Internet Ve Sosyal Medya Ileri Yaslarda Ruhsal Sorunlara Sebep Olabilir
Gençlerde internet ve sosyal medya bagimliliginin ileri yaslarda daha önemli ruhsal sorunlara sebep olabilecegi bildirildi.
Internet ve teknolojinin popüler kültürde önemli bir yer edinmesiyle, gençlerde internet ve sosyal medya bagimliliginin giderek arttigina isaret eden Dr. Can, “Internete ve internetin bilgi edinme, oyun oynayabilme, sosyal ortamlarda yer edinebilme vb. avantajlarina kolay ulasabilme imkani, internet basinda geçirilen süreyi her geçen gün daha da arttiriyor. Gençler kendi rutin yasamlarinda yeterince sahip olamadiklari mutlulugu, basariyi, yeterlilik hissini, sosyal etkilesimi ve hazzi sanal ortamda çok daha kolay yakalayabiliyorlar” vurgusunu yapti.
"Uzun süre internet kullanimi her yastaki çocugu olumsuz etkiliyor"
Kontrolsüz kullanimin ergenlik dönemi basta olmak üzere, her yastaki çocukta olumsuz etkileri oldugunun altini çizen Uzm. Dr. Cantekin Can, “Sosyal anksiyetesi olan, okulda veya oyun ortamlarinda arkadaslariyla iletisim kurmaktan çekinen ve sosyal ortamlara dahil olamayan çocuklar, sanal ortami daha güvenilir bulabiliyor. Futbolu yeterince iyi oynayamadigi için arkadaslari tarafindan oyuna alinmayan bir çocuk, internette oynadigi futbol oyunuyla kendini daha iyi, basarili ve yeterli hissedebiliyor” dedi.
Dikkat eksikligi veya ögrenme güçlügü olan çocuklarin ders çalismakta zorlandigi için onlara daha eglenceli gelen oyunlara yönelebildigine dikkat çeken Dr. Cantekin Can, söyle devam etti:
"Kavga eden ebeveynlerini duymak istemeyen çocuklar huzursuzluk veya gerginlikten kurtulma istegiyle, ebeveynleri bosanmasi nedeniyle anne veya babasindan birini göremeyen çocuklar da özlem duygusunu bastirmak için uzun saatler oyun oynayabiliyor. Oyunda elde edilen basarilar ile sahte bir takdir edilme ve begenilme duygusu hisseden çocuklarin, sanal ortamlarda üçüncü kisilerin telkinine ve yönlendirmelerine daha yatkin hale geliyor ve suça yönelim riskleri artiyor.”
Internet kullaniminda özellikle süre ve içerigin önem arz ettigini vurgulayan Dr. Can, "Uzun süre internet kullanimi ve özellikle siddet içerikli oyunlar beyin gelisimini de olumsuz etkiliyor. Bu durum biyolojik olarak da çocugun hayati boyunca tasiyacagi travmatik etkiler birakabiliyor. Küçük çocuklarda karanliktan korkma, yalniz basina uyuyamama, tuvalete ve banyoya gidememe, merdiven dairesinden asagiya inememe gibi durumlara; ilkokul çaglarinda ise zaman zaman anne ve babadan ayrilma kaygisi olusmasina ve okul reddine dahi neden oluyor. Ergenlik ve sonraki dönemlerde ise özellikle siddet ve korku içerikli oyunlarin öfke ve saldirganliga sebep olabildigi gözlemleniyor. Bu çocuklar oyunlardaki karakterlere özenerek ve onlari taklit ederek, kardeslerine ve arkadaslarina agresif davranislar sergiliyor, siddet uygulayabiliyorlar” ifadelerini kullandi.
"Kimliklerini gizleyebilen çocuklar istismara daha açik hale gelebiliyor"
Sosyal medya araçlarinda, gençlerin gerçek kimliklerini gizleyerek olmak istedikleri kisi gibi davranis sergilediklerini ve bu sayede kendilerini daha rahat ifade edebildiklerini anlatan Uzm. Dr. Cantekin Can sunlari kaydetti:
"Gençleri bekleyen en büyük tehlikeyi, karsidaki kisilerin de kimliklerini gizleyebilmeleri ve manipüle edebilmeleri olusturuyor. Özellikle sosyal medyada ikna edilmeye, kandirilmaya son derece müsait bir ortam olusturularak gençler istismar edilebiliyor. Manipülasyon ve istismara maruz kalan çocuklarda özgüven eksikligi, içe kapanma, sosyal izolasyon, travma sonrasi stres bozuklugu, depresyon ve kaygi bozuklugu gibi ruhsal problemler ortaya çikabiliyor. Kendini daha kolay ve rahat ifade edebilme özgürlügü, kimligini gizleyebilme, kendini arkadas grubunda diledigince farkli sekillerde tanimlayabilme durumlari, gençlerin zamanla disaridaki gerçek dünyadan kopmasina sebep oluyor. Sanal ortamdaki gerçek disiligin daha çok artmaya baslamasi; antisosyal kisilik gibi anormal kisilik gelisimine ve buna bagli gelisen risklerin de artmasina yol açiyor.”
"Nazik bir otorite ile sinirlari çizmek önem tasiyor"
Ebeveynlerin çocuklarina akilli telefon, tablet ve bilgisayar kullanimlarinda sinir çizmelerinin gerekliligini ifade eden Uzm. Dr. Cantekin Can, söyle devam etti:
“Ebeveynlerin süreci iyi yönetmeleri, dogru bir otorite kurmalari ve mutlaka denetlemeleri önemli. Hangi sartlar saglandiginda bu imkanlarin verilecegini, kurallarin neye dayanarak ve hangi gerekçelerle koyuldugunu, fazla internet kullaniminin ne tür olumsuz etkilerinin oldugunu, internette, oyunda, sosyal medyada ne kadar zaman geçirebileceklerini, ne tür içeriklere izin verilecegini, ödev ve ders çalisma gibi sorumluluklarini yerine getirdikten sonra kullanabileceklerini, çocugun gerçegi görebilecegi ve anlayabilecegi sekilde anlatmalari net olarak konusmalari gerekiyor.”
Kurallar belirlendikten sonra uyulmadigi takdirde, çocugun nasil bir yaptirimla karsilasacagini çocuk önceden bilmesinin önemli oldugunu ifade eden Uzm. Dr. Cantekin Can, "Ödül de ceza da gerektiginde ve hak edildiginde uygulanmali. Internet kullanim imkani çocuklara verilen bir ödül niteliginde oldugu için, ödülü hak etmediginde veya ceza verilmesi gerektiginde bu imkan elinden alinarak/verilmeyerek mahrum birakma yöntemi uygulanabilir. Sinirlar yeterince net, uygun ve anlasilir sekilde çizilmezse, internet ve sosyal medya kullanimi kötüye gitmeye baslayabilir; sonraki süreçte bu imkanlardan men etmeye çalismak ise basta aile içi iletisimi problemleri olmak üzere baska sorunlara yol açabilir. Bu anlasmanin iki tarafi var, aile ve çocuk. Profesyonel destegin dogru zamanda ve dogru yerde kullanilmasi her iki tarafin da kurallar ve sinirlarin belirlenmesinde objektif yaklasimi açisindan önemlidir” dedi.