Nazarköy'ün Kadinlarina Nazar Degmesin
Türkiye’de el emegi nazar boncugu üretiminin yapildigi tek yer olan Izmir Nazarköy’de, kadinlar da ataga geçti. Köyün erkekleri ocaklarda nazar boncugu üretirken, kadinlar da Orman Genel Müdürlügünün destegi sonrasi isleri büyüterek bu boncuklari tasarlayip pazarlamaya basladi. Nazarköy’ün kadinlari, “Bu köyde çok nazar boncugu var. Nazarköy’ün kadinlarina nazar degmez” dedi.
Kadinlara özel mikro kredi
ORKÖY’ün destekleri hakkinda bilgi veren Izmir Orman Bölge Müdürü Zafer Derince, “Orman Genel Müdürlügünün, 1957’den beri orman köylerin kalkinmasi ve desteklenmesi için çesitli birimleri bulunuyordu. 1970’e kadar bu böyle devam etti. Su anda da ORKÖY olarak orman köylerinin desteklenmesi ve kalkinmasi ile ilgili çalismalar yapiliyor. Nazarköy’de, 2015 yilinda nazar boncugu ve cam islemeciligi ile ilgili firinlar incelendi ve sadece kadinlara verilen mikro kredi uygulamasi burada basladi.
Birkaç kisi ile 2015 yilinda baslayan uygulama, talebin çogalmasiyla büyüdü. Geçen sene de dahil olmak üzere toplam 145 kadin, 2 milyon 164 bin lira degerinde kredi aldi. Orman Genel Müdürlügünün ORKÖY ile ilgili kredileri, ferdi ve kooperatif kredileri olmak üzere ayriliyor. Mikro krediler de ferdi kredi kapsaminda sadece kadinlara veriliyor. Mikro kedilerin yüzde 20’si hibe ediliyor, yüzde 80’i de faizsiz 3 yil geri ödemeli olarak veriliyor. Bunu bir banka kredisi olarak düsünmemek gerekiyor. Bu sadece köylünün kalkinmasi adina proje bazli bir kredidir. Dolayisiyla talep edilen her yerde Orman Genel Müdürlügümüz tarafindan bu krediler veriliyor” diye konustu.
Erkekler üretiyor, kadinlar satiyor
Nazarköy’de üretilen boncuklarin erkeklerin elinden çiktigini, satisi da kadinlarin yaptigini ifade eden Derince, sunlari söyledi: “Kadinlar burada daha çok tasarim ve pazarlama konusunda etkinler. Ocaklarda erkekler çalisiyor, kadinlar ise üretilen boncuklari tasarlayip pazarliyor. Bu konuda daha basarililar. Nazarköy, ayni zamanda eko-turizm yolu üzerinde yer aliyor. Çok hareketli bir köy. Yerli ve yabanci turistlerden de güzel dönüsler aliyoruz. Projemiz çok faydali oldu. Bölge halki da çok memnun kaldi. Biz mikro kredi açisindan farkli projelere açigiz. Vatandaslar, degisik projelerini bize aktarsin, biz de Tarim ve Orman Bakanligi Orman Genel Müdürlügü olarak her zaman oldugu gibi köylümüzün yaninda olalim.”
1996 yilinda Nazarköy’e gelin gelen 42 yasindaki Esma Özsahin, “Nazar boncugu zaten uzun yillar burada vardi. Biz de kadinlar olarak sadece eslerimizin yaptigi boncuklari evde ipe dizip toptancilara yolluyorduk. 2004 yilinda kadinlar olarak belediyenin taki tasarim kurslarina katildik. Ardindan Kemalpasa Kaymakamligi tarafindan 20 stant kuruldu. Biz bu sekilde kadinlar olarak bu ise adim atmis olduk. 2015 yilinda Orman Genel Müdürlügünün verdigi hibe ve kredi, elimizi çok rahatlatti. 10 tane mal alabiliyorken hibe sayesinde 100 tane mal alabilmeye basladik. Daha çok malzeme aldikça daha çok büyüdük. Faiz olmadigi için o parayi kredi gibi düsünmedik. 3 sene boyunca az miktar ödedigimiz için bizi zorlamadi. Ben ayni zamanda cam isleme ustasiyim. Bu konuda sertifikam var. Insallah makinemi alarak burada saloma boncuk yapmak istiyorum. Burada tasarladigi ürünleri stantta sata kadinlar var, evlerinde tasarlayip bize satis yapan kadinlar var, kafe isleten kadinlar var. Çalisan kimseye nazar degmez. Biz sabah ‘Bismillah’ diyerek dükkanlarimizi açiyoruz. Mavi boncugun özelligi nedeniyle bize nazar degmez” sözlerine yer verdi.
“Eskiden evdeydik, simdi eve biz para getiriyoruz”
52 yasindaki Fatma Yildirim da “Biz daha önce küçük ölçekli satislar yapiyorduk ama bu proje sayesinde isimizi büyüttük. Birkaç kadinla basladik, simdi 100 kadini geçtik. Eskiden boncuk üreten eslerimize yardim ederdik, kiraz toplardik, ev isleri yapardik, kadinlar günü düzenlerdik. Simdi çalisiyoruz. Stantta sattigim ürünleri kendim tasarliyorum. Eskiden evdeydik, simdi eve biz para getiriyoruz. Burada çok nazar boncugu var. Kadinlara nazar degmez. Insallah bizim bu gelismemiz diger köy kadinlarina da örnek olur” ifadelerini kullandi.
“Köyümüzün çehresi degisti”
Nazarköy Muhtari Mehmet Yigit ise sunlari söyledi: “Nazar boncugunun bu köye gelisi çok eskilere dayaniyor. 1947’den beri burada boncuk üretimi vardi. Ardindan burada göz boncugu üretmeye basladik. Kadinlar da bu ise heves etti ve taki tasarim kurslarina gitti. Kurslardan sonra eslerinin ürettigi boncuklari, evlerinde tasarlayip sattilar. Önce birkaç kadin is yapmaya baslamisti. Su anda köyümüzün yüzde 80’i nazar boncugundan geçimini sagliyor. Kadinlarin bazilari taki tasarliyor, bazilari hem tasarlayip hem satiyor. Özellikle 2015 yilindan sonra ORKÖY kapsaminda kadinlar desteklendi. Destekler sayesinde pandemiyi çok daha rahat atlatmis olduk. Köyümüzün çehresi degisti. Kadinlar çarsimizda güzel stantlarda satis yapiyor. Boncuk satisinin yani sira köye kafeler de açildi. Onlari da kadinlar isletiyor. Tarim ve Orman Bakanimiz Bekir Pakdemirli’nin, Izmir Orman Bölge Müdürlügü, Kemalpasa Kaymakamligi ve belediyenin destekleri büyük. Türkiye’nin hiçbir yerinde bizden baska el emegi nazar boncugu yapilmaz. Her yere Nazarköy’den göz boncugu gider. Nazarköy’deki erkekler tarafindan üretim yapilir, kadinlar da ocaklardan boncuklari alir. Sonra da tasarlayip pazarlarlar.”