Bilisim Uzmanindan Ebeveynlere, 'Çocuklariniza Ilk 36 Ay Ekran Göstermeyin' Uyarisi
Kocaeli’de vatandaslarla söylesi programinda bir araya gelen Bilisimci ve Yazar Orhan Toker, ebeveynlere önemli uyarilarda bulundu. Toker, "40 dakika bir dersi tamamlayamayacak, dikkat süreleri olamayan çocuklar var. Sanki hiç konusamiyormus, disardan söyleneni algilayamiyormus gibi gözüken çocuklar var. Iste bunlar ilk 36 ay fazla ekrana maruz kalmis çocuklar. Demek ki çocuklarimiza ilk 36 ay ekran göstermeyecegiz" dedi.
Pandemi sürecinde çocuklarin okula gidememesine dikkat çeken Toker, "Aileler çocuklara ’Dünyanin sonu gelecek’, ’Su kadar suyumuz kaldi’ diye kaygilandirmaya basladi.
çocuklarda kaygi olusmaya basladi.
Ardindan pandemi geldi, bu sefer çocuklar okula gidemediler, arkadaslarini göremediler, disariya çikamama durumlari basladi" dedi.
Ilk 36 ay çocuklarin zihinsel gelisim süreci oldugunu vurgulayan Toker, "Insan beyni 100 milyar hücreyi kapsiyor, bu hücrelerin 36 ayda yüzde 86’si tamamlaniyor. Bütün bir ömür kullanacagimiz zihinsel becerilerimiz bu ilk 36 ayda tamamlaniyor. Yürümek, konusmak ve duygularimiz hep bu ilk 36 ayda. Bu gelisim sürecinde ekran ne kadar etkili olursa gelisim eksik tamamlaniyor" diye konustu.
"Çocuklarimiza ilk 36 ay ekran göstermeyecegiz"
Çocuklarin zaman zaman kendilerini ifade etmekte zorluk yasadigini ifade eden Toker, "Konusamayan çocuklar var biliyor musunuz? Ilkokula gidiyor, itiserek anlasiyorlar. Kendilerini ifade etmekte zorluk yasiyorlar. 40 dakika bir dersi tamamlayamayacak, dikkat süreleri olamayan çocuklar var. Sanki hiç konusamiyormus, disardan söyleneni algilayamiyormus gibi gözüken çocuklar var. Iste bunlar ilk 36 ay fazla ekrana maruz kalmis çocuklar. Demek ki çocuklarimiza ilk 36 ay ekran göstermeyecegiz. Bir kuralimiz var, yasindan bir çikaracagiz, kalani 10 dakika süre verecegiz. Yani 5 yasindaysa bir çikardik 4, 40 dakika süresi var. Okula baslamadiysa bu süreyi ikiye bölerek, içerigini faydali, gelisimi destekleyici uygulamalardan belirlemek gerekir. Artik uygulamalar öyle bir bozuldu ki onun için seçilmis seyler izlemeli, çikan reklamlara da dikkat edilmeli. Kararli olmak lazim. Kararlilik denince, ’10 dakika doldu’ diyerek fisi çekmeyeceksiniz. Bu, sizin en sevdiginiz dizinin ortasinda çocugun gelip fisi çekmesine benzer. Bu ayni sey, birakin izin verin izlesin. O zaman size saygisi da artar, izledigi seyi uzatip, kisaltma yetkisinin sizin elinizde oldugunu anlar. Çocuga orada bir esneklik yapmak, otoriterligin sizde oldugunun bir göstergesidir. Ama fisi çekerseniz size saygisini kaybeder, ona dikkat ederek bugün esneklik gösterirsiniz, yarin erken kapatirsiniz" ifadelerini kullandi.
"Yeter ki dogru oyunlari seçip, oynayabilsinler"
Ebeveynlere tavsiyelerde bulunan Toker, "Çocuk yolda durmuyor, yemek yemiyor, bizi rahat biraksin diye eline tablet ve telefon verirseniz çocuk büyüdügünde de onu arar. Yasaklamak olmuyor, içerik kontrolünü uygulamalara yaptirmak çok yanlis. O zaman ne oluyor biliyor musunuz? Su izlenimi veriyorsunuz; ’Seni bilgisayarlar kontrol ediyor’ Simdi gelelim bilgisayar oyunlarina. Oyunlar dogru seçildiginde çocuklar tarih ögrenebilirler, cografya ögrenebilirler, ekonomi, para yönetimi ögrenebilirler. Yeter ki dogru oyunlari seçip, oynayabilsinler. Biz oyun seçme zahmetinde bulunmadigimiz için çocuklar arkadaslarinin oynadigi oyunlari oynuyor. En çok oynanan, en çok reklami çikan oyunlar, çocugu devamli oyuna çagiran oyunlar israrci olan oyunlar. Örnegin bazi oyunlar, çocuk oyuna girdikçe onu ödüllendirir, ona oyun parasi verir, oyuna girmediginde de seviye kaybeder. Bu oyunlar da çocuklari sans oyunlarina alistirir. Çocuk rekabetçiyse araba yarisi oynar, plan yapmayi seviyorsa strateji oyunlari oynar, merakliysa bilim oyunlari oynar. Yeter ki biz seçelim ve onunla beraber oynayalim, hatta onu oyunu sevdirirsek beraber oynarsaniz bayilacaktir" sözlerine ekledi.