Ailelere 'Çocuklar Için Dogru Oyuncak Ve Kitap Nasil Seçilir' Rehberi
Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanligi çocuklarin gelisiminde ailelere yardimci olmasi için “Çocuklar Için Dogru Oyuncak ve Kitap Nasil Seçilir” isimli bir rehber yayimladi.
Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanligi, çocuklarin gelisiminde önemli yeri bulunan kitaplar ile “hayatin antrenmani” olarak tanimlanan oyun ve oyuncaklarin seçimi konusunda ebeveynler için önerilerin yer aldigi rehber hazirladi. Çocuk Hizmetleri Genel Müdürlügünce hazirlanan “Çocuklara Yönelik Kitap ve Oyuncak Seçiminde Ailelere Öneriler” baslikli rehberde kitaplarin, oyun ve oyuncaklarin çocuklar için yararlari, kitap ve oyuncak seçiminde dikkat edilmesi gereken unsurlar anlatilarak, önerilerde bulunuldu.
Rehberde çocugun kitapla olumlu bag kurabilmesinin yasina, gelisim düzeyine, ilgi ve ihtiyaçlarina uygun özellikteki kitaplarla bulusmasina bagli oldugu ifade edilerek, çocuklara kitap okuma aliskanligi kazandiracak öneriler söyle siralandi: “Kitap okuma konusunda çocugunuza rol model olun. Çocugunuzun kendi harçligiyla kitap almasini tesvik edin. Erken çocukluktan baslayarak çocuklara kitap okuyun. Okuma yazma bilmeyen çocuklar için kitaplarin resmine bakarak hikaye anlatmasini isteyin. Dogmadan önce çocugunuz için oda hazirlarken kitaplik bölümünü ihmal etmeyin. Çocugunuzla birlikte kütüphaneye, kitabevlerine, kitap fuarlarina gidin. Çocugunuzun ödünç kitap almasini tesvik edin. Uyku öncesinde çocugun yasina uygun ninni söyleyin veya masal anlatin. Televizyon, cep telefonu ve diger teknolojik aletleri günün belli bir saatinde kullanim disi birakarak kitap okuma saatleri düzenleyin.”
Rehberde 0-6 yas grubundaki çocuklara yönelik kitaplarin içerik, biçim, dil ve resim yönünden hangi özellikleri tasimasi gerektigi konusunda bilgi verildi.
Pahali oyuncak uygun oyuncak olmayabilir
Oyunun ve oyuncaklarin çocuklarin gelisimindeki önemi de vurgulanan rehberde, “Oyun hayatin antrenmanidir. Çocuklarin bu antrenmanda kullandigi oyuncaklarin seçimi oldukça önemlidir. Ebeveynler, çocuklarina dogru oyuncak sunma noktasinda pahali olan seçeneklere yönelebilirler. Ancak pahali oyuncak her zaman uygun oyuncak olmayabilir. Oyuncagin çocugun olumlu gelisimini destekler nitelikte ve çocuk için yararli olmasina ebeveynler tarafindan dikkat edilmelidir” ifadeleri yer aldi.
Çocuk oyun oynarken sorunlarini çözebilir
Oyunun çocugun çevresiyle iletisim kurma biçimi olduguna isaret edilen rehberde sunlar kaydedildi:
“Bir sorun yasadigi düsünülen çocuklari sadece oyun oynarken izlemek bile sorunun kaynagi hakkinda önemli bilgiler edinmemizi saglar. Çocuk, oyun oynarken hem yasadigi sikintilari disa vurur hem çevresiyle iliski kurmayi ögrenir hem de bir birey olmanin ilk adimlarini atmaya baslar. Çocuk, oyun oynarken ayni zamanda toplum ve ahlak kurallarina uyum göstermeyi de ögrenir. Arkadaslariyla beraber oynayan çocuklar; paylasma, sabirli olma gibi duygularla, is birligi yapma gibi sosyal hayatinda onlara gerekli olan yetenekleri kazanir. Oyun oynamak, çocugun hayati tanimasi için hiç kimseden ögrenemeyecegi konulari kendi deneyimleriyle ögrenmesidir.”
“Siddet ve korku unsuru içermemeli”
Rehberde, oyuncak seçimi konusunda su öneri ve uyarilarda bulunuldu:
“Oyuncaklar korku, siddet, kötü davranis gibi çocugun psikososyal gelisimini olumsuz yönde etkileyici unsurlar içermemelidir. Dogru oyuncagin mutlaka pahali olmasina gerek yoktur. Çocuk için en önemli nokta onun hayal dünyasini harekete geçiren, bilissel süreçlerini aktive eden ve ögretici özelliklere sahip olan oyuncaklarin seçimidir. Özellikle 0-3 yas döneminde çocuklar duyulari ile ögrenir. Bu nedenle seçilen oyuncaklarin çocugun duyu organlarina hitap etmesine özen gösterilmelidir. Silah, biçak gibi siddet içerikli ya da siddete tesvik edici nitelikteki oyuncaklar satin alinmamalidir. Satin alinan oyuncakta milli ve manevi degerlere, evrensel ahlak kurallarina aykiri unsurlar bulunmadigina dikkat edilmelidir. Oyuncagin saglam ve dayanikli olmasina, boyasinin çabuk çikmamasina dikkat edilmelidir. Oyuncaklar mümkün oldugunca sade, kolay anlasilir sekilde tasarlanmis, ayrintisiz ve köseleri yuvarlak olmalidir. Sivri ve keskin yüzeyleri bulunan oyuncaklar tercih edilmemelidir. Oyuncak satin alirken cinsiyete göre oyuncak ayrimi yapilmamalidir. Kiz çocuklara mutfak seti, erkek çocuklara doktor seti gibi ayrimlardan kaçinilmali, oyuncaklarin çocuklarin benlik semalarinin sekillenmesine etki edebilecegi unutulmamalidir. Pille çalisan oyuncaklarin pil kutusu kolayca açilmamali ve vidali olmalidir. Oyuncagin üzerinde yer alan yas sinirlamalarina dikkat edilmeli, özellikle bebekler tarafindan agza alinip yutulabilecek küçük parçalar içeren oyuncaklar tercih edilmemelidir. Oyuncagin üzerinde saglik, güvenlik ve çevre koruma standartlarina uygunlugunu gösteren CE isaretinin bulunmasina dikkat edilmelidir. Oyuncagin zararli kimyasallar içermemesi oldukça önemlidir. Malzemesi kötü kokan oyuncaklar kesinlikle satin alinmamalidir. Pelüs oyuncaklar bebeklerde alerjik reaksiyonlara neden olabilir. Bu nedenle oynamasi için bebeklere tüylü ve pelüs oyuncak verilmemelidir. Patlama ve nefes borusunu tikama riski nedeniyle bebeklere asla balon verilmemelidir.”
Kaynak: İHA
Rehberde çocugun kitapla olumlu bag kurabilmesinin yasina, gelisim düzeyine, ilgi ve ihtiyaçlarina uygun özellikteki kitaplarla bulusmasina bagli oldugu ifade edilerek, çocuklara kitap okuma aliskanligi kazandiracak öneriler söyle siralandi: “Kitap okuma konusunda çocugunuza rol model olun. Çocugunuzun kendi harçligiyla kitap almasini tesvik edin. Erken çocukluktan baslayarak çocuklara kitap okuyun. Okuma yazma bilmeyen çocuklar için kitaplarin resmine bakarak hikaye anlatmasini isteyin. Dogmadan önce çocugunuz için oda hazirlarken kitaplik bölümünü ihmal etmeyin. Çocugunuzla birlikte kütüphaneye, kitabevlerine, kitap fuarlarina gidin. Çocugunuzun ödünç kitap almasini tesvik edin. Uyku öncesinde çocugun yasina uygun ninni söyleyin veya masal anlatin. Televizyon, cep telefonu ve diger teknolojik aletleri günün belli bir saatinde kullanim disi birakarak kitap okuma saatleri düzenleyin.”
Rehberde 0-6 yas grubundaki çocuklara yönelik kitaplarin içerik, biçim, dil ve resim yönünden hangi özellikleri tasimasi gerektigi konusunda bilgi verildi.
Pahali oyuncak uygun oyuncak olmayabilir
Oyunun ve oyuncaklarin çocuklarin gelisimindeki önemi de vurgulanan rehberde, “Oyun hayatin antrenmanidir. Çocuklarin bu antrenmanda kullandigi oyuncaklarin seçimi oldukça önemlidir. Ebeveynler, çocuklarina dogru oyuncak sunma noktasinda pahali olan seçeneklere yönelebilirler. Ancak pahali oyuncak her zaman uygun oyuncak olmayabilir. Oyuncagin çocugun olumlu gelisimini destekler nitelikte ve çocuk için yararli olmasina ebeveynler tarafindan dikkat edilmelidir” ifadeleri yer aldi.
Çocuk oyun oynarken sorunlarini çözebilir
Oyunun çocugun çevresiyle iletisim kurma biçimi olduguna isaret edilen rehberde sunlar kaydedildi:
“Bir sorun yasadigi düsünülen çocuklari sadece oyun oynarken izlemek bile sorunun kaynagi hakkinda önemli bilgiler edinmemizi saglar. Çocuk, oyun oynarken hem yasadigi sikintilari disa vurur hem çevresiyle iliski kurmayi ögrenir hem de bir birey olmanin ilk adimlarini atmaya baslar. Çocuk, oyun oynarken ayni zamanda toplum ve ahlak kurallarina uyum göstermeyi de ögrenir. Arkadaslariyla beraber oynayan çocuklar; paylasma, sabirli olma gibi duygularla, is birligi yapma gibi sosyal hayatinda onlara gerekli olan yetenekleri kazanir. Oyun oynamak, çocugun hayati tanimasi için hiç kimseden ögrenemeyecegi konulari kendi deneyimleriyle ögrenmesidir.”
“Siddet ve korku unsuru içermemeli”
Rehberde, oyuncak seçimi konusunda su öneri ve uyarilarda bulunuldu:
“Oyuncaklar korku, siddet, kötü davranis gibi çocugun psikososyal gelisimini olumsuz yönde etkileyici unsurlar içermemelidir. Dogru oyuncagin mutlaka pahali olmasina gerek yoktur. Çocuk için en önemli nokta onun hayal dünyasini harekete geçiren, bilissel süreçlerini aktive eden ve ögretici özelliklere sahip olan oyuncaklarin seçimidir. Özellikle 0-3 yas döneminde çocuklar duyulari ile ögrenir. Bu nedenle seçilen oyuncaklarin çocugun duyu organlarina hitap etmesine özen gösterilmelidir. Silah, biçak gibi siddet içerikli ya da siddete tesvik edici nitelikteki oyuncaklar satin alinmamalidir. Satin alinan oyuncakta milli ve manevi degerlere, evrensel ahlak kurallarina aykiri unsurlar bulunmadigina dikkat edilmelidir. Oyuncagin saglam ve dayanikli olmasina, boyasinin çabuk çikmamasina dikkat edilmelidir. Oyuncaklar mümkün oldugunca sade, kolay anlasilir sekilde tasarlanmis, ayrintisiz ve köseleri yuvarlak olmalidir. Sivri ve keskin yüzeyleri bulunan oyuncaklar tercih edilmemelidir. Oyuncak satin alirken cinsiyete göre oyuncak ayrimi yapilmamalidir. Kiz çocuklara mutfak seti, erkek çocuklara doktor seti gibi ayrimlardan kaçinilmali, oyuncaklarin çocuklarin benlik semalarinin sekillenmesine etki edebilecegi unutulmamalidir. Pille çalisan oyuncaklarin pil kutusu kolayca açilmamali ve vidali olmalidir. Oyuncagin üzerinde yer alan yas sinirlamalarina dikkat edilmeli, özellikle bebekler tarafindan agza alinip yutulabilecek küçük parçalar içeren oyuncaklar tercih edilmemelidir. Oyuncagin üzerinde saglik, güvenlik ve çevre koruma standartlarina uygunlugunu gösteren CE isaretinin bulunmasina dikkat edilmelidir. Oyuncagin zararli kimyasallar içermemesi oldukça önemlidir. Malzemesi kötü kokan oyuncaklar kesinlikle satin alinmamalidir. Pelüs oyuncaklar bebeklerde alerjik reaksiyonlara neden olabilir. Bu nedenle oynamasi için bebeklere tüylü ve pelüs oyuncak verilmemelidir. Patlama ve nefes borusunu tikama riski nedeniyle bebeklere asla balon verilmemelidir.”