FIBA Ve CIES, 2022 Uluslararasi Basketbol Transfer Raporu'nu Yayimladi
Uluslararasi Basketbol Federasyonu (FIBA) ve Uluslararasi Spor Çalismalari Merkezi (CIES), dünya basketbolunun göç egilimlerine dair sezonluk Uluslararasi Basketbol Transfer Raporu’nun (International Basketball Migration Report) 11. sayisini ve 2016-2017’den 2021-2022’ye kadar olan sezonlari kapsayan Evrim Raporu’nun (Evolution Report) ikinci baskisini yayimladi.
Transfer raporunun 2021-2022 sezonunda profesyonel/amatör kadinlarda ve erkeklerde 8 bin 133 oyuncunun yer aldigi 10 bin 467 transfer ile yeni bir rekor kirildi. Bu, basketbolun küresellesmesinin her zamankinden daha önemli oldugunu ve geçen sezon COVID-19’dan kaynakli görülen etkinin pandemi öncesinde kaldigini gösterdi.
Bu rapor için iki ana kaynak kullanildigi ifade edildi. Birincisi, FIBA’nin tüm erkek ve kadin sporcularin uluslararasi transferlerinden olusan kendi veri tabani. Bu kayitlar iki ulusal federasyon arasinda, çikis federasyonundan gidilen federasyona izin mektubunun verilmesini gerektiren, 18 yas ve üstü oyuncular tarafindan tamamlanan tüm hareketleri içerir. Ikincisi ise FIBA’nin dünyadaki en iyi erkek liglerinin 16’sinda kayitli olan tüm oyuncularin veri tabanidir. Istatistiklere dahil olabilmek için oyuncularin 2020-2021 sezonunda en az bir kez oynamis olmasi gerekir.
Rapordaki analizlerin özellikle üç noktaya odaklandigi belirtildi. Bunlar; ulusal oyuncular ile yabancilar (oynadiklari ülkeninkinden farkli olan, en az bir uyruga sahip oyuncular) arasindaki karsilastirma, 21 yas alti oyuncular ve oyuncularin transfer sirkülasyonu ile ithal edilen oyuncularin kökeni ve bu oyuncularin profillerinin milli oyuncularla karsilastirilmasi. Ayrica ABD merkezli organizasyonlar (NBA, WNBA, NCAA Erkekler, NCAA Kadinlar) ve Avrupa turnuvalari (Euroleague, Basketbol Sampiyonlar Ligi, Kadinlar Euroleague ve Kadinlar Eurocup) için uluslararasi oyuncular üzerine de analiz yapilmistir.
Bu yilki bulgulardan öne çikan noktalardan bazilari su sekilde:
Uluslararasi oyuncu transferlerinde rekor
2021-2022 sezonunda 10 binden fazla uluslararasi transfer gerçeklesirken bu sayiya tarihte ilk kez ulasildi. Hem erkekler hem de kadinlar için sayilarda önemli bir artis oldu. Belçika ve Hollanda arasinda, ilgili ulusal federasyonlarla is birligi içinde, kendi yerel liglerinin yaninda BNXT Ligi adi verilen bir sinir ötesi lig olusturuldu.
Yabanci oyuncularin etkisi
Yabanci oyuncu sayisi yüksek kalmaya devam etti. Ispanya, Almanya, Israil, Fransa ve Italya kendi liglerinde, yerli oyunculardan daha çok yabanci uyruklu oyuncu olan ligler olmaya devam ederken, Ispanya, en yüksek yabanci uyruklu oyuncu yüzdesine ve en fazla milliyete sahip lig olmaya devam etti. 16 ligden 13’ünde kulüpler, ortalama 20 dakika veya daha fazla oynama süresi ile büyük ölçüde yabanci oyunculara sans verdi.
Yerli 21 yas alti oyunculari için sinirli oyun süresi ve gelisim firsati
Genç oyuncular için oyun süresi bakimindan ve bu sporcularin kendi ülkelerinde gelismeleri için daha az firsat vardi. Tüm liglerde ortalama oyun süresi alti dakikadan azdi. Rakamlar kita liglerinde (BCL ve Euroleague) önceki yillara benzer sekilde devam etti.
Uluslararasi transferler
Zorlu geçen ve 7 bin 668 transferin yapildigi 2020-2021 sezonunun ardindan 10 bin 467 uluslararasi transfer sayisi ile yeni rekorlar kirildi. Bu sayi ilk defa toplamda 10 binin üzerine ulasti. Uluslararasi transferlerin yüzde 80’i erkeklerde, yüzde 20’si kadinlarda gerçeklesti. Her iki kategori de simdiye kadar kaydedilen en yüksek sayilara ulasti.
Transfer dengesi
2013-2014 sezonundan bu yana göç dengesi trendi ayni olmaya devam etti. Amerika bölgesi FIBA’nin en büyük ihracatçisi ve Avrupa bölgesi en büyük ithalatçi olmaya devam etti. Genel bir not olarak, bu bölgedeki bati ülkeleri ithalatçi, dogu ülkeleri ise ihracatçidir. Bu liglerin seviyesi dünya seviyesindeki en yüksekler arasindadir. ABD ve Arjantin, oyuncularin ana ihracatçilari olmaya devam ediyor. Her ikisi de en yüksek pozitif dengeye sahip ilk 3 ülkede yer aldi.
Afrika, Asya ve Okyanusya’daki bölgeler, en çok Okyanusya olmak üzere sifir dengeye yakin kaldi. Özellikle Avustralya en yüksek negatif dengeye sahip ülke oldu. Ligin seviyesi, medyada yer alma orani ve daha iyi maas nedeniyle bu ülkede daha fazla yabanci oynuyor.
Türkiye, ülke disina gönderdigi 239 oyuncuyla ülke basina en yüksek ihracat yapanlar arasinda 7., ülkeye gelen 245 transfer ile de ülke basina en yüksek ithalatçilar arasinda 8. sirada yer aldi. Türkiye’nin ülke disina gönderdigi yerli oyuncularinin orani yüzde 7.9’ndan 7.1’e düserken, ülkeye geri gelen yerli oyuncu yüzdesi ise 4.4’den 2.9’a düstü.
Basketbol Tahkim Kurulu (BAT)
BAT, 2006 yilinda FIBA tarafindan kurulmus ve bugün FIBA tarafindan resmi olarak taninan bir kurulustur. BAT, oyuncular, menajerler, antrenörler ve kulüpler arasindaki sözlesmelerden kaynaklanan ihtilaflarin basit, hizli ve düsük maliyetli bir sekilde, tahkim yoluyla çözümlenmesi için hizmet veren bagimsiz bir organdir.
Aleyhine en çok dosya bulunan ülke kulüpleri siralamasinda Türkiye, 408 dosya ile ilk sirada yer almaya devam etti. Türkiye’yi 150 dosya ile Italya ve 144 dosya ile Yunanistan takip ederken, dördüncü ve besinci siradaki Rusya ve Sirbistan’in sirasiyla 96 ve 91 dosyasi bulunuyor.
Ulusal ligler
Ulusal ligler kiyaslamalarindan elde edilen verilere göre; Türkiye Basketbol Süper Ligi’nde (BSL), geçtigimiz sezon 16 kulübün katilimiyla 240 maç yapilmistir. Listede ilk sirada yer alan Japonya Ligi 22, BNXT 21 ve Arjantin ve Çin Ligleri ise 20’ser kulübün katilimiyla düzenlenmistir. Japonya Ligi’nde geçtigimiz sezonda 649, Çin’de ve Arjantin’de 380 maç oynandi.
Ortalama yas siralamasinda 28.4 ile en yüksek ortalamaya sahip olan ülke Japonya iken, Ispanya 27.1 ile ikinci ve Fransa 26.9 ile üçüncü, Türkiye ise 26.3 yas ortalamasiyla 8. sirada yer aldi.
Liglerde oynayan yabanci oyuncu sayisi yüzdelerinde ise Ispanya yüzde 71.5 ile ilk siradayken, Almanya yüzde 57.4 ile ikinci, Israil yüzde 56.5 oranla üçüncü ve Türkiye ise 48.8 ortalama ile 7. sirada yer aldi. Yabanci oyuncularin maçlarda aldigi sürelerde ise Polonya 24.4 dakika ortalamasiyla ilk sirada yer alirken, Türkiye 24.2 dakika ortalamasi ile ikinci, Israil 23.6 dakikalik ortalama ile üçüncü sirada bulunuyor.
Liglerde temsil eden milliyet siralamasinda ise Ispanya Ligi’nde, 2021-2022 sezonunda, 55 uyruktan sporcu varken, Fransa’da 36, Almanya’da 32, Türkiye Ligi’nde ise 25 milliyet temsil edildi.
Liglerdeki kulüplerin kadrolarindaki 21 yas alti sporcular siralamasinda Brezilya yüzde 30 ile birinci sirayi alirken, Arjantin yüzde 27.6 ile ikinci, BNXT yüzde 26,2 ile üçüncü ve Türkiye ise yüzde 18.3 ile 7. sirayi aldi.
Yerel ligler
Raporun yerel ligler bölümünde her ligin ve kulüplerinin kendi verileri incelenirken, Türkiye’nin verileri su sekilde:
Basketbol Süper Ligi’nde (BSL) 2021-2022 sezonunda 16 kulübün katilimiyla, 240 maç yapildi. Kulüp basina oynan maç sayisi 30 iken, toplam oyuncu sayisi ise 289’du. Toplam oyuncu sayisinin yüzde 49’unu yabanci uyruklu oyuncular olustururken, BSL’de 25 ayri uyruktan sporcu mücadele etti. Ligdeki oyuncularin yas ortalamasi 26.3, boy ortalamasi ise 196.9 cm olarak yer aldi. Kulüplerin maç basina attigi ortalama sayi 80, maç basina en çok sahaya çikan 5 oyuncunun ortalama süre alma süresi 26.2 dakika ve sezon boyunca, kulüp basina, sahaya çikan oyuncu sayisi ortalamasi ise 18.6 oldu.
Türkiye Basketbol Süper Ligi Yerel ve Yabanci Oyuncu Kiyaslamalari
Oyuncu sayilari
BSL’de yer alan toplam 289 sporcunun 148’ini yerli oyuncular olustururken, 47’si ABD hariç yabanci uyruklu, 94’ü ise ABD’li oyunculardan olustu.
Ortalama yas
BSL’de yer alan yerli oyuncularin yas ortalamasi 24.3, ABD hariç yabanci uyruklu oyuncularin yas ortalamasi 28.2 ve ABD’li oyuncularin yas ortalamasi ise 28.7’ydi.
Boy ortalamasi
BSL’de yer alan yerli oyuncularin boy ortalamasi 196.6 cm, ABD hariç yabanci uyruklu oyuncularin boy ortalamasi 199.4 cm ve ABD’li oyuncularin yas ortalamasi ise 196.3 cm.
Maç basina atilan sayi
BSL kulüplerinde yerli oyuncularin maç basina attigi sayi 4.8, ABD hariç yabanci uyruklu oyuncularin 9.8 ve ABD’li oyuncularin ise 11.7’ydi.
Maç basina alinan süre
BSL kulüplerindeki yerli oyuncularin maç basina aldiklari süre 9.7 dakika iken, ABD hariç yabanci uyruklu oyuncularin süresi 21.3 dakika ve ABD’li oyuncularin süresi ise 25.7 dakika oldu.
Dakikada atilan sayi
BSL kulüplerinde, yerli oyuncularin dakika basina attigi sayi 0.30 iken, ABD hariç yabanci uyruklu oyuncularin 0.42 ve ABD’li oyuncularin ise 0.44 oldu.
Ayrica Türkiye’de 2021-2022 sezonunda ABD’den 52, Sirbistan ve Litvanya’dan 5’er, Kanada ve Letonya’dan 4’er, Rusya’dan 3, Almanya, Hirvatistan, Polonya ve Belarus’tan 2’ser ve Isveç, Ukrayna, Gürcistan, Nijerya, Küba, Danimarka ve Italya’dan 1’er oyuncu yer aldi. 2020-2021 sezonu sonunda BSL’de oynayan oyunculardan transfer yapan ana ülkeler ise; Fransa (16), Amerika (12) ve Ispanya (9) oldu.