Havalar Isindi Ishale Dikkat

Medicana Sivas Hastanesi Çocuk Sagligi ve Hastaliklari Uzmani Fatih Ibrahim Arabaci yaz aylarinda sicakligin artmasiyla birlikte besinlerin saklanma kosullarina bagli olarak mikroplarin ve ürettikleri toksinlerin miktarinda artis olabilecegini belirterek özellikle tatildeyken, çocuklarin havuz ve deniz suyundan mikroplu su yutma riski artabilecegini söyledi.



Arabaci yaptigi açiklamada; “Yaz döneminde çocuklarin beslenme aliskanliklarinda olusan degisikliklerle birlikte su tüketiminin de artmasi, mikroplu su içme tehlikesini de çogaltir. Saglikli beslenme hijyenine uymayan kati ve sivi gidalardan alinan virüs, bakteri, parazit veya toksinlerin kusma ve ishale yol açabildigi unutulmamalidir” dedi.



Sivi kaybini telafi etmek çok önemli

Çocuk Sagligi ve Hastaliklari Uzmani Fatih Ibrahim Arabaci, açiklamasinda sivi kaybinin telafisinin önemine deginerek, “Ishal, diski miktarinin ve diskilama sayisinin artmasi, diski kivaminin yumusamasiyla meydana gelen bir hastaliktir. Ishal sirasinda vücudun kaybettigi sivinin telafisi de çok önemlidir. Sivi kaybi hizli oldugundan, su kaybi giderilmezse, özellikle bebekler ve çocuklar için hayati tehlike olusabilir. Vücuttaki su kaybi arttikça, susuzluga ek olarak dudak ve agiz kurulugu, uykuya meyil, gözyasinda azalma, göz kürelerinde çökme, nabizda hizlanma, el ve ayaklarda sogukluk, derin veya hizli solunum, idrar miktarinda azalma, dalginlik, kan basincinda düsme ve sok görülebilir. Ishale kusma ve ates eslik ediyorsa, diskida kan ve mukus varsa, sivi kaybini siddetlendireceginden mutlaka doktora basvurulmalidir” dedi.



Çocuklarda en sik akut ishali görülüyor

Doktor Fatih Ibrahim Arabaci, çocuklarda en sik akut ishali görüldügünü ifade edip, “Tüm dünyada yaygin olarak görülen enfeksiyon hastaliklarinin basinda akut ishal gelmektedir. Akut ishal çogunlukla 0-5 yas grubundaki çocuklarda rastlanan ve en sik ilk 2 yas içerisinde çocuk ölümlerine sebep olabilen bir hastaliktir. Ishal, özellikle virüs kaynakli ise çogu zaman kendi kendine düzelir. Bu durumda ates görülüyorsa, ates düsürücü ilaçlar kullanilabildigi gibi, gerektiginde antibiyotik ve anti-paraziter ilaçlar da alinabilir. Tedavinin temel prensibi sivi ve mineral kaybinin yerine konmasidir” dedi.



Anne sütü ishalden koruyor

Anne sütünün ishalden korudugunu ifade eden Arabaci, “Anne sütünün içinde bulunan maddeler, anne sütü ile beslenen çocuklari, ishale yol açabilecek enfeksiyonlardan korur ve çocugun çabuk iyilesmesini saglar. Anne sütü almayan bebeklerde, ishale çabuk yakalanma ve daha fazla ölüm görülmektedir. Anne sütü ile beslenen bebeklerde ishal durumu olusursa, anne sütüne mutlaka devam edilmeli ve bebek daha sik emzirilmelidir. Anne sütü almayan bebeklerde ise, normalde aldiklari süt ya da mamalara devam edilmelidir. Kusma ve ishalle kaybedilen sivi ve mineraller, oral replasman sivilari, bagirsak florasini düzenleyen probiotik içeren tozlar kullanilarak giderilebilir. Ishal kesici ilaçlar kesinlikle kullanilmamalidir. Bebek mamayla besleniyorsa mama suyu mutlaka kaynatilmali, biberon ve emzikler sterilize edilmelidir. Yiyecekler buzdolabinda saklanmalidir. Musluk sulari ve kaynagi bilinmeyen sular tüketilmemeli, çig sebzelerle hazirlanmis salata ve meyvelerin tüketiminde dikkatli olunmalidir. Kabugu soyulabilen gidalar soyularak, soyulamayanlar ise iyice yikanarak yenmelidir. Pastörize edilmemis süt ve süt ürünleri tüketilmemelidir. Gidalarin uygun kosullarda saklandigindan emin olunmali, eller sik sik yikanmali, ishalli bireylerle temastan ve ayni esyalarin kullanimindan kaçinilmalidir” dedi.



Beslenmeye önemli

Arabaci ishal tedavi sirasinda beslenmenin önemine vurgu yaparak, “Su, ayran, yogurt, çorba, komposto benzeri sivi tüketimi artirilmalidir. Ishal düzelene kadar yagsiz ve posasiz gidalar alinmali; bagirsaklarin daha fazla çalismasina sebep olan yag ve lif açisindan zengin gidalardan uzak durulmalidir. Salata, kuru yemis, katki maddesi içeren ambalajli gidalar, çikolata, asitli içecekler ve kizartmalar, ishal düzelinceye kadar asla tüketilmemelidir. Meyve tüketiminde seftali, muz; kati yiyeceklerde yagsiz makarna, haslanmis patates-patates püresi, pirinç pilavi, haslanmis yagsiz et ve tavuk yenilebilir” dedi.



“Hafif seker-tuz karisimi verilebilir”

Arabaci ishal olan çocuklara hafif tuz-seker karisimi verilebilecegini vurgulayarak sunlari söyledi; “Vücuttaki su kaybi hafif-orta derecede olan çocuklarda, belirli oranlarda seker ve tuz içeren su karisimi agizdan verilebilir. Agir vücut sivisi eksikliginin oldugu vakalarda ya da agizdan yeterli miktarda sivi alinamadigi durumlarda, damardan sivi ve elektrolit takviyesi tedavisi uygulanmaya baslanmalidir. Bu durumda çocugun tedavisinin hastanede yapilmasi gerekmektedir”