ATSO Baskani Çetin Açiklamasi -'Bati Akdeniz Enflasyonu Turizmdeki Canlanma Ile Birlikte Türkiye Ortalamasinin Üzerinde'
Antalya Ticaret ve Sanayi Odasi (ATSO) ve Bati Akdeniz Ekonomisini Gelistirme Vakfi (BAGEV) Yönetim Kurulu Baskani Davut Çetin, Türkiye Istatistik Kurumu (TUIK) tarafindan açiklanan Haziran ayi enflasyon verilerine iliskin degerlendirmelerde bulundu. Haziran ayi enflasyonunun beklentileri astigini kaydeden Baskan Çetin, yukari yönlü risklerin halen devam ettigi bir süreç yasandigini söyledi.
“Döviz fiyatlarinin yükseliste etkisi büyük”
Döviz fiyatlarinin yükselisteki etkisine deginen Davut Çetin, “Ana harcama gruplari itibariyle bir ay önceye göre en yüksek artis yüzde 4,50 ile “ev syasi” grubunda gerçeklesmistir. Bunu yüzde 4,46 ile “eglence ve kültür”, yüzde 3,82 ile “lokanta ve oteller” ve yüzde 2,79 ile ulastirma grubu izlemistir. Aylik yüzde 1,9 olarak açiklanan TÜFE’nin 0,81 puani yani yüzde 42’si ev esyasi ve ulastirma grubu kaynaklidir. Döviz fiyatlarindaki yükselisin bu gruplardaki artista büyük rol oynadigini söyleyebiliyoruz. Pandemi tedbirlerinin kademeli yumusatilmasi ve açilma kararinin hizmet sektörüne olan talebin artirdigini, bu artisin da aylik enflasyona yansidigini görüyoruz. Yillik bazda ise en yüksek artislarin sirasiyla yüzde 26,29 ile “ulastirma”, %25,69 ile “ev esyasi”, yüzde 19,99 ile “gida ve alkolsüz içecekler” gruplarinda gerçeklestigi görülmüstür. Yillik yüzde 17,53 olarak açiklanan TÜFE’nin yüzde 8,92’si yani yüzde 51’i gida ve alkolsüz içecekler ile ulastirma grubundan kaynaklanmistir” diye konustu.
“Enflasyon genele yayilmis durumda”
Enflasyonun genele yayildigini söyleyen Çetin, “Haziran 2021’de, endekste kapsanan 415 maddeden, 55 maddenin ortalama fiyatinda düsüs gerçeklesirken, 54 maddenin ortalama fiyatinda degisim olmamistir. 306 maddenin ortalama fiyatinda ise artis gerçeklesmistir. Bu tablo bize enflasyonun genele yayildigini ve yapiskanliginin arttigini da göstermektedir. Haziran ayinda en yüksek artis gösteren ürün yüzde 51,60 ile yurtiçi bir hafta ve daha fazla süreli turlar olurken bunu yüzde 14,72 ile elektrikli süpürge ve yüzde 14,60 ile makyaj malzemeleri izlemistir. En fazla düsüs ise yüzde 28,19 ile sarimsak, yüzde 17,63 ile patlican ve yüzde 15,32 ile domateste olmustur. YI-ÜFE ise, 2021 yili Haziran ayinda bir önceki aya göre yüzde 4,01, bir önceki yilin Aralik ayina göre yüzde 22,04 ve bir önceki yilin ayni ayina göre %42,89 olmustur. Aylik 4,01 puanlik YI-ÜFE’nin 0,73 puani gida ürünleri, 0,68 puani ana metaller, 0,58 puani ise elektrik gaz üretim ve dagitim sektörlerinden gelmektedir. Ana sanayi gruplarinin yillik degisimleri; ara malinda %54,89, dayanikli tüketim malinda yüzde 33,05, dayaniksiz tüketim malinda yüzde 28,25, enerjide yüzde 41,74, sermaye malinda yüzde 31,65 artis olarak gerçeklesmistir” dedi.
“Elektrik ve dogalgaz zamlari Temmuz verisine yansiyacak”
Yukari yönlü risklerin devam ettigini belirten Çetin, “Enflasyonda yukari yönlü risklerin halen devam ettigi bir süreçteyiz. Temmuz basinda devreye giren elektrik ve dogalgaz zamlarinin önümüzdeki süreçte enflasyonu artirici yönde bir etkisi mutlaka olacaktir ve bunu Temmuz verisinde görecegiz. Ayrica Kurban Bayrami, gida fiyatlarinda yukari yönlü bir etki yapacaktir” seklinde konustu.
“TÜFE ve YI-ÜFE makasi açilmaya devam ediyor”
Verilecek desteklerin yararli olacagini düsünen Çetin, “Bunlarla birlikte YI-ÜFE yüzde 42,89 gibi yüksek bir degere çikmis durumdadir. Uzunca bir süredir TÜFE ve YI-ÜFE makasindaki açikliga dikkat çekiyorduk. Son açiklanan veri ile bu makas yillik yüzde 25,36’ya baska bir ifade ile tarihi zirvelere çikmis durumdadir. Üretici üzerindeki baski Haziran ayinda da artarak devam etmistir. Bu baski önümüzdeki süreçte tüketiciye de yansiyacaktir. Pandemi etkilerinden kurtulamayan sektörlerde kredi ertelemesi, SGK prim indirimi gibi desteklerin devam ettirilmesi, maliyet enflasyonuna karsi vergi indirimi gibi destekler önümüzdeki süreçte üreticiye nefes aldiracak enflasyonu da frenleyici etki yapacak önemli adimlar olacaktir” diye konustu.
“Bati Akdeniz enflasyonu turizmdeki canlanma ile birlikte Türkiye ortalamasinin üzerinde”
Bati Akdeniz enflasyonuna deginen Çetin, “Bölgemize iliskin Haziran ayi enflasyon verilerinde turizm sektöründeki canlanmanin etkisi açikça görülmektedir. TÜFE aylik bazda yüzde 2,47, alti aylik bazda yüzde 9,81 ve yillik bazda yüzde 19,56 olarak gerçeklesmistir. Bölgemizde enflasyonun aylik, alti aylik ve yillik bazda Türkiye ortalamasinin üzerinde oldugu görülmüstür. Bu oranlara göre Antalya, Isparta ve Burdur illerini kapsayan Bati Akdeniz Bölgesi, 26 bölge arasinda aylik bazda üçüncü, alti aylik bazda ikinci, yillik bazda ise ilk sirada yer almistir” ifadelerini kullandi.