Rusya-Ukrayna Savaşı devam ederken en çok bu merak edildi! Türkiye, Boğazları Rusya gemilerine kapatabilir mi?
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in Ukrayna'nın doğusundaki Donbas bölgesine özel askeri operasyon başlattıklarını duyurmasının ardından "Türkiye Boğazları Rusya gemilerine kapatabilir mi?" sorusunun cevabı merak konusu oldu.
Tüm bu gelişmelerin ardından 'Türkiye Boğazları Rusya gemilerine kapatabilir mi?' sorusunun cevabı merak konusu oldu.
'MONTRÖ ANLAŞMASI'NIN MADDELERİ GAYET AÇIK VE NET'
Rusya-Ukrayna krizi sürecinde Ukrayna'nın Ankara Büyükelçisi'nin Boğazlar'ın Rus savaş gemilerine kapatılması talebi oldu. Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, buna şu şekilde cevap verdi:
'Ukrayna resmi bir talepte bulundu. Montrö Antlaşması'nın maddeleri gayet açık ve net. Bugüne kadar Türkiye Montrö Antlaşması'nı tereddütsüz her seferinde uygulamıştır. Yani Türkiye'nin taraf olmadığı bir savaşta, savaşın tarafı olan ülkelerle ilgili alınabilecek tedbirleri var. Boğazlardan savaş gemilerinin geçişini Türkiye durdurabilir. Ama Montrö Sözleşmesi'nde ayrıca bir şey var. Burada savaşın tarafı olan ülkelerin gemilerinin kendi üslerine dönme talebi olursa, o zaman ona izin verilmesi gerekiyor.
Uzmanlarımız bir kere savaş hali var mı onu çalışıyor. Ukrayna bunu ülkenin tamamını işgal yönünde bir askeri harekat olarak tanımlıyor. Savaş halini hukuken kabul edersek bu süreç başlayacak. İkincisi, savaş halini kabul edersek, Montrö bağlamında savaş gemilerinin geçişini yasaklayacağız. Ama yasaklasak da Rusların böyle bir hakkı var. Sözleşme yapılırken, Rusya kendisince madde koydurmuş. 19'uncu, 20'nci, 21'inci madde bunları düzenliyor. En sonunda diyor ki, kıyıdaş ülkenin gemisi kendi üssüne dönme talebiyle geçmek isterse buna izin verilir.'
SAVAŞ TEHLİKESİ TEHDİDİ
Savaş tehlikesi tehdidi durumunda, Karadeniz'e kıyısı olan veya olmayan ülkelere ait gemilerin geçişi Türkiye'nin takdirine bağlı.
BARIŞ ZAMANI
KARADENİZ'E KIYISI OLAN ÜLKELER
1 - Yardımcı gemiler, hafif su üstü gemileri ve küçük savaş gemileri:
Boğazlardaki toplam yabancı savaş gemisi sayısı 9'u veya toplam tonajı 15.000 tonu aşamaz.
8 gün öncesinden gerekli ön bildirimde bulunulur
Gündüz ve durmaksızın geçebilir
2 – 15.000 tonu aşan hattıharp gemileri (donanmanın en önemli/büyük gemileri)
Tek başına ve en çok 2 torpido eşliğinde geçer
8 gün öncesinden gerekli bildirimde bulunulur
Her iki kategorideki gemilerin Karadeniz'deki toplam tonajları ve toplam kalma süreleri sınırsızdır.
KARADENİZ'E KIYISI OLMAYAN ÜLKELER
Yardımcı gemiler, hafif su üstü gemileri ve küçük savaş gemilerinin geçişi, Karadeniz'e kıyısı olan devletlerin geçişiyle aynı.
Uçak gemileri, denizaltılar ve hattıharp gemileri geçemez.
Karadeniz'de bulundurabilecekleri gemilerin toplam tonajı 30.000 tonu geçemez.
Bu sayı bazen 45.000 tona kadar çıkabilir.
Kıyıdaş olmayanlardan sadece biri, kıyıdaş olmayanların tamamının toplam tonajının en çok üçte ikisi kadar gemi bulundurabilir.
SAVAŞ ZAMANI (TÜRKİYE SAVAŞTA DEĞİL)
KARADENİZ'E KIYISI OLAN ÜLKELER
Savaşta olmayan devletlerin gemileri, barış zamanındaki gibi geçebilir
Savaşan devlet gemileri geçemez. Bunun 3 istisnası vardır:
- Bağlama limanından ayrılanlar, bu limanlara dönebilir
- BM'nin gerekli gördüğü önlemleri uygulayacak gemiler geçebilir
- Türkiye'nin taraf olduğu bir yardım anlaşması hükümleri uyarınca ilgili gemiler geçebilir
KARADENİZ'E KIYISI OLMAYAN ÜLKELER
Savaşta olmayan devletlerin gemileri, barış zamanındaki gibi geçebilir.
Savaşan devlet gemileri geçemez. Bunun 3 istisnası vardır:
- Bağlama limanından ayrılanlar, bu limanlara dönebilir
- BM'nin gerekli gördüğü önlemleri uygulayacak gemiler geçebilir
- Türkiye'nin taraf olduğu bir yardım anlaşması hükümleri uyarınca ilgili gemiler geçebilir.
Türkiye'nin savaşta olduğu durumda ise, Karadeniz'e kıyısı olan veya olmayan ülkelere ait gemilerin geçişi yine Türkiye'nin takdirine bağlı.