi önerilmektedir” dedi.