Isparta'da 'Orta Asya'dan Anadolu'ya Kızıldereli Sembolleri' Sergisi

Yaklaşık 5 yıldır ABD’de el sanatları üzerine kültürler arası saha çalışmaları olan Akdeniz Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Dr. Mehmet Ali Eroğlu, geçen yıl Şubat Ağustos ayları arasında Florida’da Atlantik Üniversitesi’nde saha araştırması yaptı. Ardından Kızılderelilerin rezervasyon alanı denilen devlet tarafından Kızılderelilerin yerleştirildiği bölgelerde çalışma yürüten Eroğlu, bilinen en kalabalık Kızıldereli kabilelerinden Nahovolar’ın el sanatlarında kullandıkları motiflerle Anadolu motifleri arasındaki birebir benzerlikleri gördü. O çalışmasını da ilk kez Isparta’da açtığı ’Orta Asya’dan Anadolu’ya Kızıldereli Sembolleri’ isimli sergide görücüye çıkardı.

ÇADIR KÜLTÜRLERİ BİLE AYNI

Gazetecilere açıklamada bulunan Eroğlu, "En kalabalık kabilelerden biri Nahovolar. Esasen, Arizona, Meksika’da yaşamaktalar. Yaklaşık 25 gün bu grupların kültürünü araştırdık. Kimdir bu Kızıldereliler? Nereden gelmişlerdir? Orta Asya ve Anadolu kültürüne benzerlikleri konusunda ciddi bir çalışma oldu. Uzun süredir Kızılderelilerin Orta Asya’dan geldikleri söylenmekte. Özellikle ABD’li bilim adamlarının yaptığı DNA ve gen araştırmalarıyla Kızılderelilerin Bering Boğazı’ndan Alaska’ya geçtiklerine ilişkin tezler var. Benim çalışmam Orta Asya’da kullanılan motiflerle Kızıldereli motifleri arasındaki benzerlik üzerine. Özellikle halı ve kilim motiflerine baktığımızda Anadolu’da gördüğümüz eli belinde, koç boynuzu, bukağa gibi motifler Nahova kilimleri üzerinde de bulunmakta. Motifler birebir. Bir Nahova kilimini Anadolu kilimiyle karşılaştırdığınızda çok küçük malzeme ve ton farkı olduğunu görürsünüz. Bizlerin Kızıldereliler ile dil, genetik, mimari benzerliğimiz var. Geleneksel Kızıldereli yaşamındaki çadır kültürü ile Orta Asya çadır kültürü birebir aynı. Anadolu sanatının kaynağını da Orta Asya’da aramak gerekiyor. Göçler sırasında bir grup göçer topluluk Anadolu’ya gelirken bir grup da kıtalar arası oluşmuş bir köprüden ABD’ye geçen sayıları milyonları bulan bir Kızıldereli yaşamı oluşuyor" dedi.

KAYNAĞI ORTA ASYA

Yaptığı çalışmada tespit ettiği sembolleri, Orta Asya’dan Anadolu’ya Kızıldereli Sembolleri isimli sergi çalışmasında topladığını anlatan Eroğlu, "Birinci çalışmada sadece Kızıldereli motiflerini, Anadolu’nun geleneksel teknikleriyle postun üzerinde birleştirdik. İkinci ayakta Anadolu sembolleri, üçüncü ayakta karşılaştırmalı Kızıldereli ve Anadolu sembolleri olacak. Kızıldereliler Türk mü değil mi cevabını aramaktan ziyade kültürler arası etkileşimin kaynağını bulmak ve Orta Asya’da görülen sembol ve şekillerin kıtalar ötesinde ne şekilde geçmiş olabileceğini ortaya koymak adına bu çalışmayı yaptık" şeklinde konuştu.

MİSYONU AÇISINDAN ÖNEMLİ

Isparta Turizm Derneği Başkanı Fevzi Özdemir de, " Sergi bir misyonu ortaya koyma açısından önemli Kızılderelilerin motiflerine bakıldığında bizim motiflerimizi görmek insanı mutlu ediyor. Bizim de soyumuzda Kızılderelilik var mı diye düşünebiliriz. Bu çalışmayı yapanlara teşekkür etmek gerekiyor” dedi.

Kültür Turizm Müdürlüğü Sergi Salonu’nda açılan sergi 10 Şubat tarihine kadar açık kalacak.