Tunus'ta 'Mali Barış Kanunu' Tartışmaları

Tunus'ta devrim öncesinde adı çeşitli yolsuzluklara karışmış iş adamı ya da kamu görevi yürüten kişilerin affı esasına dayanan medyada, "Mali Barış" adıyla bilinen kanun tasarısı ülkede yoğun tartışmalara sebep oluyor.

Cumhurbaşkanı El-Baci Kaid es-Sibsi'nin "Devlet ve kişiler arasında uzlaşıyı" içeren çağrısı üzerine 4 partiden oluşan koalisyon hükümeti, "Mali ve Ekonomik Alanda Uzlaşıyla İlgili Özel İcraatlara İlişkin Kanun Tasarısı"nı parlamentoya sunmuş ve 14 Temmuz’da teklif edilen yasa tasarısını hükümet onaylamıştı.

Söz konusu kanun tasarısıyla Habib Burgiba (1957-1987) döneminden bu yana çeşitli yolsuzluklara karıştıkları gerekçesiyle mallarına el konulan çok sayıda iş adamı ve görevden uzaklaştırılmış üst düzey bürokratın Tunus'a yeniden kazandırılması hedefleniyor.

Sibsi'nin çıkarılmasını istediği kanunla Burgiba'dan bu yana devlet içinde bulunduğu makamını kullanarak şahsi menfaat elde edenlerin, bunu devlete iade ettikten sonra yüzde 5 oranında bir miktarla ülkede ihtiyaç duyulan bir projeye destek vermeleri isteniyor.

1987- 2011 tarihleri arasında ülkenin cumhurbaşkanı olan Zeynel Abidin Bin Ali'yi ülkeden kaçmak zorunda bırakan "14 Ocak Devrimi" sonrasında Tunus'ta çok sayıda iş adamına yurt dışı yasağı getirilmiş, bankalardaki hesaplarına ve mal varlıklarına el konulmuştu. El konulan mallar ve şirketlerin yönetimi bilirkişilere devredilmişti.

Yetkili kurumlar tarafından atanan söz konusu bilirkişilerin şirketleri iflasa götürecek şekilde yönettiği ve ülkeyi büyük zarara uğrattığı genel bir kanaat olarak kabul ediliyor.

-Kanun tasarısı muhalefeti ikiye böldü

Bu kanun tasarısının her ne kadar yolsuzluğa karıştığı kesinleşen kişileri kapsamadığı ifade edilse de parlamentodaki bazı partiler ve sivil toplum kuruluşları ilgili kanuna karşı olduklarını beyan ediyor.

Hükümetin büyük ortağı Nida Partisi Genel Sekreteri Muhsin Merzuk kanuna ilişkin yaptığı açıklamada, "Ülke olağanüstü hal durumunu yaşıyor" ifadesiyle kanun tasarısına olumlu baktığını belirtti.

Kanun tasarısına karşı sert tepki veren sol kökenli 11 siyasi parti ve hareketin bir araya gelerek kurduğu "Halk Cephesi" hareketi, kanunun reddi için ülkede protestolar düzenleme kararı aldı.

-Sol muhalefet sokaklara inmeyi düşünüyor

Cephenin sözcüsü Ziyad Hıdr kanunun reddi için görüşmeler yürüttüklerini bu konuda çeşitli mekanizmalar üzerinde çalıştıklarını söyledi. Ziyad, etkin olacak bu mekanizmalardan birinin de sokaklara inmek olduğunu vurguladı.

Öte yandan Raşid Gannuşi liderliğindeki Nahda Partisi, temelde kanuna karşı olmadığını ifade ederken bunun belli şartlarda olması gerektiğini vurguluyor. Bu meyanda Nahda'ya yakın kaynaklar kanunla ilgili bir komisyon oluşturulacağı ve ülke çıkarlarına uygun gerekli değişiklikler yapıldıktan sonra öneri sunulacağını bildiriyor.

Tunus Cumhurbaşkalığı Sözcüsü Muiz es-Sinavi söz konusu tepkiler üzerine basına yaptığı açıklamada, tasarının geri çekilmeyeceğini ancak parlamentodaki partilerin kanun üzerinde gerekli gördükleri değişiklikleri yapacaklarını söyledi.

Tunus halkı ise ilgili kanun tasarısı ve hükümetin bazı uygulamalarıyla ülkede devrim öncesi sisteme yeniden dönüş olduğu konusunda güçlü bir kanaat taşıyor.

Öte yandan kanunun çıkmasını destekleyen bir kesim, ciddi ekonomik sorunlar yaşayan Tunus'un krizi aşması için başka çaresinin kalmadığını düşünüyor.

Sibsi, 20 Mart'ta yaptığı konuşmada ülkenin yeniden inşasında herkesin katılımını garanti altına alacak "Ulusal Uzlaşı" olarak nitelendirilen ve "kamu malını zarara uğratanlarla uzlaşılmasını" öngören bir çağrıda bulunmuştu.