Cezayir Parlamentosu, Fransiz Sömürge Dönemini Suç Sayan Yasa Tasarisina Hazirlaniyor

Cezayir Ulusal Halk Meclisi Baskan Yardimcisi Yusuf Acise, AA muhabirine yaptigi açiklamada, üyesi oldugu Baris Toplum Hareketi milletvekilleri olarak Fransiz sömürgesini suç sayacak yasa tasarisini Meclise getireceklerini söyledi.

Acise, Macron'un "Fransiz sömürgesinden önce Cezayir ulusu var miydi?" ifadesini kullandigi ve "Cezayir tarihinin Fransa düsmanligi üzerine insa edildigini" ileri sürdügü açiklamalarini "açik bir saldiri" seklinde niteleyerek, bu söylem üzerine söz konusu yasa tasarisi için adim attiklarini belirtti.

Yasa tasarisinin Meclis içindeki farkli gruplarla sükunet ve ciddiyet içinde görüsüldügüne dikkati çeken Acise, "Meclisteki tüm olusumlarin onaylayacagi, hukuki altyapisi hazir bir tasari olmasi için çalisildigina" isaret etti.

Cezayir yasama sistemine göre, parlamenterlerin onayladigi yasa teklifi önce Meclis baskanligina sunuluyor, buradan onay için hükümete gidiyor ve ardindan da Cumhurbaskani'nin imzasiyla yürürlüge giriyor.

- Yasa 1830-1962 yillarindaki Fransiz sömürgesini ele alacak

Öte yandan Orta Dogu Arastirmalari Merkezi (ORSAM) Kuzey Afrika Arastirmacisi Abdunnur Tumi, yasanin henüz hazirlik asamasinda oldugunu ve 1830 ile 1962 arasindaki Fransiz sömürge döneminde yasanan olaylara iliskin yaptirimlari içerebilecegini belirtti.

Yasa tasarisinin "sembolik" öneminin yani sira Fransa'ya yönelik bazi kararlari da içerebilecegini kaydeden Tumi, Cezayir'de son günlerde olusan Fransa karsiti hava sonucu yasanin Meclisten geçecegini ve Cumhurbaskani'nin da onaylayacagini düsündügünü söyledi.

Tumi, "Yasanin hayata geçmesi, iki ülke arasindaki sürekli gerilimi daha da tirmandirabilir. Iki lider de kendi tabanini savunmaya çalisiyor. Fransa'da Macron, seçimler yaklasirken sag oylari almak için çalisiyor. Ancak sag ve asiri sag böylesi bir adimi (yasa tasarisini) reddedecektir. Cezayir'de de Fransa'nin katliamlari her zaman suç kabul edilecek." dedi.

Benzer bir yasanin eski Cumhurbaskani Abdulaziz Buteflika döneminde de gündeme geldigini hatirlatan Tumi, bugün Cezayir için bölgesel denklemin farkli oldugunu ve Fransa karsiti tutumun çok yüksek seyrettigini sözlerine ekledi.

- Macron'dan Fransa'nin Cezayir'deki sömürge tarihine iliskin tartismali açiklamalar

Fransa Cumhurbaskani Macron'un Le Monde gazetesinde yer alan Cezayir'e yönelik suçlayici ifadeleri, iki ülke arasindaki gerginligi yeniden tirmandirdi.

Cezayir'de "askeri-siyasi bir sistemin hüküm sürdügünü ve ülkenin resmi tarihinin tamamiyla yeniden yazildigini, gerçeklere dayanmadigini ve Fransa'ya düsmanlik üzerine insa edildigini" ileri süren Macron, "Cezayir'in bir ulus olarak insasi, izlenmesi gereken bir fenomendir. Fransiz sömürgesinden önce Cezayir ulusu var miydi? Soru bu. (Cezayir'de) Daha önce sömürgeler vardi. Türkiye'nin Cezayir'de oynadigi rolü ve kurdugu hakimiyeti tamamen unutturabilmesi beni büyüledi ve tek sömürgecinin biz oldugumuzu açiklamak, bu harika. Cezayirliler buna inaniyor." ifadelerini kullanmisti.

Bunun üzerine Cezayir Cumhurbaskanligindan yapilan yazili açiklamada, Macron'un ifadeleri "Fransiz sömürgeciligine karsi direnen 5 milyondan fazla sehidin anisina yönelik kabul edilemez bir hakaret" seklinde nitelendirilmis ve kinanmisti.

Cezayir Cumhurbaskani Abdulmecid Tebbun'un, ülkesinin Paris Büyükelçisi Muhammed Anter Davud'u istisare için derhal geri çagirdigi bildirilmisti.

Ayrica Cezayir'in hava sahasini Fransiz askeri uçaklarina kapattigi duyurulmustu.

-Macron'dan geri adim

Tansiyonun yükselmesi üzerine Macron, "France Inter" kanalina verdigi röportajda, ülkesiyle Cezayir arasindaki gerginligin geçmesini diledigini söyledi.

Macron, Cezayir Cumhurbaskani Tebbun ile arasinda oldukça samimi bir iliski oldugunu belirterek "Umarim, durumu sakinlestirebiliriz çünkü karsilikli konusarak ilerleme saglanacagina inaniyorum." ifadesini kullandi.

Fransa'yi Cezayir tarihindeki sorumlulugunda mazur gösteremeyecegini dile getiren Macron, iki ülke arasindaki anlasmazliklara ragmen iliskilerde iyi yönde ilerleme olmasini istedigini belirtti.