Doç. Dr. Coskun Erüz Açiklamasi 'Karadeniz Maalesef Ne Yazik Ki Avrupa'nin En Kirli Denizi Olarak Kabul Edilen Bir Deniz'

KTÜ Sürmene Deniz Bilimleri Fakültesi ev sahipliginde 2 gün sürecek olan “Uluslararasi Karadeniz’de Deniz Çöpleri Sempozyumu” bugün Prof. Dr. Osman Turan Kültür ve Kongre Merkezi’nde basladi.

Sempozyumun açilisinda söz alan Trabzon Valisi Ismail Ustaoglu, "Günümüzde bir taraftan ekosistemimizi tehdit eden bu tip atiklarla ilgili bir sürü farkli projeler ülkemizde uygulanmaya çalisiliyor. Cumhurbaskanimizin esi hanimefendi Emine Erdogan himayesinde yürütülen sifir atik projesi de bunlardan birisi. Yine diger yandan farkli projelerle tüm bu hepimizi tehdit eden, canlilari tehdit eden, tabiri caizse yasam hakkimizi tehdit eden her türlü atikla mücadele hepimizin temel görevi" dedi.

KTÜ Rektörü Hamdullah Çuvalci da kati atiklarin okyanuslarda oldugu gibi Karadeniz’de hizla arttigina dikkat çekerek, "Kiyilardan gemi ve benzeri deniz araçlarindan, akarsulardan tasinan ve yüzde 80’ine yakini denizde 500 yildan fazla bozulmadan kalabilen plastiklerden olusan kati atiklar okyanuslarda oldugu gibi Karadeniz’de hizla artmaktadir. Bu sorunun çözümünde kamu idareleri, özel sektör ve STK’larin birlikte çalismasi gerekmektedir. LitOUTer projemiz üniversite, kamu, özel sektör ve STK is birligiyle yürütülen örnek bir projedir” diye konustu.



"10 yili geçen süreden beri deniz çöpleri konusunda çalismalar yürütüyoruz"

Proje Koordinatörü KTÜ Ögretim üyesi Doç. Dr. Coskun Erüz de KTÜ Deniz Bilimleri Fakültesi olarak 10 yili geçen süreden beri deniz çöpleri konusunda çalismalar yürüttüklerini kaydederek “KTÜ Deniz Bilimleri Fakültesi olarak 10 yili geçen süreden beri deniz çöpleri konusunda çalismalar yürütüyoruz. Bu kapsamda Avrupa Birligi’nin de 2014 -20 programinda deniz çöpleri konusunu ön plana çektiklerini biz de üniversite olarak 4 ortak ülke bir proje sunduk. Amaç, deniz çöplerini bilimsel olarak tespit ediyoruz kamu kurumlar ve yerel idareler kendi görevleri dâhilinde deniz çöplerini ve diger kati atiklari toplamak için mutlaka bir mevzuatlar var uygulama yapiliyor. Düsünün Türkiye’de 83 milyon insan yasiyor 83 milyon insanin her biri günde bir tek çöp bir tek sigara izmariti, ambalaj, poset atmis olsa 83 milyon adet ediyor. 83 milyon tane atigi toplamak demek doganin ve dünyanin tamami bir sekilde çöplerle doluyor. Bunu geri temizlemeniz imkânsiz. Su an dünyada 100 milyon tonun üzerinde denizlere tasinmis yüzer durumda 100 milyon en az dibe batmis olarak 5-10 kati denizin dibinde ve içinde dolasiyor. Ayni sekilde karasal alanlarda derelerde ve göller de ciddi miktarda kirlilik söz konusu. Bu projede sunu yapmaya çalistik sorunu atma kelimesini atmayacagim, atmiyorum, attirmayacagim anlamina gelecek sekilde kisisellestirebilirsek tüm bireyler olarak kavratirsak o zaman sorunun çözümünde de ilk atandan baslayarak çözmüs oluruz amaç buydu. Bu kapsamda projemizi sunduk. Dört ülke 6 ortakla birlikte projemiz kabul gördü birinci öncelikli proje olarak. Yaklasik 28 aydir uyguluyoruz” seklinde konustu.



"Trabzon kiyilarina atilmis olan bir atik 1 ay sonra Gürcistan kiyilarina, oradan da Rusya’ya dogru gidiyor"

Karadeniz’in Avrupa’nin en kirli denizi olarak kabul edildigine dikkat çeken Erüz, “Karadeniz maalesef ne yazik ki; Avrupa’nin en kirli denizi olarak kabul edilen bir deniz. Yani eldeki bilimsel verilere dayanarak Avrupa Birligi tarafindan en kirli deniz olarak tanimlaniyor. Sadece deniz çöpü olarak degil, petrol kirliligi diger kimyasal agir metal ve diger organik inorganik olan kirleticilerin hepsi anlaminda baktiginda hepsi kirli. Maalesef hepimiz kirletiyoruz, deniz çöpünde de durum ayni. Trabzon’u göze alsak yaklasik 800 gramla bir buçuk kilogram arasinda günlük atik üretiyoruz. Bu atigin yüzde 70’i toplaniyor olsa bile yüzde 10-20’si bir sekilde kontrol disinda dogaya birakiliyor. Sadece Trabzon’da yilda 3 bin ton gibi bir rakam Karadeniz’e gidiyor. Bunu bütün ülkelere düsünürseniz Karadeniz’in etrafinda 160 milyon insanin yasadigini düsünürsek devasa bir rakama ulasiyor. Dolayisiyla sorun çok ciddi. Çöpün söyle bir özelligi var. Okyanus ve denizler hareket halindedir. Örnegin Trabzon kiyilarina atilmis olan bir atik 1 ay sonra Gürcistan kiyilarina, oradan da Rusya’ya dogru gidiyor. Bulgaristan’a atilan atiklar Bati Karadeniz’den Istanbul Bogazindan Marmara’ya ya da Sinop, Zonguldak’a dogru geliyor. Uzun yillar denizin içerisinde dolasip duruyor. Maalesef bu çöpler yüzde 80’i plastik ve bunlarin çogu yüzer durumdadir. Bu yüzde 80 plastik ne yazik ki 500 yili geçen bir sürede dogada parçalaniyor. Bir plastik denize düstügünde yaklasik 20 nesil boyunca orada kalacak” ifadelerini kullandi.

Türkiye’nin yani sira Romanya, Gürcistan ve Bulgaristan’in ortak oldugu Avrupa Birligi (AB) destekli "LitOUTer" projesi kapsaminda düzenlenen sempozyumda, deniz çöpü kirliliginin kaynaklari, deniz çöpü konusunda egitim ve bilinçlendirme çalismalari, deniz çöpüne iliskin mevzuat, idari durum ve uygulamalar, deniz çöpünün ekolojik, ekonomik ve sosyo kültürel etkileri ele alinacak.